टेलिकमको भष्ट्राचारमा श्रीमान श्रीमतिको मिलिभगत, एमडी अधिकारीले दिए चिनियाँ एण्टेनाको स्वीकृति

२६ फाल्गुण, काठमाडौं । ७० करोडको अडियोकाण्ड सार्वजनिक भएपछि राजीनामा दिएका सञ्चारमन्त्री गोकुल बाँस्कोटा र टेलिकमका प्रबन्ध निर्देशक डिल्लीराम अधिकारीले फोर जी विस्तारका क्रममा ठूलो रकम घोटाला गरेको भन्दै अख्तियारमा उजुरी परेको छ । खासगरि एसडी अधिकारीले ठेकेदार कम्पनीसँगको मिलोमतोमा गुणस्तरहीन उपकरण जडान गरेको आरोप टेलिकमका उच्च कर्मचारीहरूको छ ।

कर्मचारीहरुले नेपाल टेलिकममा भएको भ्रष्टाचार प्रकरणमा अख्तियार मौन बसेको आरोप लगाएका छन् । टेलिकमको फोर जी विस्तारका क्रममा भएको भ्रष्टाचारका यथेष्ट प्रमाणसहित अख्तियारमा लिखित उजुरी पर्दासमेत आयोगले अनुसन्धान नगरेको आरोप उनीहरुको छ । फोर जी विस्तारका क्रममा टेलिकमको टावरमा अमेरिकी एन्टेना राख्नुपर्नेमा टेलिकमको नेतृत्व तहले सो नराखी गुणस्तरहीन चिनियाँ उपकरण जडान गरेको भेटिएपछि अख्तियारमा लिखित उजुरी परेको थियो । उजुरी परेको लामो समय बितिसक्दा पनि आयोगले सो उजुरीउपर कुनै अनुसन्धान प्रक्रिया अगाडि नबढाएपछि टेलिकमको भ्रष्टाचारमा अख्तियारको साथ रहेको हो कि भन्ने आशंकाहरू उब्जन थालेका छन् ।

अख्तियारमा गत मंसिर १२ गते परेको उजुरीमा भनिएको छ– ‘नेपाल टेलिकमभित्र मटुकानन्द वैद्य, सिटीओ (चीफ टेक्निकल अफिसर) जस्तो प्रमुख जिम्मेवारीमा रही नेपाल टेलिकमको हितविपरित भेन्डरहरूका लागि स्पेसिफिकेसन मिल्ने र सोही अनुसार गर्ने गरी तयार पार्ने कार्यमा सक्रिय रहेको टेलिकमभित्रका कर्मचारी तथा संघको गुनासो प्रबन्ध निर्देशकलाई बारम्बार गरेको अवस्था थियो । यसैगरी केन्द्रीय कार्यालयको प्रमुख विभाग (अति गोप्य र महत्वपूर्ण रहेको) प्रमुख पदमा सोही केन्द्रीय कार्यालयको प्रमुख विभागको बिजनेश डाइरेक्टर पदमा रही काम गर्दै रहेकी प्रतिभा वैद्य, मटुकानन्द वैद्यको श्रीमतीसमेत रहेको जानकारी गराउँदै उक्त शाखाबाट हुने सबैजसो कार्यमा दुवैजना संलग्न रहेको प्रमाण निर्णय टिप्पणीमा दुवैको सहीले नै जनाउँछ ।’

यसरी गरेका कामहरूमा श्रीमान्–श्रीमती मिली अरूलाई पनि आफ्नो दुवै पदको अनुचित फाइदा लिएर पेलेर गर्ने गरेको भुक्तभोगी कर्मचारीले बताउने गरेका छन् । यसरी श्रीमान् र श्रीमती महत्वपूर्ण पदमा बसी कुनै पनि टेक्निकल-बिजनेससम्बन्धी काम कुरामा हस्तक्षेप गर्न र सीमित भेन्डरले चाहेको जसरी पनि कुरालाई मिलाउन श्रीमतीलाई प्रयोग गरी र प्रभावमा पारी प्रबन्ध निर्देशकलाई समेत प्रभावमा पार्ने काम श्रीमान्–श्रीमतीबाट भएको कुरा प्रबन्ध निर्देशकको सचिवालयको कर्मचारीले बताएका छन् । सो बारेमा कर्मचारी र संघबाटै कुरा बारम्बार उठ्ने गरेको छ ।

