विप्लव माओवादी र सत्तारुढ कम्युनिस्ट भित्रको रहस्य र तथ्य

काठमाडौं । बिप्लव नेतृत्वको माओवादीलाई गर्ने ब्यवहारबारे सत्तारुढ कम्युनिस्ट पार्टीभित्रै गम्भीर मतभेद सार्वजनिक भएको छ । पार्टीका अर्का अध्यक्ष प्रचण्ड, वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपाल, वामदेव गौतम विप्लव–मैत्री रबैया देखाइरहेका छन् । प्रधानमन्त्री के.पी. शर्मा ओली बिप्लव नेतृत्वको माओवादीलाई “लुटेरा समुह” “अपराधी ग्याङ्” जस्ता शब्दावलीका साथ औँल्याइरहेका मात्र छैनन्, बिप्लव समुहलाई प्रतिबन्ध नै लगाईदिएका छन् । प्रधानमन्त्रीको रबैयालाई पूरै काँध हालेर सहयोग गर्नेमा गृहमन्त्री रामबहादुर थापा ‘बादल’ छन् ।

बादल यतिखेर गृहमन्त्रीमा यथावत टिक्न प्रधानमन्त्रीको चाकरीदेखि दक्षिणको तावेदारी र सेवा गर्न नाङ्गो रुपमा तल्लिन छन् । लालबन्दीको हत्याकाण्ड यसैको कडी हो । नागरिकतासम्बन्धि प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई गरिएको परिपत्र होस वा केही दिनअघि भारतबाट आउने मालवाहक सवारी साधन चेकजाँच नगर्न भन्दै गरेको सर्कुलर, सबैमा गृहमन्त्री ‘बादल’को अनुहार देखिएको छ ।

एक सूत्रको सूचना अनुसार अर्कातिर बिप्लव समुहलाई प्रचण्डले ५ करोड रू.को धनराशी दिएर आफूउपरको खतरा टारेका मात्र छैनन्, बादललाई गृहमन्त्रीबाट हटाएर जनार्दन शर्मालाई बिराजमान गराउन भित्रभित्रै गोटी चालिरहेका छन् । नत्र गत पुस २५ गते माओवादी नेता खड्गबहादुर विश्वकर्मा ‘प्रकाण्ड’ को गिरफ्तारीसँगै बरामद भएको उनको नोटबुकमा प्रचण्डलाई सफाया गर्न बिप्लवका अङ्गरक्षकलाई जिम्मा दिइएको सांकेतिक भेद खुलेको थियो । तर प्रधानमन्त्री ओली बादललाई गृहमन्त्रीबाट हटाउने होइन, पार्टीको एकीकरण प्रक्रियामा पद दिँदा बादललाई संगठन विभाग प्रमुख जस्तो महत्वपूर्ण जिम्मेवारी समेत सुम्पिने प्रयासमा छन् जब कि सो पदका लागि प्रचण्ड र माधव नेपालले वामदेवलाई अगाडि सारेका छन् ।

असार ५ गते सर्लाहीको लालबन्दीमा भएको भनिएको भिडन्तमा मारिएका उक्त समुहका सर्लाही जिल्ला इन्चार्ज कुमार पौडेलको विषयलाई लिएर सत्तारुढ ने.क.पा. भित्रकै पूर्वमाओवादीका बीच गम्भीर विवाद छ । अध्यक्ष प्रचण्डका निकटस्थ मानिएका पूर्व माओवादी तथा पूर्वगृहमन्त्री जनार्दन शर्मा ‘प्रभाकर’ ले असार ८ गते संसदको राज्यब्यवस्था समितिमा बोल्दै विप्लव समुहका जिल्ला इन्चार्ज कुमार पौडेल दोहोरो भिडन्तमा मारिएको नभई निर्मम तरिकाले मारिएको र यसबारे सत्यतथ्य पत्ता लगाउन अनुसन्धान हुनुपर्ने माग गरे ।

दुनो सोझ्याउँदै ‘बादल’

बादल यतिखेर गृहमन्त्रीमा यथावत टिक्न प्रधानमन्त्रीको चाकरीदेखि दक्षिणको तावेदारी र सेवा गर्न नाङ्गो रुपमा तल्लिन छन् । लालबन्दीको हत्याकाण्ड यसैको कडी हो । नागरिकतासम्बन्धि प्रमुख जिल्ला अधिकारीलाई गरिएको परिपत्र होस वा केही दिनअघि भारतबाट आउने मालवाहक सवारी साधन चेकजाँच नगर्न भन्दै गरेको सर्कुलर, सबैमा गृहमन्त्री ‘बादल’को अनुहार देखिएको छ ।

