लकडाउनको आड लिँदै बालुवाटारका सुकुम्बासी, शितल निवासमा अर्काे काण्ड

♦ यज्ञप्रसाद भट्टराई

२० जेठ, काठमाडौं । नेपालको वर्तमान राज्यव्यवस्था र शासनसत्ताको अवस्था अध्ययन गर्दा मुलुकले पुनः एकपटक राजनैतिक परिवर्तनको आन्दोलन खोजीरहेको अनुभूति हुन थालेको छ । वर्तमान राजनैतिक नेतृत्वमा देखिएको राजनैतिक भ्रष्टिकरण, उग्र नातावाद, कृपावाद, भ्रष्टाचारले स्वयं डुबेको सरकार, राजनैतिक आडमा हुने गरेको राष्ट्रिय ढुकुटीको चरम दोहन, सार्वजनिक तथा सरकारी सम्पत्तिको अनुचित उपयोग, वर्तमान राजनैतिक व्यवस्था भन्दा व्यक्तिको व्यक्तिगत अवस्था मात्रै सुधार्ने रणनितिका कारण आम जनमानसमा सिंगो व्यवस्था प्रति नै बितृष्णा पैदा हुन थालेको छ ।

जनताका तमाम आशा र अपेक्षा एकापट्टी, राजनीतिको हावा अर्को पट्टी बहन थालेपछि देश विकासको सट्टा अवसानको मार्गतिर अग्रसर भएको देखिंदैछ । नेपालका राष्ट्रवादका एकलौटी ठेकेदारहरुले आफ्नो असली राष्ट्रवाद देखाउँदै बालुवाटारमा राष्ट्रवादी सुकुम्बासी बिष्णु पौडेललाई उपहार दिईसकेका छन् भने ७० करोडको उपहारमा गोकुल कामरेडले आफ्नो नाम स्वर्णअक्षरले लेखाएका छन् । आम नागरिकको जनजिब्रोमा झुण्डिएको क्विन्टलका क्विन्टल सुन बालकोट दरबारभित्र लुकाए भने आदिबासी भएकै कारण विचरा शेरबहादुर तामाङलाई जिब्रो फुत्किएको भन्दै अनाहकमै आफ्नै दलका हनुमानले उक्सिनै नसक्ने गरि फसाएका छन् । बाइडबडीको फाइल आफु सरकारमा आउने बित्तिकै अर्का बहादुर कमरेड योगेश भट्टराईले लुकाए भने निर्मला पन्तका बलात्कारी र हत्यारालाई कार्वाही त के, यो हो भनेर पक्रेर सार्वजनिक गर्नसमेत डराएपछि राष्ट्रवादी सरकारप्रति नागरिकले असाध्यै मन दुखाएका छन् । आफ्नो जन्मोत्सवमा देशकै नक्सालाई केक बनाएर काटेपछि भने जनताले यो सरकारप्रति रहेको आफ्नो पूर्व समर्थन पनि फिर्ता लिएका छन् ।

अहिले पुरै देश बन्द गराएर सरकार हनिमुन मनाउन निस्किएको छ । हनिमुन मनाउँदा घर, आँगन, गोठको सरसफाई गर्नु सामान्य कुरा हो । जनता सिटामोल खान नपाएर क्वारेन्टाईनमा भोकभोकै मर्ने अवस्थामा पुग्दासमेत सरकार बेखबर झै बनिरहेको छ । सरकार कहिले मृगौला फेर्ने, कहिले करोडाैंको गाडी फेर्ने, कहिले कस्तो हुन्छ हेलिकप्टरमा चढदा भनेर हेलिकप्टर फेर्ने, कहिले गलैंचा फेर्ने, कहिले जात फेर्ने, कहिले देशको सीमाना फेर्ने, कहिले देशको नक्सै फेर्ने भन्दै जनतासँग जिस्किरहेको छ । देशले उत्तानोचित खेल्ने अवस्थासम्म आईपुग्दा पनि देश विकासको बिषयमा सामान्य सोचसम्म फेर्न नसक्ने अवस्थाको सरकार देख्दा नागरिकमा हिनताभासको अवस्था सृजना भैरहेको छ । खान र बस्नका लागि बनाईएका केही राजनैतिक पद र सो पदमा आसिन केही व्यक्ति बिशेषका लागि वर्तमान सरकार किन यतिबिघ्न सती जान लागेको हो ? आम नागरिकले अझै पनि राम्ररी बुझ्न सकिरहेका छैनन् ।

