एसबीआई बैंक थप समस्यामा पर्न सक्ने ! स्प्रेडदर ५ प्रतिशत माथि,अधिकांश सूचक सुस्त गतिमा

१० मंसिर, काठमाडाैं । नेपाल एसबीआई बैंकले आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को साधारणसभा यही मंसिर २९ गर्दैछ । कम्पनीले साधारणसभामा ६ प्रतिशत बोनस शेयर र १० दशमलव ८४ प्रतिशत नगद लाभांशको प्रस्ताव लैजादै छ । साधारणसभा प्रयोजनका लागि यही मंसिर १३ गते कम्पनीले बुक क्लोज गर्दैछ । मंसिर १२ गतेसम्म कायम शेयरधनीले साधारणसभामा भाग लिन पाउनुको साथै प्रस्तावित लाभांश प्राप्त गर्ने छन् ।

कम्पनीको लाभांश इतिहास:
कम्पनीले यस वर्ष जम्मा १६ दशमलव ८४ प्रतिशत लाभांश प्रस्ताव गरेको छ । गत वर्ष कम्पनीले १५ दशमलव ७९ प्रतिशत लाभांश वितरण गरेको थियो । कम्पनीले अहिले प्रदान गरेको लाभांशको दर र कम्पनीको बजार मूल्य ३८० लाई हेर्दा लगानीकर्ताले निकै थोरै प्रतिफल प्राप्त गर्ने देखिन्छ ।

हेरौ कम्पनीको ५ वर्षको लाभांशको ईतिहास:

प्रथम त्रैमास राम्रो आउँन सकेन:
नेपाल एसबीआई बैंकले आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को प्रथम त्रैमासको वित्तीय विवरण सार्वजनिक गरेको छ । कम्पनीले प्रथम त्रैमासमा आकर्षक वित्तीय विवरण प्रकाशन गर्न भने सकेको छैन । नेपाल एसबीआई बैंकले प्रथम त्रैमासिक वित्तीय विवरण पनि आकर्षक निकाल्न सकेन । धेरै बैंकहरुले नाफा बृद्धि गरिरहेको बेला नेपाल एसबीआई बैंकको नाफा भने घटेको छ ।

कम्पनीको आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को प्रथम त्रैमास र आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को प्रथम त्रैमासलाई दाँजेर हेर्दा :

खुद ब्याज आम्दानीमा गिरावट:
बैंकको प्रमुख आम्दानीको श्रोतकाे रूपमा रहेको खुद ब्याज आम्दानीमा गिरावट आएको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा १ अर्ब ३ करोड खुद व्याज आम्दानी गरेकोमा गत आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा कम्पनीले १ अर्ब ६ करोड खुद व्याज आम्दानी गरेको थियो । बैंककाे खुद व्याज आम्दानी २ प्रतिशतले घटेको छ ।

खुद मुनाफामा गिरावट:
संचालन मुनाफा घटे संगै कम्पनीको खुद मुनाफा पनि घटेको छ । गत आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासमा ४८ करोड ९७ लाख खुद मुनाफा गरेको कम्पनीले अहिले भने जम्मा ४३ करोड ७२ लाख मात्र खुद मुनाफा गरेको छ । यसरी बैंककाे खुद मुनाफामा ११ प्रतिशतको गिरावट देखिएको छ ।

प्रतिशेयर आम्दानीमा गिरावट:
खुद मुनाफा घटे संगै कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानीमा पनि गिरावट देखिएको छ । कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी २० रुपैंया ७० पैसा रहेको छ । गत वर्ष प्रथम त्रैमासमा कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी २३ रुपैंया १९ पैसा थियो । प्रतिशेयर आम्दानीमा पनि ११ प्रतिशतको गिरावट देखिएको छ।

जगेडा कोष स्थिर, संचित मुनाफा भने बढ्दै :
कम्पनीको जगेडा कोष सामान्य अंकले वृद्धि भएको छ । अहिले जगेडा कोषमा ३ अर्ब ८५ करोड पुगेको छ । संचित मुनाफा भने २१ प्रतिशतले वृद्धि हुँदै २ अर्ब २३ करोड पुगेको छ । शेयर प्रिमियम शिर्षकमा भने कुनै रकम छैन ।

निक्षेप र कर्जा प्रवाहमा सुस्त:
बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमास र अघिल्लो आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासलाई आधार मान्दा बैंकको निक्षेप संकलन २ प्रतिशतले मात्र वृद्धि गर्न सफल भएको छ भने कर्जा प्रवाह ८ प्रतिशतले वृद्धि गर्न सफल भएको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ९९ अर्ब ७० करोड निक्षेप संकलन गरी ९० अर्ब ९७ करोड कर्जा प्रवाह गरेको छ । निक्षेप र कर्जा विस्तारमा बैंक अत्यन्त सुस्त रहेको प्रस्ट देखिन्छ।

मूल्य आम्दानी अनुपात ११ गुणा:
कम्पनीको मंसिर १० गतेको बजार मूल्य ३८० लाई आधार मान्दा कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १८ दशमलव ३५ गुणा आउँछ । कम्पनीको बजार मूल्य र प्रतिशेयर आम्दानीलाई आधार मान्दा कम्पनी “ओभर भ्यालुड” जोनमा रहेको देखिन्छ। अधिकांश वाणिज्य बैंकको भन्दा नेपाल एसबीआई बैंकको मूल्य आम्दानी अनुपात धरै रहेको छ ।