हाल विप्लव माओवादीलाई रिझाउने कार्यमा लागेका प्रचण्डले लालबन्दी हत्याको जवाफी कारवाहीका लागि ब्युहरचनामा लागेको बिप्लवको फोर्सलाई काठमाडौं उपत्यकाभित्र आउने मौका दिनुका साथै अप्रिय घटना गराएर प्रधानमन्त्री ओलीमाथि प्रचण्ड दबाब र गृहमन्त्री बादलको राजिनामाको दबाब दिने हर्कत गरे भने त्यो पनि पहिलो विशेषताको घटना नहोला ।

दुई महिनाअघि जन्मका आधारमा नागरिकता पाउनेका सन्तानलाई वंशज आधारमा नागरिकता दिनु भनेर गृहले त्यस्तै परिपत्र जिल्ला प्रशासन कार्यलयहरुमा गरेको थियो । नागरिकताजस्तो संवेदनशिल विषयको विधेयकमाथि संसदमा छलफल भैरहेकै बेला यस्तो परिपत्र गरेपछि त्यसबेला पनि गृहमन्त्रालय विवादमा तानिएको थियो । यद्यपि पछि यसलाई सर्वोच्च अदालतले नै रोक लगाइदियो ।

र याे पनि हेर्नुहाेस्… को हुन् विप्लव ? माओवादीको चन्दा र प्रचण्डको खतरा !

गत जेठ २ गते भारतबाट कच्चा पदार्थ बोकेको सवारी साधनलाई ओभरलोडका नाममा अनावश्यक हैरानी दिएको भन्दै चेकजाँच रोक्न गृहमन्त्रालयबाट परिपत्र आएपछि भारतसँग सीमा जोडिएका प्रशासन र सुरक्षा निकाय अलमलमा परे । गृहको परिपत्रले गर्दा नेपाल प्रवेश गर्ने मालवाहक सवारी भन्सार जाँच पास गरेपछि कुनै पनि सुरक्षा निकायले जाँच गर्न नपाउने भयो । यस्ता काण्डहरू गरेर हिजोका माओवादी कमाण्डर बादल आज आफ्नो गृहमन्त्री पद सुरक्षित राख्ने ध्याउन्नमा छन् भने पार्टीमा ओलीको आशिर्वाद पाएर संगठन विभाग प्रमुख हुने प्रयासमा छन् ।

प्रचण्डको बेग्लै जमघट

दुई अध्यक्ष ओली र प्रचण्डका बीच यतिबेला सम्बन्धमा हिऊँ थुप्रिँदै गएको अनुभव हुन्छ । प्रचण्डले आफु निकट पार्टीका स्थायी समिति सदस्यलाई असार ८ गते आइतबार खुमलटार निवास बोलाएर पार्टीले प्रकाशित गर्ने राजनीतिक प्रतिवेदनबारे छलफल गरे । सहमती विपरित पूर्वएमाले नेता ईश्वर पोखरेलले राजनीतिक प्रतिवेदनमा बहुदलिय जनवाद हुने भन्ने धारणा सार्वजनिक गरेपछि दुबै पार्टीबीच अविश्वास सृजना भएको थियो ।

प्रचण्डले ओलीमाथि दबाब बढाउँदै लगे उनलाई मानवता विरोधी युद्ध अपराधीको रुपमा अन्तर्राष्ट्रिय अपराध अदालतमा पु¥याउन ओली नै लाग्नेछन् भन्ने कुरा आगो बिनाको धुँवा होइन । आगामी ५० वर्ष सत्तामा बस्ने भनी ढोल–नगरा बजाउँदै सत्तारोहण गरेको कम्युनिस्ट पार्टी एक वर्ष नकाट्दै आन्तरिक र बाह्य दुवैतिर संकटको भूमरीमा जाकिएको छ

