जताततै घाटै–घाटा, भन्सारकै प्रतिवेदन भन्छ:– ‘देश कंगाल हुने बाटोमा’

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सत्ता आरोहण गरेको करिब १८ महिना पुग्दै छ । तर, उनले राष्ट्र निर्माणका पक्षमा चर्का-चर्का भाषण र उखानटुक्का जोडेपनि ति कुराहरु केवल हावादारी सावित भएको छ । हावादरी यस अर्थमा कि नेपाल सरकारको मातहत रहेको भन्सार विभागले निकालेको पछिल्लो प्रतिवेदनले देश अब कांगाल हुँदैछ भन्ने संकेत गरेको छ । सत्ता आरोहण गरेको दिनदेखिनै ओह्रालो लागेको नेप्से अझै तंग्रिन सकेको छैन । देश भित्र आयआर्जन र उत्पादनका सबै क्षेत्र प्रायः ठप्प झैँ छन् । तर, ओली सरकार : सरकारकै निकायले सार्वजनिक गरेका तथ्यांकलाई मिथ्यांक भन्दै हिँडेको छ । अब हेर्नुहोस् यो वास्तविक नतिजा ।

ओली सरकारको वैदेशीक व्यापार धरापमा परेको प्रष्ट देख्न सकिन्छ । व्यापार घाटाका कारण राष्ट्र ऋण चुलिएको छ । भन्सार विभागका अनुसार नेपालले विश्वका १५१ वटा मुलुकसँग द्विपक्षीय व्यापार सम्झौता गरेर व्यापारको ढोका खोलेको छ । तर १२८ मुलुकसँगको व्यापार घाटामा छ । सबैभन्दा बढी भारत र चीनसँग नेपालको व्यापार घाटा चुलिएको छ ।

र याे पनि…बजेटमार्फत निजी क्षेत्रलाई तर्साउँदै ओली सरकार, आन्तरिक ऋण उठाउँदा फेरि तरलता अभावको सिर्जना

भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको चालू आवको नाै महिनाको विवरणमा जम्मा २३ मुलुकसँगको व्यापारमा मात्र नाफा देखिएको छ । व्यापार नाफामा रहेका मुलुकको कारोवार भने असाध्यै न्यून छ । नाम मात्रैको व्यापार ती देशसँग भएको विवरणमा उल्लेख छ ।

छिमेकी देश चीन र भारतसँगको व्यापार घाटाको मात्रा सबैभन्दा बढी रहेको छ । भारतबाट रु छ खर्ब ८६ अर्ब ८५ करोड ८० लाख २२ हजार बराबरको सामान आयात भएको छ । नेपालबाट रु ४४ अर्ब १८ करोड ६२ लाख ८३ हजार बराबरको मात्रै निर्यात भएको छ ।

निर्यातभन्दा आयातको मात्रा बढी भएका कारण भारतसँग ठूलो परिमाणमा व्यापार घाटा भएको देखिन्छ । भन्सार विभागको विवरणका आधारमा हेर्ने हो भने भारतसँग रु छ खर्ब ४२ अर्ब ६७ करोड १७ लाख ३९ हजार बराबरको व्यापार घाटा रहेको छ ।

यस्तै उत्तरी छिमेकी देश चीनबाट रु एक खर्ब ५३ अर्ब ९६ करोड ५६ लाख मूल्य बराबरको सामान आयात हुँदा रु एक अर्ब ५२ करोड ३२ लाख ६१ हजार मूल्य बराबरका सामान मात्र निर्यात भएको छ । चीनसँग नेपालको व्यापार घाटा रु एक खर्ब ५२ अर्ब ४४ करोड २३ लाख ४० हजार रहेको छ ।

नेपालको व्यापार घाटा हुने देशमा संयुक्त अरब इमिरेट्ससमेत रहेको छ । सो देशसँग रु २६ अर्ब ७० करोड चार लाख ६२ हजार बराबरको व्यापार घाटा छ । सो देशबाट रु २६ अर्ब ८१ करोड ९१ लाख ९५ हजार बराबरको सामान आयात हुँदा रु ११ करोड ८७ लाख ३३ हजार बराबरको मात्रै निकासी भएको छ ।

नेपालको व्यापार घाटा रहेको देशमा फ्रान्ससमेत रहेको छ । फ्रान्ससँग रु १६ अर्ब ४० करोड ११ लाख ४७ हजार बराबरको व्यापार घाटा रहेको छ । फ्रान्सबाट रु १७ अर्ब ३६ करोड ७९ लाख ७४ हजार बराबरको सामान आयात गर्दा रु ९६ करोड ६८ लाख बराबरको मात्रै सामान निकासी भएको छ ।

इण्डोनेसिया, थाइल्याण्ड, क्यानाडा, मलेसिया, स्विटजरल्याण्ड, संयुक्त राज्य अमेरिका, अर्जेन्टिना, भियतनाम, साउदी अरब, युक्रेनलगायतका देशसँग पनि नेपालको व्यापार घाटा रहेको विभागको विवरणमा उल्लेख छ ।

र याे पनि… प्रम ओलीको नक्कली राष्ट्रवाद र भ्रष्ट आचरणविरुद्ध जनमत बन्दै

नेपालको कूल व्यापार हुने मुलुकमध्ये बहामासमा रु ८ लाख ६९ हजार, यमन रु एक करोड ८२ लाख ८७ हजार, अल्जेरिया रु छ करोड ८६ लाख ४७ हजार, एन्टिगुआ र बर्मुडा रु दुई लाख ७८ हजार, न्यू क्यालेडोनिया रु एक करोड ६६ लाख ६१ हजार, गुयना रु २८ लाख ५१ हजार, अजरबैजान रु १८ लाख ८४ हजार र पानामा रु २३ लाख १६ हजार बराबरको सामान निर्यात भई नाफामा रहेको पाइएको छ ।

चालू आवको ९ महीनामा रु १० खर्ब ६१ अर्ब ६१ करोड १२ लाख चार हजार बराबरको आयात भएको छ । यस्तै सोही अवधिमा रु ६९ अर्ब ८२ करोड २३ लाख ४८ हजार बराबरको मात्रै सामान निर्यात भएको छ । व्यापार घाटा मात्रै रु ९ खर्ब ९१ अर्ब ७८ करोड ८८ लाख ५७ हजार बराबरको रहेको छ ।

विभागका अनुसार कूल ४६ मुलुकमा भने कुनै पनि मालवस्तु निर्यात हुन सकेका छैनन् । सार्क मुलुकमध्ये पाकिस्तानसँग पनि रु ४५ करोड १४ लाख ४६ हजार बराबरको व्यापार घाटा छ भने भूटानसँग रु एक अर्ब पाँच करोड ६० लाख ५५ हजार बराबरको घाटा रहेको छ । श्रीलङ्कासँग रु २१ करोड ७२ लाख ६८ हजार व्यापार घाटा रहँदा अफगानिस्तानसँग भने रु एक करोड ४७ लाख ८४ हजार बराबरको नाफामा रहेको छ ।

यस्तै बङ्गलादेशसँग रु २ अर्ब ४६ करोड सात लाख ५८ हजार बराबरको व्यापार घाटा रहेको छ ।