नेकपा भित्र बामदेवको भाउ बढ्यो ! ओली, प्रचण्ड र नेपालको तानातान

काठमाडौं । पार्टी र संसदमा सर्वशक्तिमान ठानिएका नेकपा अध्यक्षसमेत रहेका प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली पछिल्लो समय निरिह बन्न थालेका छन् । पार्टी र संसदीय फाँटमा उनको पकड विस्तारै खस्कन थालेको छ । हिजोसम्म आक्रमक शैलीमा प्रस्तुत हुने ओली अहिले रक्षात्मक अवस्थामा पुगेका छन् । सधैं गुटको राजनीतिमा रमाउने उनको शैली र स्वभावले समग्र मुलुक हाँक्न भने नसक्ने देखिएको छ । अहिले ओली पार्टी भित्र मात्र होइन जनस्तरबाट समेत चर्काे आलोचनाको तारो बनेका छन् । जताततै उनी रक्षात्मक अवस्थामा पुगेका छन् ।

“डुब्न लागेको नाउ पार लगाउने माझी”का रुपमा बामदेवलाई ओलीले खोज्न थालेका हुन् । पार्टी एकीकरणको नाममा माओवादी कोही नचाहिने उनको बुझाई यतिबेला आलोकाँचो देखिएको छ । त्यसैले ओली अहिले बामदेव गौतमलाई फकाउन थालेका छन् ।

गत निर्वाचनमा नेपाली जनताले अपार शक्तिका साथ सत्ता सुम्पिइएका ओलीको मति र गति पश्चगामी हुन थालेको छ । आफू बाहेक सबैलाई भुसुनो जति पनि नगन्ने उनको स्वभावले पार्टी भित्रकै कतिपय वरिष्ठ नेताहरु बेरोजगार बनेका छन् । सानो घेरामा बसेर काम गर्ने उनको स्वभाव अहिले पनि कायमै छ । दुई चार जनाको कोटरीमा बसेर काम गर्दा सधैं उनका निर्णय विवादास्पद बनेका छन् । ओली सरकारले ल्याएका प्राय सबै विधेयकको व्यापक आलोचना भएको छ । साथै उनले प्राप्त अवसर र मौका पनि आफू निकटलाई मात्र दिने प्रवृत्तिलाई जोड दिएका छन् ।

परिस्थिति प्रतिकूल भएको बुझेपछि ओलीको बोली फेरिएको छ । उनी विगतका सारथीको साथ लिन फेरि अर्काे रुपमा देखिन थालेका छन् । पार्टीका प्रभावशाली नेता बामदेव गौतम अहिले उनको रोजाईमा परेका छन् । “डुब्न लागेको नाउ पार लगाउने माझी”का रुपमा बामदेवलाई ओलीले खोज्न थालेका हुन् । पार्टी एकीकरणको नाममा माओवादी कोही नचाहिने उनको बुझाई यतिबेला आलोकाँचो देखिएको छ । त्यसैले ओली अहिले बामदेव गौतमलाई फकाउन थालेका छन् ।

बामदेवलाई फकाउन उनले गत शनिबार विशेष कार्यक्रम नै आयोजना गरे । प्रधानमन्त्री निवास वालुवाटारमा उनले बामदेवलाई बोलाएर जन्मदिन मनाए । साथै आफूलाई साथ र सहयोग गर्न अनुनयबिनय गर्न लागे । उनलाई पार्टीको सबैभन्दा आकर्षक र बलियो संगठन विभाग प्रमुख दिने प्रस्ताव गरेका छन् । तर बामदेव भने फकिएका छैनन् । विगतमा ओलीबाट पाएको धोका उनले बिर्सिसकेका छैनन् ।

अहिले ओलीले किस्तीमा राखेर दिन लागेको संगठन विभाग प्रमुख विगतमा प्रचण्डले प्रस्ताव गरिसकेका हुन् । तर ओलीले त्यसबखत बामदेवलाई संगठन विभाग दिन अस्वीकार गरे । बरु प्रचण्डलाई अफ्ठेरो पार्न रामबहादुर थापा बादलको नाम प्रस्ताव गरिदिएका थिए । यसबाट बामदेव अझै चिढिएका थिए ।