खराब कर्जा घटाउन सफल:
गत वर्ष प्रथम त्रैमासमा ० दशमलव २ प्रतिशत रहेको खराब कर्जा अहिले भने ० दशमलव १७ प्रतिशत रहेको छ।

आधार व्याजदर घट्यो :
कम्पनीले आधार व्याजदर घटाउन सफल भएको छ । कम्पनीको अहिले आधार व्याजदर ९ दशमलव ९४ प्रतिशत रहेको छ ।

वितरणयोग्य मुनाफा:
कम्पनीको प्रथम त्रैमाससम्म वितरणयोग्य मुनाफा जम्मा ३१ करोड ९१ लाख  रहेको छ ।

वास्तविक मूल्य (Fair Value):
कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी २० रुपैयाँ ७० पैसा र किताबी मूल्य १७२ रुपैयाँ ११ पैसालाई आधार मान्दा कम्पनीको वास्तविक मूल्य २८३ रुपैयाँ हुन आउँछ । यसको आधारमा अहिलेको कम्पनीको बजार मूल्य ३८० लाई हेर्दा कम्पनीको बजार मूल्य वास्तविक मूल्य भन्दा निकै धेरैमा कारोवार भएको छ । वास्तविक मूल्य भन्दा कम्पनीको बजार मूल्य ९७ रुपैयाँ धेरै छ ।

मूल्य र किताबी मूल्यको आधारमा:
कम्पनीको दोश्रो बजारको मूल्य र किताबी मूल्यको अनुपात निकाल्दा कम्पनीको अनुपात २ दशमलव ११ गुणा आउँछ । बेन्जामिन ग्रामले सो अनुपात १ दशमलव ५ गुणा भन्दा धेरै भएका कम्पनीलाई “ओभर भ्यालूड” क्षेत्रमा राखेको देखिन्छ । यो सुत्र प्रयोग गर्दा कम्पनीको बजार मूल्यलाई कम्पनीको आधारभुत हिसाबसँग दाँजेर हेर्दा कम्पनी “ओभर भ्यालूड” क्षेत्रमा देखिन्छ ।

शेयर मूल्य ५२ हप्ताको न्यून विन्दुमा:
कम्पनीको ५२ हप्ताको उच्च विन्दु ५१८ रुपैयाँ प्रतिकित्ता रहेकोमा कम्पनीको ५२ हप्ताको न्यून विन्दु प्रति कित्ता ३७० रुपैयाँ रहेको छ । कम्पनीको अहिलेको बजार मूल्य ३८० रुपैया रहेकोमा कम्पनीको शेयर मूल्य ५२ हप्ताको न्यून विन्दु क्षेत्रमा प्रस्ट देखिन्छ ।

कम्पनीको बजार मूल्य १८० दिनको औसत भन्दा पनि थोरै:
कम्पनीको १८० दिनको औसत बजार मूल्य ४३७ रुपैया रहेकोमा दोश्रो बजारमा कम्पनीको शेयर मूल्य त्यो भन्दा पनि थोरैमा कारोवार भएको देखिन्छ ।

सीसीडी अनुपातले समस्या आउँन सक्ने :
कम्पनीको प्रकाशित सीसीडी अनुपातमा बृद्धि देखिएको छ । गत आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ७५  दशमलव ४२ रहेको यो अनुपात अहिले ७८ दशमलव ५८ रहेको छ । यसको अर्थ अब बैंकलाई कर्जा प्रवाह गर्ने रकम कमकम हुँदै गएको प्रस्ट देखिन्छ । निक्षेप संकलनमा आक्रामक रणनीति अपनाउनु पर्ने देखिन्छ ।

स्प्रेड दर ५ प्रतिशत माथि :
प्रकाशित रिपोर्ट अनुसार बैंकको स्प्रेड दर ५ दशमलव १८ प्रतिशत रहेको देखिन्छ । जुन नेपाल राष्ट्र बैंकले ताेकेकाे भन्दा धेरै हाे । चाल आबमा राष्ट्र बैंकले सबै बाणिज्य बैंकलाई ४.५ प्रतिशतमा स्प्रेड दर ल्याउनु पर्ने गरि बाध्यात्मक लगाम लगाएकाे छ ।

निस्कर्ष :
कम्पनीकाे अधिकांश सूचक सुस्त गतिमा देखिएको छ ।  निक्षेप र कर्जालाई वृद्धि गर्न नसक्नु प्रमुख समस्या रहेको छ ।   खुद नाफामा गिरावट आए संगै कम्पनीको वित्तीय प्रतिवेदन आकर्षक बन्न सकेको छैन ।  सीसीडी अनुपात टाईट हुँदा कम्पनीलाई आगामी दिनमा थप समस्या पर्ने देखिन्छ ।

उपलब्ध तथ्याङ्क आधारित विश्लेषण पूर्ण होइन, निर्णय लिँदा थप अनुसन्धान गर्नुपर्ने छ। – लेखक