सर्वहाराको शासनमा गरिब र मजदुरको बिचल्ली

♦ यज्ञप्रसाद भट्टराई

देशमा सर्वहारा वर्गको दुईतिहाई निकटको सरकार छ । प्रदेशमा उसैको प्रकाण्ड बहुमतको सरकार छ । स्थानीय निकायमा भनेजति र चाहेजति सिट प्राप्त भएको स्थानीय सरकार छ । पार्टीका महामहिम अध्यक्षद्वयको मनोमानीमा देश चलेको छ । कहिले जन्मोत्सवमा मुलुक लुटिन्छ, कहिले हनिमुनमा देशको सम्पत्ति भुटिन्छ ।

कहिले हिमाल चढ्ने छोराको रहर पुरा गर्दैमा, कहिले बुहारीको मनोकामना पुरा गर्दैमा, कहिले सालासालीलाई काखामा त कहिले पुराना र दुःख पाएका कार्यकर्तालाई पाखामा राख्दै भ्याई नभ्याई हुन्छ, महामहिमहरुलाई । मन्त्रीले के गर्छन् ? सचिवले के भन्छन् ? कसो गर्छन् ? भन्ने कुरा समेत देशका प्रधानमन्त्रीलाई थाहा हुदैन । थाहा पनि कसरी होस् र बिरामीको बेडबाट देश चलाउन पर्दाको पिँडा मनमोहन पछाडि कमरेड के.पी. शर्मा ओलीलाई नै परेको छ । यस्तो अवस्थामा प्रधानमन्त्रीलाई बढी पिडा दिनु पनि हुदैन ।

आफुले सकिनसकी भएपनि सरकारका खातामा अरबौं रुपैयाँ जम्मा समेत गरिसकेका छन् । सरकारी कर्मचारीहरु लगायत सुरक्षाकर्मी र स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई समेत नछोडिकन मासिक तनखा नै कटौती गर्नेसम्मको अभियान चलाएको छ । तर सरकारले गरिबका नाममा उठाईएको त्यत्रो पैसाले सुनसरीका ३७ जना मजदुरलाई काठमाडौंमा दुई छाक खाना खुवाउन सकेन भन्दा मन नै कता कता अमिलो गरी कुडिएको छ ।

चैत्र २६ गते एक अनलाईन समाचारमा खबर आयो, पढें । साह्रै दुःख लाग्यो । नेपालमा सरकार नभएको आभाष त यस अगाडि नै आम नेपालीलाई भैसकेको नै थियो । तर तमाम नेपालीहरुले मुलुकमा लगाईएको लकडाउनमा श्रमिक तथा गरिब वर्ग खानकै लागि तडपिनु नपरोस् भनेर आफुले सकिनसकी भएपनि सरकारका खातामा अरबौं रुपैयाँ जम्मा समेत गरिसकेका छन् । सरकारी कर्मचारीहरु लगायत सुरक्षाकर्मी र स्वास्थ्यकर्मीहरुलाई समेत नछोडिकन मासिक तनखा नै कटौती गर्नेसम्मको अभियान चलाएको छ । तर सरकारले गरिबका नाममा उठाईएको त्यत्रो पैसाले सुनसरीका ३७ जना मजदुरलाई काठमाडौंमा दुई छाक खाना खुवाउन सकेन भन्दा मन नै कता कता अमिलो गरी कुडिएको छ ।

कुनै एक कन्स्ट्रक्सन कम्पनीमा काम गर्ने मजदुरहरु बिगत लामो समयदेखि मुलुकमा लागेको लकडाउनका कारण काम र माम दुवै कुराबाट बञ्चित भएको पाईयो । खानकै लागि हप्तौसम्म सरकारको मुख ताक्दा समेत कहि कतैबाट बाँच्नका लागि दुईछाक हातमुख जोर्नसमेत नपाएपछि बाध्य भएर आफ्नाे जन्मस्थान सुनसरी फर्किदै छन् । जसले निस्वार्थ भएर आफ्नाे मताधिकारको ईमान्दारीपूर्वक प्रयोग गरें तिनै जनतालाई मुलुकमा समस्या पर्दा जाबो ४ बोरा चामलको ब्यवस्था समेत गर्न सकेन् यो नालायक सरकारले । आफ्नाे जन्मोत्सवमा हेलिकप्टर चार्टर गरेर केक ओसोरपसार गराउन सक्ने नालायकहरुबाट खान नपाएर बिचल्लमिा परेका ३७ जना मजदुरहरुलाई चार दिन काठमाडाैंमा बस्ने ब्यवस्था मिलाउन सकेन् । यी र यस्ता कति मजदुर यसरी नै अभाव र तनावमा जीवनयापन गर्दै होलान ? भगवानसँग प्रार्थना गर्न बाहेक सरकारसँग सहयोगको याचना गर्न भने सकिएन ।

नेपालका सर्वहाराहरु मात्रै विश्वमै यस्ता दानवीय प्रवृत्तिका देखिएका छन् जसलाई कहिल्यै नअघाउने पैसाको भोक लागेको छ । सम्पत्ति मात्रै सोहोर्ने सोख जागेको छ । जताततै भ्रष्टाचारको दुर्गन्ध मात्रै आउँछ । सरकार मिलिभगतमा चलेको छ । रामेले यति ल्याएछ तैले कति ल्याईस ? भनेर देशको अभिभावक नै कमिशन उठाउने जिम्मा लाउँछ ।

यिनै दलका कठपुतली बनेर कुनैबेला मेची महाकाली पैदल यात्रामा निस्किएका नागरिकहरु आज यिनै दलका नेताहरुको सरकार भएको बेलामा, तिनै दलहरु प्रतिपक्षमा भएको बेलामा, सिंगो काठमाडौं नेताको कब्जामा भएको बेलामा बिना कुनै खर्च, नत खानाको प्रबन्ध, नत कुनै यातायातको ब्यवस्थापन, नत कुनै खानपानको ब्यवस्थापन काठमाडौंबाट सुनसरीसम्मको पैदल यात्रामा निस्कनु पछाडिको दुःखद कहानीको ईतिहास कुनै दिन अवश्य लेखिएला । यिनै नागरिकका अगाडि भोलि निर्वाचनमा यिनै सरकारमा रहेका नेता भोटमाग्न जाँदा हुन कि नाई ?? त्यसबेला के भन्दा हुन ? कसरी लाज पचाउँदा हुन ?

देशमा लकडाउन छ । सम्पूर्ण विश्व मानव समुदाय जीवनमरणको दोसाँधमा रोईरहेको छ । कोरोनाको कहरले सम्पन्न भन्दा सम्पन्न मुलुकहरु पनि मानविय भावना दर्शाउन पछाडि परेका छैनन् । तर नेपालका सर्वहाराहरु मात्रै विश्वमै यस्ता दानवीय प्रवृत्तिका देखिएका छन् जसलाई कहिल्यै नअघाउने पैसाको भोक लागेको छ । सम्पत्ति मात्रै सोहोर्ने सोख जागेको छ । जताततै भ्रष्टाचारको दुर्गन्ध मात्रै आउँछ । सरकार मिलिभगतमा चलेको छ । रामेले यति ल्याएछ तैले कति ल्याईस ? भनेर देशको अभिभावक नै कमिशन उठाउने जिम्मा लाउँछ ।

जनताले गरिबीको मारमा रहेका र भोकमरी र खाद्यान्न अभावमा रहेका नागरिकलाई छिटो भन्दा छिटो बिना कुनै पुर्वाग्रह, बिना कुनै राजनैतिक आरक्षण या संरक्षण, बिना कुनै आफ्नाे या पराया कुनै आग्रह पुर्वाग्रह राहत उपलब्ध गराउन सरकारको राहत कोषमा रकम जम्मा गरेका गर्यै छन् । आफु असाध्यै धनी भएर हैन । आफुसँग प्रशस्त रुपमा घरमा जम्मा गरेर राखेको सम्पत्ति तुरुन्त भन्नासाथ झिकेर हैन, यस्तो लकडाउनको समयमा आईपर्न सक्ने भोकमरीबाट छुटाउन, गरेका सहयोगहरुको थुप्रोमा समेत सरकार गिद्धेदृष्टि लगाउँछ भन्ने बिषयमा सतहमा कुराहरु आउँन थालेको छ ।

विचरा बिरामीलाई आराम गर्न दिउँ, भोलि फ्यास्स केहि भैहाल्यो भने यो अबगालको पासो तमाम नेपालीले बोक्नु पनि छैन । सोध्नु त तिनीहरुलाई छ, भोलिलाई भोट हालेर जनताको आज बिल्लीबाँठ बनायौं किन ? भोट किनेर मन्त्री बन्नेहरुको त पेशा नै हो राजनीतिमा तर भोट हालेर पनि नेपाली जनता नै यत्ति सारो गन्हायौं किन ?

देशका विभिन्न भागमा कति नागरिक बन्दमा थुनिए होलान ? कतिको हातको काम बन्द हुँदा कमाएर खाने र आउने बाटो बन्द भए होलान ? घरमा बालबालिकाहरु होलान ? बृद्धबृद्धा बुबाआमाहरु होलान ? असक्षम बबुराहरुको अवस्था कति दयनिय भयो होला भनेर आम नागरिकहरुले सरकारले भनेको राहत कोषमा धमाधम रकम जम्मा गरे । कतिले तत्काल उपलब्ध गराउन खाद्यान्न सहयोग उपलब्ध गराए । यो कुनै आईतबार या बिहिबार साईत जुराएर बाँडनका लागि थिएन । यत्ति रकम जम्मा भैसक्यो भनेर पैसाको तुजुक लगाउन पनि थिएन । एक महिनासम्म जम्मा गरौं अनि मात्रै राहत बाडौला भनेर सरकारले कुनै पुर्वसुचना समेत जारी गरेको पनि थिएन । भोका नागरिकका मुखमा माँड लगाउनु थियो । रोगको कहरबाट सान्त्वना दिंदै भोक र रोगबाट जोगाउनु थियो ।

यी सबै कुराहरुको व्यवस्था मिलाउन देशमा जनताको सरकार थियो । सामान्य अवस्थाको हैन दुईतिहाईको घमण्ड र दम्भले भरिएका सरकारका प्रधानमन्त्रीको जनताका पक्षमा आएको बक्तब्यले समेत मजदुर तथा श्रमिक जनतालाई छुन नसकेपछि, सरकारका विभिन्न निकायमा राहतका लागि अनुनय, बिनयका साथ रोईकराई गर्दा समेत सरकारले कुरा नसुनेपछि बाध्य भएर रातको प्रहरमा सरकारको निजी निवास काठमाडौंबाट आफ्नै गाउँ फर्किने नागरिकको लर्को लाग्न थालेपछि मन सम्हाल्न नसकिने अवस्था आएको चाँहि पक्का हो । यसबाट सरकारका पक्षमा अहिलेसम्म बचे खुचेको विश्वास र जनताको भरोसा समेत टुटेको छ । सरकारले राहत देला र नागरिकले राहत पाउलान भन्ने झिनो आशा पनि मरेको छ ।

हिजो जसलाई अधिकारको ग्यारेण्टी गर्नका लागि उचालियो तिनै समुदायको प्रतिनिधित्व गर्ने दलको सरकार छ । कमजोर छैन शक्तिशाली, झण्डै दुईतिहाईको सरकार छ । जे चाह्यो त्यहि गर्न सक्ने सरकार छ । चाहने बित्तिकै भोजपुर पुगेर चार घण्टामा चार करोड सकेर जन्मोत्सब मनाएर फर्कन सक्ने सरकार छ । सोच्ने बित्तिकै अमेिरका र युरोपमा परिवारसहितको महिनौको खर्च ब्यवस्थापन गरेर हनिमुनमा जानसक्ने सरकार छ । यस्तो सरकार भएपछि खान नपाएर मरिन्छ भन्ने किसान, मजदुर, श्रमिक, कालिगढलाई के को दरकार छ ??