बामदेवको पिल्लरगिरी

विगतमा बामदेवले ओलीलाई सधैं हरेक समस्यामा सघाए । पार्टीको गत महाधिवेशनमा उनले ओलीलाई साथ नदिएका हुन्थे भने अहिले माधवकुमार नेपाल नै अध्यक्ष हुने थिए । यतिले मात्र पुगेन , त्यसैताका संसदीय दलको निर्वाचनमा पनि ओली अर्का प्रत्यार्शी झलनाथ खनाल भन्दा कमजोर थिए । तर बामदेव ओलीको पिल्लर भएर उभिएपछि त्यहाँ पनि पार लाग्यो । दुबैपटक ओलीले बामदेवलाई प्रभावकारी भूमिका दिने वचन दिएका हुन् । तर व्यवहारमा भने कहिल्यै महत्व दिएनन् । त्यसबाट बामदेव रुष्ट भए ।

अहिले ओलीले किस्तीमा राखेर दिन लागेको संगठन विभाग प्रमुख विगतमा प्रचण्डले प्रस्ताव गरिसकेका हुन् । तर ओलीले त्यसबखत बामदेवलाई संगठन विभाग दिन अस्वीकार गरे । बरु प्रचण्डलाई अफ्ठेरो पार्न रामबहादुर थापा बादलको नाम प्रस्ताव गरिदिएका थिए । यसबाट बामदेव अझै चिढिएका थिए ।

धोकेबाज ओली

बामदेव पार्टी भित्र शक्तिशाली हुँदा ओलीलाई सधैं त्राश भइरहने अवस्था थियो । त्यसैले गत चुनावमा ओलीले भित्रभित्रै बामदेवलाई असहयोग गर्ने रणनीति बनाए । परिणामतः देशैभरि कम्युनिष्ट लहर चल्दासमेत बामदेवले पराजय भोग्नु प¥यो । त्यसपछि उनले काठमाडौं – ७ का रामवीर मानन्धरलाई राजीनामा गराई उप निर्वाचन लड्न चाहे । तर ओलीले साथ दिएनन् । अनि बामदेवले ओलीलाई छाडिदिए । बामदेवको साथ नपाउने वित्तिकै पार्टी र संसदीय दलमा ओली अल्पमतमा पर्ने अवस्था आएको छ । बामदेव पनि ओलीसँग बदला लिन अहिले माधव नेपाल र प्रचण्डसँग निकट छन् ।

बामदेव यतिमा मात्रै सीमित रहेनन् । माधव नेपालसँगको दूरी मेटाउन उनी सक्रिय भए । ओलीलाई तह लगाउन यो हतियार प्रयोग गर्नुपर्छ भन्ने राम्रै हेक्का राख्ने बामदेवले अस्त्र चलाए । अब आफ्नो सहयोग माधव कम्रेडलाई हुन्छ भन्ने सन्देश पठाए ।

ओलीलाई लाग्यो बामदेव संसदमा छिरे भने मेरो पद नै धरापमा पर्न सक्छ । बामदेवलाई विगतमा दिएको बचन पूरा नगरेकोमा सधैंको गुनासो छँदै थियो । त्यसैले कुनै पनि हालतमा बामदेवलाई संसद् पस्न नदिने रणनीतिमा ओली लागिरहे । साथै संसद्मा बामदेव आउनु भनेको सरकार अस्थिर हुनु हो भन्ने बुझाई ओली निकट कोटरीको रह्यो । त्यसले गर्दा बामदेवलाई संसद्मा भोटे ताल्चा नै लाग्यो ।

बामदेवको योजना

ओलीबाट सधैं धोका पाएका बामदेव चूपचाप बस्ने कुरै भएन । बामदेवले बुझेका थिए प्रचण्डसँग गाँसिएको आन्द्रा छिनाल्ने बित्तिकै ओली छटपटाउने छन् । त्यसपछि बामदेवकै उक्साहटमा प्रचण्डले आधा आधा समय प्रधानमन्त्री चलाउने सम्झौताबारे सार्वजनिक रुपमा बोले । त्यसले ओलीलाई माओवादीसँग पार्टी एकीकरण प्रक्रिया तीब्र पार्न दवाद प¥यो । बामदेव यतिमा मात्रै सीमित रहेनन् । माधव नेपालसँगको दूरी मेटाउन उनी सक्रिय भए । ओलीलाई तह लगाउन यो हतियार प्रयोग गर्नुपर्छ भन्ने राम्रै हेक्का राख्ने बामदेवले अस्त्र चलाए । अब आफ्नो सहयोग माधव कम्रेडलाई हुन्छ भन्ने सन्देश पठाए ।

