आलम पक्राउ प्रकरणमा प्रहरीभित्र जस लिने होडबाजी !

 डीआईजीको आदेशमा एसपीले जारी गरे आईजीपी र संचारमाध्यामबिरुद्ध वक्तव्यबाजी ?

२४ कार्तिक,काठमाडौं । १२ बर्षअघि २२ जना व्यक्तिलाई जिउदै ईट्टाभट्टामा जलाएर क्रुर हत्या गर्ने रौतहटका सांसद मो.अफताब आलमलाई पक्राउ गर्न कसले बढी सक्रियता देखायो भन्ने बिषयमा नेपाल प्रहरीमा विवाद देखिएको छ ।

केही संचारमाध्यामले रौतहटका प्रमुख, प्रहरी उपरीक्षक भूपेन्द्र खत्रीको सक्रियतामा आलम पक्राउ परेको चर्चा गरे भने केही संचारमाध्यामले आईजीपी खनालको विशेष सक्रियतामा आलम पक्राउ परेको सार्वजनिक गरे । जे भएपनि एउटा खुंखार अपराधी पक्राउ परेर कारवाही प्रक्रिया आरम्भ भैसकेको विषयमा जस लिने होडबाजीलाई लिएर हिजो रौतहट प्रहरीले अचानक जारी गरेको विज्ञप्तीले विवाद सिर्जना गरिदिएको हो ।

सो विज्ञप्तीमा आफ्नै प्रहरी प्रमुखको भूमिकामाथि प्रश्न उठाईएको छ भने विशेष व्यूरोलाई असम्बन्धित कार्यालयको संज्ञा दिईएको छ । आईजीपीलाई घटनासँग असम्बन्धित व्यक्तिका रुपमा चित्रित गरिएको छ साथै आईजीपी र विशेष व्यूरोको भूमिका बारे समाचार सम्प्रेषण गर्ने संचारमाध्यामलाई प्रोपोगण्डा मच्चाएको भन्दै कारवाही गर्ने धम्की दिईएको छ । यसै विज्ञप्तीले गर्दा प्रहरी प्रहरी बीचको विवाद सतहमा छताछुल्ल भएको हो ।

प्रहरीको एक स्रोतले दिएको जानकारी अनुसार सो विज्ञप्ती जारी गर्न प्रदेश २ का डीआईजी प्रद्युम्न कार्कीले रौतहट प्रहरीलाई दवाव दिएका थिए । डीआईजी कार्की कै विशेष चासो र दवावमा रौतहटका एसपी भूपेन्द्र खत्रीले बिना प्रसंगको विज्ञप्ती जारी गरेको सो समाचार स्रोतको भनाई छ ।

यथार्थता के हो भने सर्वोच्च अदालतले सो घटनाको गम्भीरतापूर्वक अनुसन्धान गर्न बारम्बार ताकेता गरेपनि प्रहरीले खासै चासो नदेखाएको भन्दै अदालतले मानहानीमा कारवाही गर्ने संकेत दिएपछि प्रहरी महानिरीक्षक सर्वेन्द्र खनाल तातेका थिए । हाईप्रोफाइल व्यक्ति घटनाको मुख्य आरोपी रहेकाले पनि आईजीपी खनालले गृहमन्त्री र प्रधानमन्त्रीसँग विशेष अनुमति लिएर आफ्नो प्रत्यक्ष मातहत रहेको विशेष व्यूरोको टोलीलाई थप अनुसन्धान गर्न र आरोपित आलमलाई पक्राउ गर्न खटाएका थिए ।

सोही योजनाको लागि रौतहट प्रहरी प्रमुख एसपी भूपेन्द्रबहादुर खत्रीलाई चार पटकसम्म प्रहरी मुख्यालय बोलाएर महानिरीक्षक खनालले आलमलाई पक्राउ गरेर मुद्दा चलाउन निर्देशन दिएका थिए । तर पनि महानिरीक्षक खनालको निर्देशन कार्यान्वयन गर्न रौतहट प्रहरीले आँट गरेन । बरु प्रहरीले आफुलाई पक्राउ गर्ने योजना बुनेको आलमले सुइँको पाए । स्रोत भन्छ ’पक्राउ गर्ने योजना रौतहट प्रहरीबाटै चुहिएको थियो ।’