उपप्रधानमन्त्री र रक्षामन्त्रीसमेत रहेका ईश्वर पोखरेलले उक्त कुरा प्रधानमन्त्री ओलीको इशारामा बोलेको भन्नमो प्रचण्ड यकिन भएको देखिन्छ । असार ७ गते शनिबार बसेको नेकपा सचिवालयको बैठकले राजनीतिक प्रतिवेदन तयार गर्ने निर्णय गरेको थियो । पूर्व माओवादी र एमाले एकिकरणका बेला राजनीतिक प्रतिवेदनमा ‘जनताको जनवाद’ हुने सहमती भएको थियो । प्रचण्डले सोही अनुरुप सम्पादन भएर राजनीतिक प्रतिवेदन प्रकाशित गर्न अर्का अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग कुरा भइसकेको बताएका थिए ।

दुई अध्यक्षको भिडन्तको परिणाम

हाल विप्लव माओवादीलाई रिझाउने कार्यमा लागेका प्रचण्डले लालबन्दी हत्याको जवाफी कारवाहीका लागि ब्युहरचनामा लागेको बिप्लवको फोर्सलाई काठमाडौं उपत्यकाभित्र आउने मौका दिनुका साथै अप्रिय घटना गराएर प्रधानमन्त्री ओलीमाथि प्रचण्ड दबाब र गृहमन्त्री बादलको राजिनामाको दबाब दिने हर्कत गरे भने त्यो पनि पहिलो विशेषताको घटना नहोला । किनकि यसअघि पनि प्रचण्डको नेतृत्वमा त्यस्ता घटना भएका थिए भन्ने कुरा प्रचण्डले नै रहस्योद्घाटन गरेकै हुन्, “….सशस्त्र द्वन्द्वकालमा हाम्रो सैन्य अपरेशनलाई प्रभावकारी बनाउन गिरिजाबाबुले सुझाब दिनुहुन्थ्यो, निरंकुश राजतन्त्र हटाउनका लागि म उहाँकै सुझाबअनुसार आक्रमणका लागि हाम्रो फोर्स् प्रयोग गर्थेँ” (‘धोवीघाट गठबन्धन भत्किँदा आनन्द’ शीर्षकमा बाबुराम भट्टराई निकटको अंग्रेजी म्यागजिन ‘ग्रेट वे’ मासिक, कातिक ०६८ अंकमा प्रकाशित प्रचण्डको अन्तर्वार्ता) ।

र याे पनि हेर्नुहाेस्… नेकपाभित्र भूसको आगो – ओलीबिरुद्ध कसिलो मोर्चा

सत्तारुढ ने.क.पा.को आन्तरिक कलह घनीभूत हुँदै गएको छ । दुई अध्यक्षका बीच आपसी अविश्वास र शंकालु ब्यवहार दिनानुदिन चर्किरहेको छ । यो स्थिति साम्य हुनेभन्दा बढ्दै जाने खतरा प्रबल देखिन्छ । सहमति अनुसार प्र.म. ओलीले प्रचण्डसँग प्रधानमन्त्री पद आलोपालोमा जिम्मा लगाउलान् भन्ने प्रचण्डको आशा मुर्झाउँदै गएको छ । आन्तरिक दबाब बढ्दै गयो भने आफू मध्यावधि निर्वाचनमा जाने धम्की ओलीले दिईसकेको खबर आइसकेको छ । अर्कातिर माधव नेपालको नेतृत्वमा पार्टी फुट्ने शहरको चर्चा पनि त्यति नै ठूलो आवाजमा सुनिँदै छ ।

प्रचण्डले ओलीमाथि दबाब बढाउँदै लगे उनलाई मानवता विरोधी युद्ध अपराधीको रुपमा अन्तर्राष्ट्रिय अपराध अदालतमा पु¥याउन ओली नै लाग्नेछन् भन्ने कुरा आगो बिनाको धुँवा होइन । आगामी ५० वर्ष सत्तामा बस्ने भनी ढोल–नगरा बजाउँदै सत्तारोहण गरेको कम्युनिस्ट पार्टी एक वर्ष नकाट्दै आन्तरिक र बाह्य दुवैतिर संकटको भूमरीमा जाकिएको छ । तरिका नजान्दा र दम्भ र टपरटुईया गफको भरमा सत्ता चलाउन खोज्ने सरकार दुईतिहाई बहुमत बोकेको भए पनि सबल र निर्णायक हुनसक्दैन र त्यसले राजनीतिक स्थिरता पनि दिन सक्दैन भन्ने ज्वलन्त उदाहरण ओली सरकार नै भएको छ ।

र अन्त्यमा याे पनि हेर्नुहाेस्… प्रचण्डको विकल्पमा ओली र देउवाबीच गोप्य सहमति ?