त्यसपछि दुबै नेताबीच बाक्लै सम्वाद भएका छन् । आगामी महाधिवेशनमा अध्यक्ष बन्न सघाउने बामदेवबाट वचन पाएका नेपाल दङ्ग छन् । यसले ओलीको रक्तचाप चाहिं बढाउने काम भएको छ । त्यसैले बामदेवलाई संगठन विभाग दिन उनी आतुर छन् । यो विभाग लगायत ४ वटा विभागमा साउन ३ गते साँझ सहमति भएको छ ।

नेपालको आकांक्षा

वरिष्ठ नेता नेपाल एकटक पार्टी अध्यक्ष भई छाड्ने आकाँक्षा पाल्ने नेता हुन् । विगतमा एमाले रहँदा महासचिव भएपनि नयाँ संरचना अनुसार अध्यक्षको कार्यभार लिने उनको सपना छ । पार्टीको नवौं महाधिवेशनमा ओलीसँग पराजित भएका नेपाल केही समय बिरक्तिए । साथै उनको विदेश भ्रमणको मोहले कहिल्यै छाडेन । यस अवधिमा पनि उनी संगठन विस्तार गर्न भन्दा विदेश भ्रमणमै रमाए । जब बामदेवको साथ पाउने अवस्था बन्यो , त्यसपछि भने नेपालको सपना पूरा हुने छाँटकाँट देखिएको छ ।

केपी ओली भने पाँचै वर्ष प्रधानमन्त्री बनिरहने र आगामी महाधिवेशनमा पनि अध्यक्ष पदको प्रत्यासी बन्ने दाउमा छन् । स्वास्थले साथ दियो भने एक कार्यकाल अझै पार्टी अध्यक्ष रहने उनको चाहना छ । त्यसका लागि प्रचण्ड र बामदेवलाई फकाउने रणनीतिमा रहेका छन् ओली । अहिले पार्टीको संगठन विभाग प्रमुख दिने प्रस्तावसमेत यही रणनीति अन्तर्गत तयार गरिएको हो ।

माओवादीबाट आएका अर्का अध्यक्ष प्रचण्ड पनि एकपटक पार्टी अध्यक्ष बन्न इच्छुक छन् । तर पूर्व एमालेको वर्चश्व रहेको नेकपाको सग्लो अध्यक्ष बन्न प्रचण्डलाई सहज छैन । त्यसैले यसपटक नेपाललाई अध्यक्षमा सहयोग गर्न बामदेवमार्फत प्रचण्ड समक्ष प्रस्ताव पुगिसकेको छ । बदलामा ओलीसँग भएको सहमति बमोजिम प्रचण्डलाई आधा कार्यकालका लागि प्रधानमन्त्री बन्न नेपालले सघाउने सहमति भएको छ ।

ओलीको रणनीति

केपी ओली भने पाँचै वर्ष प्रधानमन्त्री बनिरहने र आगामी महाधिवेशनमा पनि अध्यक्ष पदको प्रत्यासी बन्ने दाउमा छन् । स्वास्थले साथ दियो भने एक कार्यकाल अझै पार्टी अध्यक्ष रहने उनको चाहना छ । त्यसका लागि प्रचण्ड र बामदेवलाई फकाउने रणनीतिमा रहेका छन् ओली । अहिले पार्टीको संगठन विभाग प्रमुख दिने प्रस्तावसमेत यही रणनीति अन्तर्गत तयार गरिएको हो । अहिलेसम्म उनले आफ्नो उत्तराधिकारीका रुपमा ओलीले कसैलाई उभ्याउन सकेका छैनन् ।

ईश्वर पोखरेल र विष्णु पौडेललाई अलि बढी च्यापे पनि उनीहरु अध्यक्ष र प्रधानमन्त्रीको दावा गर्ने अवस्थामा पुगेका छैनन् । त्यसैले एक कार्यकाल जसरी भएपनि अध्यक्ष भई छाड्ने ओलीको चाहना रहेको छ । त्यस अवधिमा भने उत्तराधिकारी तयार गर्ने सोच ओलीको रहेको छ ।