विप्लवलाई प्रतिबन्ध : कानुनी कि गैह्रकानुनी ?
इन्द्र रिजाल
चैत १, २०७५ शुक्रबार १७:४५:५५
काठमाडौं । नेपालको संविधानमा कुनैपनि दल वा समुहलाई प्रतिबन्ध लगाउने व्यवस्था छैन । पछिल्लो समय सरकारले नेत्रविक्रम चन्द नेतृत्वको नेकपालाई प्रतिबन्ध लगाएको छ ।
कतिपयले यो प्रतिबन्धलाई गैह्रकानुनी भनेका छन् । तर चन्द नेतृत्वको पार्टी निर्वाचन आयोगमा दर्ता छैन । अर्कोतिर लोकतान्त्रिक मूल्य मान्यता विपरित नेकपाले बम विष्फोट र चन्दा आतंक मच्चाएकाले पार्टीलाई नभै त्यस्ता गतिविधिलाई प्रतिबन्ध लगाएकाले गैह्रकानुनी भन्न नमिल्ने अवस्था देखिएको हाे ।
नेपालको संविधानले स्वतन्त्रतापूर्वक राजनीतिक दल खोल्न पाउने अधिकार मौलिक हकमा नै उल्लेख गरेको छ । सरकारले नेत्रविक्रम चन्द नेतृत्वको नेकपामाथि प्रतिबन्ध लगाएपछि यस सम्बन्धमा बहस सुरु भएको छ ।
प्रहरी प्रधान कार्यालयले मौखिक रुपमा विप्लवसहित शीर्ष नेताहरुलाई देख्यो कि समात्न निर्देशन
कतिपयले चन्द नेतृत्वको नेकपाले बम विष्फोट र चन्दा असुलीजस्ता अपराधिक गतिविधि गरेकाले प्रतिबन्ध लगाउनुलाई स्वभाविक रुपमा लिएका छन् भने कतिपयले दलमाथिकै प्रतिबन्ध गैह्रकानुनी भएको अथ्र्याएका छन् । सरकारले गतिविधिमा प्रतिबन्ध लगाएपछि अब विप्लवको नेकपाले सार्वजनिक रुपमा सभा, जुलुस, संगठन विस्तार आदि गर्न पाउने छैनन् ।
यस्तो अवस्थामा प्रहरीले पर्चा–पम्प्लेट वितरण, संगठन विस्तार, चन्दा संकलनलगायत सहयोग गरेमा पनि पक्राउ गर्न सक्नेछ । यसअघि नै प्रहरी प्रधान कार्यालयले मौखिक रुपमा विप्लवसहित शीर्ष नेताहरुलाई देख्यो कि समात्न निर्देशन दिइसकेको थियो ।
संविधानमा राजनीतिक दलमाथि प्रतिबन्ध लगाउन पाइने व्यवस्था नभएपनि चन्द समूह अपराधिक क्रियाकलापमा संलग्न रहेको र कतिपय घटनाको जिम्मेवारी लिएकाले प्रतिबन्धसम्बन्धी संविधान आकर्षित नहुने वरिष्ठ अधिवक्ता चन्द्रकान्त ज्ञवालीको तर्क छ ।
सरकारले लगाएको प्रतिबन्ध दलमाथि नभै गतिविधिमाथि भएको ज्ञवालीले बताए । “नेपालमा लोकतान्त्रिक विधिअनुसार दर्ता भएको कुनैपनि राजनीतिक दललाई प्रतिबन्ध लगाउन नपाइने व्यवस्था छ । तर चन्द नेतृत्वको नेकपा निर्वाचन आयोगमा दर्ता पनि भएको छैन । जसकारण दलमाथिको प्रतिबन्धसम्बन्धी संविधानको व्यवस्थाले छुँदैन ।” ज्ञवालीले भने ।
पछिल्लो समय चन्द नेतृत्वको नेकपाले देशका विभिन्न स्थानमा बम विष्फोट गराएको छ । जसका कारण एकजनाको त ज्यान गइसकेको छ भने केहीको उपचार भइरहेको छ ।
प्रहरीले पछिल्लो ११ महिनामा मुलुकका विभिन्न स्थानबाट ४ सय जनालाई पक्राउ गरेको छ । फागुन महिनामा मात्रै पाँच जना महिलासहित ५९ जना पक्राउ परेका छन् । उनीहरुमाथि चन्दा आतंक, धम्की, विस्फोटलगायतका कार्यमा संलग्न रहेको कसुरमा मु्द्दा चलाइएको छ ।
इन्द्र रिजाल
इन्द्र रिजाल नेपालबहस डटकमका प्रधान सम्पादक हुन् । अर्थ राजनीतिक धारमा कलम चलाउने वरिष्ठ पत्रकार रिजालले आर्थिक, राजनीतिक तथा सामाजिक परिवेशका विषयवस्तुको यर्थाथमुखी चित्रण गर्छन् ।
लेखकबाट थपसत्ता र शक्ति भएपछि न प्रहरी लाग्छ, न अदालत ?
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
प्रदेश सरकारमा संकट पार्दै वैकल्पिक गठबन्धन निर्माणमा नेकपा एसको प्रयास
बैशाख ४, २०८१ मंगलबार
सत्ता गठबन्धनमा नेकपा एसको काउण्टर अट्याक, के होला उपनिर्वाचनपछि सरकारको अवस्था ?
बैशाख ३, २०८१ सोमबार
विराटनगरको रानी क्षेत्र तनावग्रस्त, दुई समूहबीच ढुंगा हानाहान
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
सत्ता र शक्ति भएपछि न प्रहरी लाग्छ, न अदालत ?
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
रविलाई ओलीले भने, ‘राजनीतिक रुपमा कांग्रेसले उठाएपनि सहकारी ठगीको विषय जनताको हो’
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
अभिनेत्री शिल्पाका पति कुन्द्राको ९८ करोड सम्पति जफत
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
प्रदेश प्रमुखबाट संविधान मिच्ने काम भयोः कांग्रेस
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
अर्धशतक बनाएर आउट भए सन्दीप जोरा
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
नेपालले पाँचौं विकेट गुमायो, दिपेन्द्र आउट
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
नवलपुरका महिलाको आत्मनिर्भरको श्रोत घरबास
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
भेरी नदीमाथि निर्माणाधीन ‘बेलिब्रिज निर्माणले पायो तीव्रता
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
स्वास्थ्यमन्त्री यादवले एक तह मुनिका प्रमोदलाई बनाए राष्ट्रिय ट्रमा सेन्टरको मेसु
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
नेपालले चौथो विकेट गुमायो, कुशल मल्ल आउट
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार