ध्यानले ल्याएको परिवर्तन 

१७ जेठ, काठमाडाैं । हामी सबै नेपालीले ध्यान शब्द सुन्नेबित्तिकै याद गर्ने भनेको भगवान् गौतम बुद्धलाई हो । मैले पनि उहाँको बारेमा सुनेकी छु तर कहिलेपनि ध्यान न त गरे न कसैले गर भनेर भन्नुभयो । बाल्यकाल बित्दै गयो । म माथि-माथि कक्षामा पुग्दै गएँ ।

कुरा म +२ मा हुदाखेरीको हो । मेरो मनमा एकदम विचार चल्थ्यो । म जे काम गरिरहेको छु त्यहाँभन्दा बाहेक मेरो ध्यान अरु सबैतिर हुन्थ्यो । कतिचोटि शिक्षक/शिक्षिकाले पढाउँदा झसंङ्ग भएको पनि याद छ मलाई । यस्तो हुँदै गर्दा मलाई पढ्दाखेरी एकदम गारो भयो । हातमा कापी किताब लियो कि विचार कताकता पुग्ने अनि बेस्सरी टाउको दुखेर आउने ।

एकदिन बाबाले कतै सुनेर वा देखेर भन्नुभयो कि ध्यान गर्यो भने टाउको दुख्दैन रे ! मसँग अरु केही उपाय थिएन । आँखा २\३ चोटि जचाइसकेकी थिएँ, औषधी खाँदाखाँदा दिक्क भैसकेकी थिएँ । त्यसकारण भोलिपल्ट बिहान म ध्यान गर्न भनेर अलि चाडै उठेँ र भगवान् गौतम बुद्धको आसनलाई याद गर्दै पलेटी मारेर, चोरी औंला र बुढी औंला जोडेर (ज्ञान मुद्रा भन्छ यसलाई भन्ने पछि थाहा पाएँ) आँखा बन्द गरेँ । तर, जब आँखा बन्द गरे तब खै के भयो कतिबेला आँखा खोलुमजस्तो गाह्रो भयो तैपनि टाउको दुखेको बिसेक हुन्छ । सोच्दै जबरर्जस्ती आँखा बन्द गरेँ तर अहँ सकिन । झन् टाउको दुख्यो । त्यसपछि मैले ध्यान गरिनं ।

१२ को परीक्षा दिएपछि म जीवन विज्ञान गएँ । मसँग कुनै उपाय थिएन त्यहाँ गएर के गर्ने भनेर । गुरुदेवहरुले योग, ध्यान, प्राणायामको साथसाथै आफ्नो शाेख र झुकाव/पथ (hobby, passion) चिन्ने र त्यो अनुरूप लक्ष्य बनाउने । त्यसको लागि हाम्रो कार्ययोजना के हुन्छ, त्यो गर्न लगाउनुभएको थियो । म त्यो वातावरणमा एकदम रमाइरहेकी थिएँ । सङ्गसङ्गै ३ दिनमै आँखा चिम्लेर सिधा बस्न सक्ने भैसकेकी थिएँ । ऐश्वर्य विज्ञानको अन्तिम दिन मैले जसोतसो आँट गरेर रमेश गुरुदेवलाई मेरो अर्को घाँटी दुख्ने समस्याको बारेमा भनेकी थिएँ र गुरुदेवले मलाई चक्रविज्ञानमा सहभागी हुन सुझाव दिनुभयो । लगत्तै मैले लिए पनि । मेरो घाँटी पनि मैले धेरै चोटि हस्पिटल गएर जचाइसकेकी थिएँ मेडिकल त कतिकति तर निको हुने नाम निशान थिएन । उच्चमात्रा (High dose) को एन्टिबायाेटिकले म वाक्कदिक्क भैसकेकी थिए ।

चक्रविज्ञानमा शरीरको ७ वटा चक्रलाई मैले महशुस गर्दै गएँ । विशुद्दि चक्र (घाँटीको चक्र) को दिन गुरुदेवले जुन आसन, प्राणायाम सिकाउनुभएको थियो । मैले त्यो नोट गरेँ र त्यसलाई विशेष महत्व दिँदै गर्दै गएँ । अहिले मैले चक्रविज्ञान लिएको डेढ वर्ष बढी हुँदासम्म मलाई घाँटी दुखेको छैन । मैले मेडिकल/हस्पिटल धाउनुपरेको छैन र औषधिलाई हात पनि लगाउनुपरेको छैन । अब कुरा आयो अधिक विचार चल्नेको । मैले ऐश्वर्य विज्ञान, चक्रविज्ञान, बोधविज्ञान र लयविज्ञान यति कार्यक्रम गरिसक्दा मेरो विचार शुन्यमा पुगेको छ । टाउको दुख्ने समस्या हटेर गएको छ र गरिरहेको काममा ध्यान दिन या भनुम एकाग्र (concentrate) हुन सक्षम भएकी छु ।

हामी विद्यार्थीको लागि ध्यान त महाआशिर्वाद बन्न पुग्छ । त्यसकारण म सबै अभिभावकलाई बिन्ती गर्न चाहन्छु कि आफ्नो बालबालिकालाई अतिरिक्त कक्षा (extra class, tution) भन्दा ध्यानतिर सामेल गराउनुस् । एकाग्रता बढ्यो भने जाँचमा नम्बर अवश्य बढ्नेछ र ध्यानको फाइदा अनुरुप पनि हुने भएको कारण जीवन नै बदलिने छ ।