समस्या रोगसँग लड्नुमा छ । समस्या भोकसँग विजय प्राप्त गर्नुमा छ । समस्या कसरी किसानलाई बालीनाली लगाउने भन्ने बिषयमा छ । समस्या लगाईएको बाली कसरी सलह किराबाट बचाउने भन्नेमा छ, समस्या बन्द रहेका हजारौं कलकारखाना कसरी पुनः सञ्चालन गराउनेमा छ, कसरी पसल सञ्चालन गरेर श्रमिकको मुखमा माँढ लगाउने भन्नेमा छ । समस्या कोरोनाबाट कसरी छुटकारा पाउने भन्नेमा छ, सरकार भने लकडाउन बढाएर अलिअलि बचे खुचेको राष्ट्रिय ढुकुटी पनि बेतुकका शिर्षकमा खर्च गर्न मै आतुर देखिन्छ । पानीजहाज कार्यालयका नाममा खर्च गरिने अरबौं रकमलाई अहिले कोरोना रोगसँग लड्ने सामाग्री किन्नमा लगाउन सकिन्थ्यो । तर सरकारलाई बाग्मतीमा पानी जहाज चलाउने भन्ने एकोहोरो रटानले पिरोलेको छ ।

सम्मानित पदले सम्मानित व्यवहार पनि देखाउन सक्नु पर्छ । देशको समस्या र वर्तमान अवस्थाको अध्ययन गरेर चल्न नसक्ने व्यक्तिलाई समाज र सिंगो देशले पनि किमार्थ राम्रो मान्न सक्दैन । अभिभावकले अश्लिलता र शालिनता देखाउन थाल्यो भने घर परिवारमा शान्ति छाउन सक्दैन । मागेर खाने अवस्थामा रहेको देशको अर्थतन्त्रलाई कसरी चलायमान बनाउने भन्ने कुरा एकातिर पन्छाएर बेला न कुबेला बिलासिताका बस्तुहरुको खरिद र उपयोगले भएको ईज्जत पनि क्षणभरमै मिटेर जाने निश्चित छ । देशको शक्तिशाली बर्तमान कम्यूनिष्ट सरकार विकासवादी भन्दा पनि उपभोगवादी सिद्धान्तलाई आधार मानेर आफुलाई परिचित गराउन उद्ध्यत रहेको देखिन्छ ।

केही राजनैतिक विश्लेषकहरु मदन भण्डारीको हत्यारा पत्ता लगाउन वर्तमान राष्ट्रपतिले अहिले खेल्ने भूमिका अहम हुनसक्ने बताउँदै छन् । तर, यतापट्टी कुनै चासो नै नदिई उनले अहिले देखाएको यश, आराम र सुख सुबिधाको अवस्थाको बारेमा विश्लेषण गर्ने कुनै आधार अब बाँकी नरहेको बताउँछन् । सुबिधाले चोटलाई कहिल्यै नजित्नु पर्ने तर्क गर्ने सामाजिक अगुवाहरुको विश्लेषणलाई पनि वर्तमानमा देखिएको अवस्थाले यसलाई मुलुककै आठाैं आश्चर्यको रुपमा हेरेकाे बताउँछन् । विश्लेषकहरु भन्छन् अहिले सरकारले राष्ट्रपति कार्यालयमा सेवा सुविधा विस्तार गर्न आवश्यक कार्यक्रम बनाए पनि स्वयं राष्ट्रपतिले नै हाललाई स्थगित गराएर सरकारलाई रोगको महामारीमा आफ्नो ध्यान आकर्षित गर्न निर्देशन दिनु पर्नेमा स्वयं राष्ट्रपति कार्यालयले देखिएको मौनताले थप आशंकाहरु उब्जाएको बताउछन् ।