अन्तर्रा्ष्ट्रिय सङ्गठित अपराध तथा आपराधिक समूहमाथि निगरानी र नियन्त्रण गर्न नेपाल प्रहरीको विशेष टोली परिचालन हुने गर्दछ । सोही टोलीको नेतृत्व गर्दै खटिएका प्रहरी निरीक्षक कृष्णदेव साहले ४ महिना अघिदेखि नै आलमको पिछा गरेको थियो । पछिल्लो समय नेपाल प्रहरीले विभिन्न अपराध कर्म गरेको आरोप लागेका ‘हाइप्रोफाइल’ व्यक्तिहरुलाई पनि आफ्नो निशानामा पार्न थालेपछि आलमलाई पनि पक्राउको तयारी थालिएको थियो ।

आलम पक्राउको लागि लागि प्रहरी महानिरीक्षक सर्वेन्द्र खनालको विशेष पहलकदमीमा प्रहरी मुख्यालयले विशेष सक्रियताका साथ उक्त मुद्दा अनुसन्धानको प्रक्रिया अगाडि बढाएको थियो । त्यसको लागि महानिरीक्षक खनाल, गृह–सचिव प्रेमकुमार राई र महान्यायाधिवक्ता अग्नि खरेलले आलमलाई पक्रेर मुद्दा चलाउने विषयमा गत वैशाखमा पटकपटक छलफल गरेका थिए ।

घटना भएको १२ वर्षसम्म थुप्रै प्रहरी अधिकारीहरु सरुवा भएर रौतहटमा पुगे । तर, आलमलाई कसैले पनि पक्राउ गर्ने हिम्मत गर्न सकेनन् । रौतहट सरुवा भई जाने सबै एसपीहरु च्याप्टर क्लोज भैसकेको विषय भन्दै सो घटनाको थप अनुसन्धान गर्न अनिच्छा देखाउदै आएका थिए । अर्कोतर्फ रौतहटका बादशाहको पगरी पाएका आलमलाई पक्राउ गर्नु चानेचुने कुरा पनि थिएन । २७ चैत, ०६४ मा भएको ‘रौतहट बमकाण्ड’का आरोपी आलम पटक–पटक सांसद र मन्त्री भइसकेका थिए ।

त्यसैले अदालतको सो आदेश सात वर्षदेखि आदेश पर्चामै सीमित थियो । फैसला कार्यान्वयन निर्देशनालयले सो आदेश कार्यान्वयन गरेर जवाफ पठाउन पटक–पटक पत्राचार गरिसकेको थियो । तर रौतहटको प्रहरी नेतृत्वमा जाने कसैले पनि अदालतको उक्त आदेशलाई कार्यान्वयन गर्ने जागर देखाएनन् । प्रष्ट भन्नुपर्दा उनीहरुले अदालती आदेशको अवज्ञा गरिरहे ।

तर उच्च तहको छलफल र आदेशपछि प्रहरी मुख्यालयले आलमलाई निगरानी र पक्राउ गर्न विशेष व्यूरोका इन्स्पेक्टर कृष्णदेव साह नेतृत्वको टोलीलाई रौतहटमा खटाएको थियो । प्रहरी उच्च स्रोतका अनुसार उक्त टोलीले करीब ४ महिनादेखि आलममाथि विशेष निगरानी राखिरहेको थियो । वैशाखदेखि प्रहरी प्रधान कार्यालयको विशेष टोली रौतहटस्थित आलमको गाउँमा खटिएको थियो । तराईमा घर र आफन्त भएका विशेषगरी मुस्लिम समुदायका प्रहरीलाई सादा पोशाकमा आलमको गाउँमा राखेर यावत सूचना संकलन गर्ने काम गरिएको थियो ।

