यस्तो छ, ओलीको पर्ख र हेरको रणनीति

१५ फागुन, काठमाडौं । सत्तारुढ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा) भित्र चर्किएको पछिल्लो विवादले मुलुकी राजनीति नै तरंगित बनाइदिएको छ । अब राजनीतिले कुन दिशा निर्धारण गर्ला भनी अनुमानको खेती गर्नेहरुका लागि तर्क वितर्क गर्न मैदान खुला भएको छ ।

खासगरी हिजो नेकपा सचिवालयले पार्टी उपाध्यक्ष बामदेव गौतमलाई राष्ट्रियसभा सदस्यमा मनोनयका लागि गरेको सर्वसम्मत निर्णय कार्यान्वयन गर्न प्रधानमन्त्रीसमेत रहेका अध्यक्ष खड्गप्रसाद ओली राजी नभएपछि परिस्थिति तरल बन्न पुगेको हो ।

पार्टीको सर्वाच्च निकायले गरेको निर्णयलाई ओलीले कार्यान्वयन गर्न नसकिने चेतावनी दिएपछि अब के होला भन्ने अनुमान धेरैलाई गर्न मुश्किल भएको छ ।

यही अवस्था पार्टीका शीर्ष नेताहरुलाईसमेत परेको छ । ओलीले साँच्चै नै निर्णय कार्यान्वयन गरेनन् भने के गर्ने भन्ने छटपटी नेताहरुमा व्याप्त छ ।

विकसित पछिल्लो परिस्थितिलाई कसरी चिर्ने भन्नेमा नेताहरु नै अन्योलग्रस्त भएका छन् । आज बालुवाटारले कुनै चासो राखेन, अब के गर्ने भन्दै एकाबिहानै अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले नेता माधवकुमार नेपाललाई फोन गरेका छन् ।

सधैं बिहान बालुवाटारबाट प्रचण्डलाई फोन आउने गथ्र्याे । तर आज कुनै रेस्पोन्स नभएकाले प्रचण्ड छटपटिएका छन् । ओलीसँग निकट हुँदा सधैं पार्टी भित्र दोस्रो दर्जामा खुम्चिएका प्रचण्डले केही समय यता समीकरण फेरेका छन् । अहिले उनी माधव नेपाल, झलनाथ खनाल र बामदेव गौतमसँग नजिकिएका हुन् ।

समीकरण बदलेयता प्रचण्ड पार्टी भित्र शक्तिशाली बनेका छन् । ओलीलाई कमजोर बनाउन पाए आफ्नो स्वार्थ पूरा हुने बुझाई माधव, झलनाथको रहेकाले प्रचण्डलाई उपयोग गर्न उनीहरु तयार देखिएका हुन् ।

आज बिहानै प्रचण्डको फोन आएपछि माधव नेपालले नयाँ रणनीति बनाउन आफ्ना सम्धी सोमप्रसाद पाण्डेको नयाँ बानेश्वरस्थित निवासमा बैठक डाकेका छन् ।

बैठकमा प्रचण्डलगायत पूर्व माओवादी नेताहरु रामबहादुर थापा र नारायणकाजी श्रेष्ठ सहभागी भएका छन् । बैठकमा झलनाथ र बामदेवलाईसमेत आमन्त्रण गरिएको छ । ओलीले सचिवालय बैठकलाई नमानेको अवस्थामा के गर्ने भनेर गम्भिर छलफल हुँदैछ ।

ओलीविरुद्ध घेराबन्दी

आफ्नै अध्यक्षतामा भएको सर्वसम्मत निर्णयलाई ओलीले एकैछिनमा किन अस्वीकार गरे ? यो प्रश्न बिचित्रको छ । बालुवाटारमा सम्पन्न सचिबालय बैठकले बामदेवलाई राष्ट्रियसभामा लैजाने निर्णय गर्दा ओली त्यहीं थिए । लगत्तै उनले माधव नेपाललाई फोन गरी सचिबालय बैठकले गरेको निर्णय आफूविरुद्धको घेराबन्दी भन्दै कार्यान्वयन नगर्ने चेतावनी दिए ।

यति सुन्ने बित्तिकै नेपाल बालुवाटार फर्किए । ओलीसँगको भेटमा त्यही कुरा दोहरियो । अनि नेपालले सबै कुरा सञ्चारमाध्यम र अन्य नेताहरुलाई सुनाए ।

ओलीले निर्णय भएको दुई घण्टा नपुग्दै नमान्नुको मुख्य कारण आफूविरुद्धको षडयन्त्रलाई मानेका छन् । सचिबालय बैठक सकिए लगत्तै उनले पूर्व सभामुख सभाषचन्द्र नेम्बाङसँग कुरा गरे । नेम्बाङले एउटा घटना सुनाएपछि ओली पर्लक्क पल्टिए ।

नेम्बाङले गत शनिबार माधव नेपालमा भएको घटना ओलीलाई सुनाए । संविधान संशोधन गर्न यसअघिको सचिबालय बैठकले नेपालको अध्यक्षतामा बनाएको कार्य दलमा नेम्बाङ र खिमलाल देवकोटालाई सदस्य बनाइएको थियो ।

