संस्कारबिहिन निजामति प्रशासनः चीनका राष्ट्रपति सी जीनपिङको भ्रमणमा जे देखियो

२६ असोज, काठमाडौं । निजामति कर्मचारीलाई पञ्चायतकालमा झैं चीनका महामहिम राष्ट्रपति सी जीनपिङको स्वागत गर्न उर्दी जारी गरियो, जसमा औपचारिक पोशाकमा उपस्थित हुनुपर्ने प्रावधान थियो । त्यही प्रावधान बमोजिम निजामति कर्मचारीहरु सरकारको निर्णयबारे आक्रोश पोख्दै स्वागतमा उपस्थित भए ।

झण्डा समात्दा कम्मरमूनि राखिनु हुँदैन भन्ने जस्तो विषयमा पनि उनीहरुको ज्ञान देखिएन । उर्दीमा उपस्थित हुँदा शर्टको माथिल्लो टाँक लगाउनुपर्छ भन्ने सामान्य शिष्टाचार पनि उनीहरुले पालना गरेको देखिएन । वर्षको रु १० हजार रुपैंया बराबरको लुगाभत्ता बुझ्ने कर्मचारीहरुले कोट पनि तोकिएको रंग भन्दा बाहिर गएर पहिरन गरेको देखियो ।

बलजफ्ती उपस्थित हुँनुपर्दा उनीहरु गाईजात्रे पारामा उपस्थित भएका थिए । उर्दीमा उपस्थित हुनुपर्दा के के मर्यादाहरु पालन गर्नुपर्छ भन्ने ज्ञान समेत नभएका निजामति कर्मचारीहरु स्पोर्ट जुत्ता समेत लगाएका भेटिन्थे । उर्दीको बेलामा कालो रँगको छालाको जुत्ता लगाउनुपर्दछ भन्ने सामान्य ज्ञान पनि नेपालको निजामति प्रशासनमा कही कतै पनि देखिएन । कोट लाउँदा टाँक लगाउनु पर्छ भन्ने सामान्य ड्रेसकोडका बारेमा पनि उनीहरु अनभिज्ञ देखिएका थिए ।

दुई देशको झण्डा बोक्दा आफ्ना देशको झण्डा कुन हातमा राख्नुपर्छ र पाहुना देशको झण्डा कुन हातमा राख्नुपर्दछ भन्ने ज्ञान पनि उनीहरुमा देखिएको थिएन । झण्डा समात्दा कम्मरमूनि राखिनु हुँदैन भन्ने जस्तो विषयमा पनि उनीहरुको ज्ञान देखिएन । उर्दीमा उपस्थित हुँदा शर्टको माथिल्लो टाँक लगाउनुपर्छ भन्ने सामान्य शिष्टाचार पनि उनीहरुले पालना गरेको देखिएन । वर्षको रु १० हजार रुपैंया बराबरको लुगाभत्ता बुझ्ने कर्मचारीहरुले कोट पनि तोकिएको रंग भन्दा बाहिर गएर पहिरन गरेको देखियो ।

साराँशमा भन्नुपर्दा चीनका महामहिम राष्ट्रपति सी जीनपिङको भ्रमणमा नेपालको निजामति प्रशासन कति अशिष्ट, अव्यवस्थित र संस्कारबिहिन रहेछ भन्ने विषय छताछुल्ल भएर भुईमा सबैले थाहा पाउने गरी पोखिएको छ ।

स्वागतमा उभिंदा परिचय पत्र कसरी झुुण्ड्याउन पर्छ भन्ने ज्ञान पनि निजामति प्रशासनका कर्मचारीहरुमा रहेको पाइएन । स्वागतका लागि पंक्तिमा उभिंदा वरिष्ठ र कनिष्ठको मर्यादा पालन गरिएको पनि पाइएन । पंक्तिमा उभिंदा पंक्तिकोे मर्यादा कायम गरेको पनि देखिएन । महामहिम राष्ट्रपतिको सवारी हुँदै गर्दा निजामति प्रशासनका अधिकांश कर्मचारीहरु छरपष्ट रुपमा छरिएर बसेका थिए । सवारीको समानान्तरमा पंक्तिबद्ध भएर बस्नुपर्दछ भन्ने सामान्य शिष्टाचार पनि उनीहरुमा देखिएन । कसैले टोपी लगाएका थिए, कसैले दौरासुरुवाल लगाएका थिए, कोही टाईसुटमा थिए, कोही ज्याकेट लगाएर उपस्थित भएका थिए ।

विशिष्ट पाहुनाको स्वागतमा पंक्तिबद्ध हुँदा पालन गरिनुपर्ने अदव के हो भन्नेमा निजामति प्रशासनका कसैमा केही मतलव थिएन । स्वागतमा उभिंदा एक जना र अर्को जना बीच कायम गरिनुपर्ने दुरीमा त झन भद्रगोलको अवस्था थियो । साराँशमा भन्नुपर्दा चीनका महामहिम राष्ट्रपति सी जीनपिङको भ्रमणमा नेपालको निजामति प्रशासन कति अशिष्ट, अव्यवस्थित र संस्कारबिहिन रहेछ भन्ने विषय छताछुल्ल भएर भुईमा सबैले थाहा पाउने गरी पोखिएको छ ।

देशको नै बेइज्जत हुने गरी निजामति प्रशासनको सडकमा जुन उपस्थिति भयो त्यसलाई भविष्यमा सुधार गर्नु जरुरी भईसकेको छ । यसका लागि नेपालका निजामति कर्मचारीहरुलाई उर्दीमा उपस्थित हुँदा के कस्ता शिष्टाचारहरु पालन गर्नुपर्दछ, डे्सकोड कसरी पालना गर्नुपर्दछ भन्ने बारेमा परराष्ट्र मन्त्रालयको प्रोटोकल महाशाखाबाट एक महिने तालीम लिन जरुरी छ । यस्तो उच्छृँखल, अमर्यादित र अशिष्ट निजामति प्रशासनलाई यसरी छाडा छोड्नु देशको हितमा छैन ।