फागुन २९ गते राजस्व संकलन तथा चालु खर्च दुवै निराशाजनक

चालु आर्थिक वर्षको २३९ दिन सम्मको महालेखा नियन्त्रक कार्यालयको बजेटरी विवरणमा आधारित विश्लेषण

३० फाल्गुण, काठमाडौं । केपी शर्मा ओलीले प्रधानमन्त्री भएपछि सबैभन्दा चर्काएको नारा हो “समृद्ध नेपाल सुखी नेपाली” । दुई बर्षभन्दा बढी समयको यो अवधिमा प्रधानमन्त्री मात्र होइन, उनलाई खुशी पार्ने नाममा उनका मन्त्री, सरकारी कर्मचारी र कार्यकर्ताहरु पनि खुबै घोकेको नारा हो यो ।

आमजनता, पार्टी कार्यकर्ता तथा उद्योगी व्यवसायीहरुले पटक्कै मन नपराए पनि अर्थमन्त्री डा.यूवराज खतिवडा प्रधानमन्त्री ओलीको प्रिय भएपछि दुईबर्षे कार्यकाल सकिएपनि पुन ६ महिनाका लागि म्यादी मन्त्रीको रुपमा दोहोरिएका छन् ।अराजनीतिक पृष्ठभुमिका अर्थमन्त्री खतिवडाले निकै महत्वकांक्षाका साथ बजेट भाषणमा राखेको लक्ष्य हासिल गर्न उनै मातहतका कार्यलयहरुले पुरा गर्न नसकेपछि पसिना छुटन थालेको छ ।

न्युन विकास खर्च मात्र होइन राजश्व संकलनमा समेत सरकार असफल हुन थालेको छ । लगानी सम्मेलनमार्फत घोषणा भएको वैदेशिक लगानी भित्र्याउने लक्ष्य हावादारी सावित भैसकेको परिपेक्ष्यमा ऋण, अनुदान भित्र्याउन समेत सरकार असफल सिद्ध भएको छ ।

स्वदेश कै उद्योगी व्यापारीहरुले थप लगानीको भविश्य सुनिश्चित नदेखेको, भैरहेको लगानीमा संकट आउन लागेको तथा करको भारले थिचिएर निस्सासिएको रहेको बेला अर्थमन्त्रालय मातहत कै महालेखा नियन्त्रक कार्यालयको राजश्व संकलन र खर्च बारे चालु आर्थिक बर्षको २३९ दिनसम्मको विवरण हेर्दा कहाली लाग्दो अवस्था देख्न सकिन्छ ।

राजस्व संकलन तर्फः

राजस्व संकलन र खर्चको तथ्याँकले मुुलुकको अर्थतन्त्रको तस्वीर झल्काउँछ । तर चालु आर्थिक वर्षमा २३९ दिन सम्म राजस्व संकलन र खर्चमा निराशाजनक देखिएको छ । २०७६ साल फागुन २९ गतेका दिन कुल रु २ अर्ब ४ करोड ८ लाख राजस्व संकलन भएको छ । लक्ष्य अनुसार राजस्व संकलन हुन हरेक दिन कम्तीमा पनि रु. ३ अर्ब ४ करोड ६७ लाख बराबर राजस्व संकलन हुन पथ्र्यो ।

२०७६ साल फागुन २९ गते सम्म रु. ५ खर्ब ४५ अर्ब ६४ करोड ९५ लाख राजस्व संकलन भएको छ । तर लक्ष्य अनुसार राजस्व सँकलन हुन उक्त अवधिमा रु. ७ खर्ब २८ अर्ब १५ करोड ३२ लाख राजस्व संकलन हुनुपथ्र्यो । यसरी २०७६ साल फागुन २९ गते मात्रै लक्ष्य भन्दा रु. १ अर्ब ५९ लाख कम राजस्व सँकलन भएको छ । यस आर्थिक वर्षका यी २३९ दिन सम्ममा लक्ष्य भन्दा १ खर्ब ८२ अर्ब ५० करोड ३७ लाख कम राजस्व संकलन भएको छ ।

कुल खर्च तर्फः

कुल खर्चतर्फ भने फागुन २९ गते निराशाजनक नै रहेको छ । २०७६ साल फागुन २९ गतेका दिन कुल रु ३ अर्ब ४४ करोड १६ लाख खर्च भएको छ । जव कि लक्ष्य अनुसार खर्च हुन हरेक दिन कम्तीमा पनि रु. ४ अर्ब १९ करोड ९९ लाख बराबर खर्च हुन पथ्र्यो ।

२०७६ साल फागुन २९ गते सम्म रु. ६ खर्ब ६ अर्ब ८९ करोड ६८ लाख खर्च भएको छ । तर लक्ष्य अनुसार खर्च हुन उक्त अवधिमा रु. १० खर्ब ३ अर्ब ७७ करोड ८५ लाख खर्च हुनुपथ्र्यो । २०७६ साल फागुन २९ गते लक्ष्य भन्दा रु. ७५ करोड ८३ लाख कम खर्च भएको छ । यस आर्थिक वर्षका यी २३९ दिनमा अपेक्षित लक्ष्य भन्दा रु. ३ खर्ब ९६ अर्ब ८८ करोड १७ लाख कम खर्च भएको छ ।

(क) चालु खर्चः

चालु खर्च तर्फ पनि फागुन २९ गते निराशाजनक रहेको छ । २०७६ साल फागुन २९ गतेका दिन कुल रु २ अर्ब ४५ करोड ५४ लाख खर्च भएको छ । जव कि लक्ष्य अनुसार खर्च हुन हरेक दिन कम्तीमा पनि रु. २ अर्ब ६२ करोड २२ लाख बराबर खर्च हुन पथ्र्यो ।

२०७६ साल फागुन २९ गते सम्म रु. ४ खर्ब ४८ अर्ब ९२ करोड ३१ लाख खर्च भएको छ । तर लक्ष्य अनुसार खर्च हुन उक्त अवधिमा रु. ६ खर्ब २६ अर्ब ७० करोड ४८ लाख खर्च हुनुपथ्र्यो । २०७६ साल फागुन २९ गते लक्ष्य भन्दा रु. १३ करोड १७ लाख कम खर्च भएको छ । यस आर्थिक वर्षका यी २३९ दिनमा अपेक्षित अनुमानित लक्ष्य भन्दा रु. १ खर्ब ७२ अर्ब १६ करोड ३५ लाख कम खर्च भएको छ ।

(ख) पुँजीगत खर्चः

पुँजीगत खर्च तर्फ भने फाल्गुण २९ गते निराशाजनक छ । २०७६ साल फागुन २९ गतेका दिन कुल रु ९८ करोड ६१ लाख खर्च भएको छ । जव कि लक्ष्य अनुसार खर्च हुन हरेक दिन कम्तीमा पनि रु. १ अर्ब ११ करोड ७८ लाख बराबर खर्च हुन पथ्र्यो ।

२०७६ साल फागुन २९ गते सम्म रु. ९४ अर्ब ९९ करोड ६५ लाख खर्च भएको छ । तर लक्ष्य अनुसार खर्च हुन उक्त अवधिमा रु. २ खर्ब ६७ अर्ब १६ करोड खर्च हुनुपथ्र्यो । २०७६ साल फागुन २९ गते लक्ष्य भन्दा रु. १३ करोड १७ लाख कम खर्च भएको छ । यस आर्थिक वर्षका यी २३९ दिनमा अनुमानित लक्ष्य भन्दा रु. १ खर्ब ७२ अर्ब १६ करोड ३५ लाख कम खर्च भएको छ ।