नागरिकहरु बिना कुनै प्रवाह जब घर जान निस्किए सरकारको चौतर्फी रुपमा बिरोध हुन थाल्यो । बिरोधका स्वरहरुले उग्ररुप लिने भएपछि बाध्य भएर सरकारले चैत्र २८ र २९ गतेका लागि राजधानीबाट बाहिर जान चाहने नागरिकका लागि ब्यवस्था मिलाउने भनि घोषणा गरेका कुराहरु सार्वजनिक रुपमा विभिन्न मिडियाहरु तथा अनलाईन खबरहरुमा आए । यी समाचारहरुले काठमाडौमा बाँच्न समस्यामा रहेका, खाद्यान्न अभाव झेलिरहेका, आर्थिक अभावमा घर चलाउन समस्यामा रहेका, कामको अभावमा आम्दानीको श्रोत बन्द भएका नागरिकहरु तत्काल सरकारको प्रशंसक मात्र बनेनन् सरकारको जयजयकार गर्दै आफ्ना पोकापन्तौरा बाँध्न थाले । आफ्ना झिटीगुण्टा बाँधेर टिकटको ब्यवस्था गर्न बाहिर निस्किदा फेरी यो त सरकारको आधिकारिक निर्णय हैन भन्ने अर्को बक्तब्य निस्कियो । यसबाट आम नागरिकहरुले यो देशमा स्पष्ट रुपमा दुईवटा सरकार भएको महशुस गरें ।

देशमा अहिले सर्वहाराहरु कै सरकार छ । मजदुर र किसानको सरकार छ । अभावमा रहेका र दवावमा रहेका नागरिकहरुको पक्षमा वकालत गर्ने जमातको सरकार छ । हिजो जसलाई अधिकारको ग्यारेण्टी गर्नका लागि उचालियो तिनै समुदायको प्रतिनिधित्व गर्ने दलको सरकार छ । कमजोर छैन शक्तिशाली, झण्डै दुईतिहाईको सरकार छ । जे चाह्यो त्यहि गर्न सक्ने सरकार छ । चाहने बित्तिकै भोजपुर पुगेर चार घण्टामा चार करोड सकेर जन्मोत्सब मनाएर फर्कन सक्ने सरकार छ । सोच्ने बित्तिकै अमेिरका र युरोपमा परिवारसहितको महिनौको खर्च ब्यवस्थापन गरेर हनिमुनमा जानसक्ने सरकार छ । यस्तो सरकार भएपछि खान नपाएर मरिन्छ भन्ने किसान, मजदुर, श्रमिक, कालिगढलाई के को दरकार छ ??

जनताले सरकारका नाममा राहत कोषमा उठाएर राखिदिएको पैसा छ । विदेशमा रहेका नागरिकले समेत आवश्यक सहयोग गरेको यसमा छ । विदेशमा रहेका नेपालीको के हालत छ ? यसको बारेमा सरकार विज्ञ नै होला ? भारतबाट आएका आफ्ना नागरिक महाकालीमा कसरी सुतेका होलान ? चोरबाटोबाट देशमा छिरेकादेखि रोगको संक्रमण भिरेको शंका लागेकासम्मको अवस्था के छ ? भनेर सरकारलाई सोध्नै पर्दैन । यति जाबो बिषयमा सरकारलाई यसो गर्नुपर्छ भनेर तपाई हामीले भन्नु पनि पर्दैन ।

हामी अहिले ओली युगमा छौं । जनताले ओलीलाई हैन भोलिलाई भोट हालेका हुन । त्यसो भएको हुनाले ओलीलाई यो मुलुकमा के भैरहेको छ भनेर सोध्नु पनि आवश्यक छैन । विचरा बिरामीलाई आराम गर्न दिउँ, भोलि फ्यास्स केहि भैहाल्यो भने यो अबगालको पासो तमाम नेपालीले बोक्नु पनि छैन । सोध्नु त तिनीहरुलाई छ, भोलिलाई भोट हालेर जनताको आज बिल्लीबाँठ बनायौं किन ? भोट किनेर मन्त्री बन्नेहरुको त पेशा नै हो राजनीतिमा तर भोट हालेर पनि नेपाली जनता नै यत्ति सारो गन्हायौं किन ?