नेपालले आफ्नै निवासमा कार्यदलको बैठक डाकेका थिए । अनौपचारिक भनिएको उक्त बैठकमा नेपालले संविधान संशोधनको ड्राफ्ट नै प्रस्तुत गरे । नेम्बाङ बस्दै गर्दा वामदेवले नेपाललाई फोन गरेर ड्राफ्ट आजै पास गरेर सचिबालय बैठकमा राख्न सुझाए । नेपालले पनि त्यसै गर्ने भनी फोन काटे ।

साथै बामदेवले नै ड्राफ्ट पठाएको जानकारी दिए । त्यो घटना सुन्ने बित्तिकै ओली जंगिए । अनि तत्काल माधवलाई फान गरी तपाईहरुले सचिवालय बाहिर गरेको निर्णय कार्यान्वयन गर्न म वाध्य छैन भनेर चेतावनी दिएका हुन् ।

प्रधानमन्त्री फेर्ने कसरत

पार्टी र सरकारमा एकलौटी गर्न थालेपछि ओलीविरुद्ध नेकपाका शीर्ष नेताहरु एकवद्ध भएका हुन् । अब ओलीलाई चलाउन दिने हो भने आफूहरु सधैंका लागि पछाडि पर्ने र विद्यादेवी भण्डारीलाई उत्तराधिकारीका रुपमा स्थापित गर्ने बुझाई अरु नेताहरुको रह्यो । त्यसैले कुनै पनि हालतमा ओलीलाई प्रधानमन्त्रीबाट गलहत्याउनु पर्ने निश्कर्ष नेताहरुले निकाले ।

बानेश्वरको होटल अर्यालमा माधव नेपालको सकृयतामा प्रचण्ड, झलनाथ र बामदेव लगायतका नेता पटकपटक बसे । अहिलेलाई वैकल्पिक प्रधानमन्त्रीमा बामदेव कम्रेड उपयुक्त उमेदवार हुने प्रस्ताव स्वयं प्रचण्डले राखे । प्रचण्डलाई आफ्नो नाममा सहमति नहुने कुरा राम्रो थाहा थियो । साथै माधव नेपाललाई अगाडि सार्दा भोलि आफू कमजोर हुन सक्ने ठम्याइ उनको थियो ।

झलनाथ पनि आफू प्रधानमन्त्री हुने शक्तिशाली गुट नभएका नेता परे । त्यसैले सबैको साझा गोटीका रुपमा बामदेवलाई अगाडि सारियो । यो घटनाक्रम ओलीलाई पनि थाहा थियो । तर उनी कमजोर अवस्थामा रहेकाले धेरै विवाद गर्न चाहेनन् । तर सांकेतिक रुपमा भने सरकार फेर्ने षडयन्त्र हुन थालेको चाहिं उनले सार्वजनिक रुपमै बताएका थिए ।

तर बामदेव प्रधानमन्त्री हुन संविधान संशोधन गर्नु पर्ने अवस्था रहेकाले ओलीले धेरै आलोचना गरेनन् । उनी पनि चाहन्थे, बामदेवलाई राष्ट्रियसभामा ल्याएर वरिष्ठ उपप्रधान र राम्रो मन्त्रालय दिएपछि शक्ति सन्तुलनमा आफ्नो पकड कायम हुनेछ ।

त्यसैले उनले हिजोको सचिबालय बैठकले बामदेवलाई राष्ट्रियसभामा लैजाने निर्णय गर्दा मौन बसे । तर जब संविधान संशोधनको ड्राफ्ट नै तयार भइसकेको र गौतमलाई प्रधानमन्त्री बनाउने षडयन्त्र भएको चाल पाए अनि चाहीँ ओलीको पारो तातेको हो ।

अब के होला ?

हिजो घटनापछि ओली पक्ष पर्ख र हेरको रणनीतिमा देखिएको छ । आफू विरोधी नेताहरुले चाल्ने कदम पछि मात्र नयाँ रणनीति बनाउने उनको दाउ रहेको छ । सकेसम्म फकाउने नभए केही नेतालाई पार्टीबाटै लखेट्नेसम्मको तयारी उनले गरेका छन् ।

खासगरी प्रचण्डलाई एकपटक फेरि फकाउने नमाने अर्काे रणनीति अपनाउने पक्षमा ओली देखिएका छन् । साथै पूर्व एमाले पक्षधरलाई पनि वर्गिय पक्षताको कुरा झिकेर आफूतिर तान्ने प्रयास पनि जारी राख्ने उनको दाउ छ । यो कामका लागि उनले अहिले रक्षामन्त्रीसमेत रहेका ईश्वर पोख्रेललाई बढी प्रयोग गरेका छन् ।

आफूले सोचे अनुसार नहुँदा पार्टी नै अलग गरी जानेसम्मको विकल्पमा ओली पक्षले छलफल चलाएको छ । यस प्रयोजनका लागि उनले विपक्षी नेपाली कांग्रेसको समेत सहयोग लिने रणनीति बनाएका छन् । आज बिहान मात्रै उनले नेपाली काँग्रेसका महामन्त्री डा. शशांक कोइरालालाई बोलाइ करिव डेढ घण्टा वार्ता गरे । भेटमा उनले आफूलाई विपक्षीभन्दा आफ्नै पार्टीबाट षडयन्त्रमूलक ढंगले घेराबन्दी भएको गुनासो गरेका थिए ।