सोही क्रममा रौतहट खटिएको प्रहरी मुख्यालयको टोलीले सबै सूूचना संकलन गरेर प्रहरी महानिरीक्षक खनाललाई रिपोर्टिङ गरेपछि आलमलाई तत्काल पक्राउ गरेर मुद्दा अगाडि बढाउन प्रहरी मुख्यालयले रौतहट प्रहरीलाई निर्देशन दियो । स्रोतका अनुसार सोही योजनाको लागि रौतहट प्रहरी प्रमुख एसपी भूपेन्द्रबहादुर खत्रीलाई चार पटकसम्म प्रहरी मुख्यालय बोलाएर महानिरीक्षक खनालले आलमलाई पक्राउ गरेर मुद्दा चलाउन निर्देशन दिएका थिए । तर पनि महानिरीक्षक खनालको निर्देशन कार्यान्वयन गर्न रौतहट प्रहरीले आँट गरेन । बरु प्रहरीले आफुलाई पक्राउ गर्ने योजना बुनेको आलमले सुइँको पाए । स्रोत भन्छ ’पक्राउ गर्ने योजना रौतहट प्रहरीबाटै चुहिएको थियो ।’

उता, आफूलाई पक्राउ गर्ने प्रहरी तयारीको विषयमा जानकारी पाएपछि आलम भारततर्फ भाग्ने योजना बनाइरहेका थिए । आलम भाग्न सक्ने सूचना पाएपछि प्रहरी महानिरीक्षक खनालले आफ्नो सुरक्षामा खटिएका सई विजय यादवलाई तुरुन्तै रौतहट पठाए । मध्य तराईको आपराधिक समूहको बारेमा जानकार सई यादव रौतहट पुगेपछि ईन्सपेक्टर साहको टोलीले गर्ने अपरेशनको सुपरिवेक्षण तथा केही परिहाले थप बल प्रयोग गर्नको लागि प्रहरी मुख्यालयले जिल्ला प्रहरी कार्यालय बारासँग करिब ४१ जनाको टोली मगाएको थियो । गत असोज २६ गते नेपालभारत सीमानामा डीएसपीको नेतृत्वमा पिकेट खडा गरेर सयौं प्रहरीको टोलीसहित आलमको गाउँ घेरा हालेर अपरेशन शुरु गरे ।

उता इन्स्पेक्टर साह र प्रहरी मुख्यालयबाट सई यादवको टोली सादा पोशाकमा आलमलाई पछ्याउँदै थियो । सोही क्रममा गत असोज २६ असोज गते नै चन्द्रनिगाहापुर–गौर सडक खण्डको इद्रिस गेटबाट आलम पक्राउ परे, जुन गेट आलमको गाउँ छिर्ने मुख्य ढोका हो । अन्ततः ‘१२ वर्षपछि खोला पनि फर्किन्छ,’ भन्ने नेपाली उखानझैं १२ वर्षपछि आलमलाई पनि प्रहरीले पक्राउ गर्न सफल भयो ।

फिल्डमा खटिएको इन्स्पेक्टर कृष्णदेव साह नेतृत्वको टोलीले आलमलाई घेराबन्दी गरेर नियन्त्रणमा लिने क्रम चलिरहँदा प्रहरी महानिरीक्षक सर्वेन्द्र खनालले बस्तुस्थिती बुझ्न रौतहट प्रहरी प्रमुख एसपी भुपेन्द्र खत्रीलाई फोन गरे । के छ त्यहाँको अवस्था ? अभियुक्त पक्राउ पर्यो त ? प्रहरी महानिरीक्षक खनाललाई उद्दृत गर्दै प्रहरी मुख्यालय स्रोतले भन्यो । जवाफमा एसपी खत्रीले भने सर, आलम त भागेर इन्डिया पुगिसकेछ, पक्राउ गर्न सकिएन । एसपी खत्रीको जवाफले झसङ्ग भएका महानिरीक्षक खनालले तत्कालै फिल्डमा खटिएको टोलीलाई सम्पर्क गरे ।