स्वयं सरकार कोरोना रोगको महामारीबिरुद्ध लडिरहेको भनेर जनताका आँखामा छारो हालिरहेको अवस्थामा गत चैत्रमा आफैले अत्यावश्यक खर्च बाहेक अन्य शिर्षकमा खर्च नगर्ने भनि गरेको निर्णय र भर्खरै प्रस्तुत सरकारको नीति तथा कार्यक्रममा पनि यहि प्रतिबद्धता दोहोर्याएको सरकारले अर्को लज्जास्पद कार्यक्रम अगाडि ल्याएको छ । करोडौको कार्पेट काण्ड नसेलाउँदै सरकारले फेरि सरकार मन्त्रीपरिषद भित्रै जीमखाना बनाउन ८२ लाभन्दा बढी खर्च गरिरहेको छ । सरकारका सल्लाहकारमा रहेका बेतनमुखी मुसमुन्द्रेहरुलाई पनि कुन बेला के गर्ने भन्ने सुझाव दिन आउदैन ? कि सुझाव दिने आटै गर्न सक्दैनन् ? भन्ने बिषय पनि पटक पटक उठिरहेकै छन् । नेपालीलाई आउने दशैसम्ममा पनि एकसरो लुगा फेर्ने अवस्था छैन । नागरिकले लगाएको एकसरो लुगा त के कट्टु नफेरेको पनि बर्षौं भैसक्यो । यिनीहरुलाई भने बेला न कुबेला गलैजा फेर्नु पर्ने ? भारतले हाम्रो देशको नक्सा फेरि सक्दा पनि कुटनैतिक पहल गर्नुको सट्टा बालुवाटारबाट कविता सुनाएरै भारतीयलाई धपाउने कबिजीलाई अब नेपालीको दुःखको बिषयमा सोच्ने अवस्था नरहेको प्रष्ट हुन्छ ।

सिंगो सरकारलाई शितल निवास सधैं शितलनै रहनुपर्छ त्यहाँ गर्मी या जाडो हुन्छ कि भन्ने मात्रै चिन्ता छ । हिजोका राजा महाराजाहरुले समेत गर्न नसकेको लाज र घिनका पर्यायका कामहरु भन्दा पनि बडेमानका कामहरु गर्न सरकारलाई समय पुगेको छैन । विदेशमा देशको राष्ट्रपति, प्रधाममन्त्री लगायतका सरकारका समस्त सदस्यहरु कोरोना रोगले ग्रस्त बिरामीहरुको चिन्ता र संक्रमित नागरिकको स्वास्थ्यका बिषयमा चिन्तित देखिन्छन् । उनीहरु दिनमा चार पटकसम्म बिरामीका साथमा गएर रोगसँग लडने साहस, आँट र ढाडस दिईरहेका छन् । हाम्रो देशका राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री चाहिँ यहि मौकामा करौडौका गलैचा किन्छन्, लाखौंको जीमखाना बनाउँछन् । कोहि सरकारको गलत कामको बिरुद्धमा बोलिहाले जीमखानामा उत्पादित तिघ्रेको ईस्तेमाल (उपयोग) गर्छन् ।

लाज र शरम दुबै कुरा पचाएर, बालुवाटारमा बसेर, आफ्नो ज्यान बचाएर, जनतालाई रोगको माहामारीमा फँसाएर, स्वदेश फर्किन सीमानामा आएका आफ्नै देशका नागरिकका ढाडमा डण्डा बर्षाएर बहादुरीको तक्मा भिर्न लालायित नपुंसक जस्तो देखिने सरकारका बिरुद्धमा सडकमा नारा घन्किन लागिसकेको छ । अब मुलुकले तेश्रो राजनैतिक शक्ति मागिसकेको छ । अहिलेका दलका गतिविधिहरुबाट नागरिकहरुले बिदा मागिसकेका छन् । आम नेपाली नागरिकमा राष्ट्रियताको भावना जागिसकेको छ । बिदेशीका एजेण्टलाई जरैसम्म उखेलेर फालेर मात्रै बिश्राम लिने सोच साँचिसकेको छ ।

चाहे कार्पेट होस् या जीमखाना दुबै आर्थिक बर्षको अन्त्यमा बजेट मिलाएर सिध्याउने काम मात्रै हो । सरकार ईमान्दार भए कुबेलाको करोडौंको खर्च रकमलाई आम नागरिकको स्वास्थ्य जाँच र उपकरण खरिदमा लगाउन सक्थ्यो । हुन त कोरोनाको औषधि पत्ता नलागुञ्जेल दलका लुखुरेलाई जीमखाना मार्फत पालिपोसी पाखुरे बनाउने र कोरोनासँग लडन सक्ने बनाउन पनि यो सरकारको लक्ष हुन सक्छ । यसलाई खर्च मन्त्रीको बजेट शिर्षकमा पाखुरे निर्माणमा केही रकम विनियोजन गरेको छु भनेर भाषा परिमार्जन गरेर यस बर्षलाई पनि निरन्तरता दिन सुझाव दिन चाहान्छु ।