यसैगरी नेपाल टेलिकममा सीटीओले फोरजी लाइट प्रोजेक्टको लागि आवश्यक बीटीएसको लागि एन्टेना राम्रो कम्पनीबाट ल्याउने कन्ट्री अफ ओरिजन कबुल रहेको र सोही अनुसारको पेमेन्ट सीटीओले भेन्डरको इच्छा अनुसार कमसल खालको एन्टेना र सोको लागि कन्ट्री अफ ओरिजन पनि परिर्वतन गराउन र गर्न लगाई सबै मिलाएको कुरासमेत जानकारी गराउँदै यसरी राज्य र कम्पनीमाथि समेत खेलबाड गरेको पाइएको छ । यसमा संलग्नमाथि समेत छानविनको जोडदार माग कर्मचारीबाट पनि भएको पाइन्छ । यसैगरी, नेवार समुदायलाई हातमा लिएकै कारणले एमडी र नेपाल टेलिकमको बोर्डलाई पनि प्रभावित पार्ने जातीय राजनीतिमा समेत सीटीओ र उनको श्रीमती जोडिएको कर्मचारीहरू बताउँछन् ।

‘यसैगरी सबैजसो काम र स्पेसिफिकेसन तयार गर्ने कार्यमा संलग्न भएको र नेपाल टेलिकमको हितविपरीत सीमित भेन्डरहरूसँग एक्लै र श्रीमतीसमेत बसेर आफू अन्तर्गतका कर्मचारीहरूलाई समेत मिलाउने काम भएको जानकारी गराउँछौं । यसरी सबैजसो काम र स्पेसिफिकेसन तयार गर्ने कार्यमा श्रीमान्–श्रीमती नै संलग्न भई संस्थाको हितविपरीत भएको जानकारीसमेत गराउँछौँ ।’ उजुरीमा यी कुरा उल्लेख गरिए पनि टेलिकमका एमडी डिल्लीराम अधिकारीको संलग्नताविना कुनै काम हुन नसक्ने टेलिकमकै उच्च कर्मचारीहरू बताउँछन् । ठेक्का पाएको कम्पनीले टेलिकमका एमडी अधिकारीकै स्वीकृतिमा अमेरिकी एन्टेनाको साटो गुणस्तरहीन चिनियाँ एन्टेना प्रयोग गरेको टेलिकम स्रोत बताउँछ ।

टेलिकमले एक वर्षभित्र ७७ जिल्लामा फोरजी सेवा विस्तार गर्ने लक्ष्यसहित हङकङस्थित सीसीएसआई कम्पनी र कोर नेटवर्कको काम चिनियाँ कम्पनी जेडटीईलाई १९ अर्बको ठेक्कामा दिएको थियो । चिनियाँ एन्टेना प्रयोग गरे पनि टेलिकमले ठेकेदारलाई अमेरिकी एन्टेनाकै रकम भुक्तानी गर्दै आएको छ । प्रबन्ध निर्देशक अधिकारीले उपप्रबन्धक पदमा रहेका प्राविधिक कृष्ण भण्डारीको सल्लाहविना कुनै निर्णय नगर्ने भएका कारणले पनि उनी विवादमा पर्दै आएका छन् । कृष्ण भण्डारीलाई टेलिकमको छायाँ प्रबन्ध निर्देशकका रूपमा कर्मचारीहरूले चिन्ने गर्दछन् । अधिकारीका सबैभन्दा विश्वासपात्रमात्रै नभईकन कृष्ण भण्डारीको सम्पूर्ण सल्लाहमा अधिकारी चल्ने गर्दछन् ।

तर टेलिकमका प्रबन्ध निर्देशक अधिकारी भने अमेरिकी एन्टेना नपाएका कारण चिनियाँ एन्टेना प्रयोग गरेको स्वीकार्छन् । सम्झौतामा अमेरिका, क्यानडा, युरोप, फिनल्यान्ड र अस्ट्रेलियामा बनेको उपकरण प्रयोग गर्ने उल्लेख भए पनि केही एन्टेना अमेरिका तथा युरोपमा पनि नपाएपछि चिनियाँ प्रयोग गरेको उनले दावी गरे । यहाँनिर ठेकेदारसँग प्रबन्ध सञ्चालक अधिकारीसमेतको मिलिभगत के कुरामा पनि देखिन्छ भने अमेरिकी एन्टेनाको ठाउँमा चिनियाँ एन्टेना जडान गर्दा पुनः टेण्डर गर्नुपर्नेमा सो गरिएन ।