आलम पक्राउ परेपछि केही संचारमाध्यमले रौतहटका एसपी खत्रीलाई बहादुर एसपीको पगरी गुथाउँदै आएका थिए । तर यथार्थ फरक रहेको घटनाक्रमले देखाउदै गएपछि रौतहट प्रहरी र प्रदेश डीआईजीलाई हयूमिलियट फिल भएको हुनुपर्छ। त्यसैले बिनासन्दर्भको बक्तव्यबाजी रौतहट प्रहरीले गर्न पुग्यो । ’सामान्यतया एसपी इन्चार्ज भएको जिल्लामा अन्य जिल्लाबाट अधिकृतको नेतृत्वमा थप मद्दत टोली जादैन । केही भवितव्य भएमा बरु माथिल्लो दर्जाकै अधिकृत पठाउने प्राक्टिस छ,’ प्रहरी प्रधान कार्यालयका एक डीआईजीले भने, ‘उनको कार्यक्षमतामा शंका लागेर वा उनले आइपर्ने समस्या समाधान गर्न सक्नेमा प्रहरी नेतृत्व विश्वस्त हुन नसकेकोले बाहिरबाट टोली पठाइएको हाे,’ उनले भने ।

एसपी खत्रीले किन गरे झुटो  रिपोर्टिङ

प्रहरी प्रधान कार्यालय स्राेतका अनुसार असोज २६ गते अपरान्ह प्रहरी मुख्यालयको टोलीले भारतीय नम्बरको टोयोटा फर्च्युनर गाडीमा सवार पुर्वमन्त्री मोहम्मद अफताव आलमलाई घेराबन्दी गरिसकेको थियो । फिल्डमा खटिएको इन्स्पेक्टर कृष्णदेव साह नेतृत्वको टोलीले आलमलाई घेराबन्दी गरेर नियन्त्रणमा लिने क्रम चलिरहँदा प्रहरी महानिरीक्षक सर्वेन्द्र खनालले बस्तुस्थिती बुझ्न रौतहट प्रहरी प्रमुख एसपी भुपेन्द्र खत्रीलाई फोन गरे । के छ त्यहाँको अवस्था ? अभियुक्त पक्राउ पर्यो त ? प्रहरी महानिरीक्षक खनाललाई उद्दृत गर्दै प्रहरी मुख्यालय स्रोतले भन्यो । जवाफमा एसपी खत्रीले भने सर, आलम त भागेर इन्डिया पुगिसकेछ, पक्राउ गर्न सकिएन । एसपी खत्रीको जवाफले झसङ्ग भएका महानिरीक्षक खनालले तत्कालै फिल्डमा खटिएको टोलीलाई सम्पर्क गरे ।

प्रहरी मुख्यालयबाट फिल्डमा खटिएको टोलीले जवाफ दियो सर, मोहम्मद अफताव आलम हाम्रो नियन्त्रणमा छन् । प्रहरी महानिरीक्षकको सचिवालयका एक अधिकारीका अनुसार आफुलाई गलत रिपोर्ट गरेको बुझेपछि खनालले एसपी खत्रीलाई फोनमै झपारेका थिए । प्रहरीले घेराबन्दी गरेर नियन्त्रणमा लिईसकेको एक हाईप्रोफाइल अभियुक्त भारततिर भागिसक्यो भनेर प्रहरी नेतृत्वलाई गलत रिपोर्टिङ गरेको बिषयमा हेडक्वार्टरले छानविन शुरु गरिरहेको बेला रौतहट प्रहरीले फेरि आफै भुङरोमा पर्ने काम गरेको छ ।

पछिल्लो समय प्रहरीको मनोवल र छवि उच्च हुदै गएको बेला २ नं. प्रहरी प्रमुख डीआईजी प्रद्युम्न कार्की र रौतहटका एसपीले आफ्नै संगठन प्रमुख र संचारमाध्याम बिरुद्ध वक्तव्यबाजी गरेर विवादमा आएका छन् । बिना प्रसंगका यस्ता वक्तव्यबाजीले अपराधीकै मनोबल उच्च हुनेमा शंका छैन् ।