ओलीको सत्तालिप्सा र प्रचण्डको लालसा

♦ सुरेशकुमार पोखरेल

सत्तामा निरन्तर रहन चाहनुलाई सत्तालिप्सा भनिन्छ भने सत्तामा पुग्न चाहाने हुटहुटी र छट्पटीलाई सत्ताको लालसा भनिन्छ । नेकपाको पछिल्लो बिवाद सत्तामा हुनेलाई त्यसमा निरन्तर हुन चाहाने लिप्सा र सत्तामा नहुनेहरूको लागि त्यसमा पुग्ने लालसा हो । यो नै बिगत लामो समयदेखि नेपाली राजनीतिमा देखिएको समस्या हो । मुलधारका राजनीतिज्ञहरू राज्यशक्तिको पहुँचमा भएतापनि सत्तालिप्सा र लालसाको यही चरित्रले लामो समयदेखि मुलुकले अविकाश र अस्थिरता व्यहोरिरहेको छ ।

वर्तमान परिस्थितिमा सत्ता र शक्तिमा परिवर्तन एवं बाँडफाँड अस्वभाविक एवं अनपेक्षित हो । नेकपाको वर्तमान विवादमा मुलुक केन्द्रमा नभएर सत्ता र शक्ति केन्द्रमा रहन पुगेको छ । सत्तालिप्साका कारण अहिले नेकपाको एकता अनिश्चित हुन पुगेको छ । दुईतिहाई मत धारण गरेका नेताहरूको दौड मुलुकको समस्या र त्यसको समाधानमा नभएर सत्ता र शक्ति कसरी हत्याउन सकिन्छ भन्ने तिर रहेको छ । अहिलेको महामारी र छिमेकसँगको कटुतापुर्ण सम्बन्धको परिस्थितिमा देशलाई केन्द्रमा राखेर चिन्तन गर्नुपर्नेमा सत्ता र शक्तिलाई केन्द्रमा राखिनु मुलुक र मुलुकबासीका लागि धोका हो ।

नेपाली राजनीतिमा विभिन्न दलहरू रहेका छन् । ती दलमा पनि गुट निर्माण र त्यसको प्रश्रय नेपालको राजनीतिको महारोग हो । मुलुकले गुटहरूको गोटीको शिकार भएर ठुलो मूल्य चुकाईरहेको छ । नेपालको राजनीतिमा दलगत मात्र नभएर गुटगत स्वार्थका कारण अस्थिरता हुने गर्दछ । एउटा गुटले अर्को गुटलाई असफल देखाउन भरमग्दुर प्रयत्न गर्ने गरेका कारण नेपालमा सधै राजनीतिक अस्थिरता भईरहेको छ । दलहरूको साध्य तथा लक्ष्य मुलुकको विकाश,उन्नति र प्रगति हुनुपर्नेमा सत्ता, शक्ति र व्यक्तिगत स्वार्थपूर्ति हुनपुगेको छ ।

व्यवस्थालाई दोष दिने, राजनीतिक चरित्र चाहिँ त्यही प्रदर्शन गर्ने गरेका कारण नेपालले विकाशको बाटो समाउन सकेको छैन । व्यक्तिगत ईच्छा आकांक्षाको परिपुर्तिका साधनका रूपमा मुलुक प्रयोग भएको छ । मुलुक व्यक्तिगत स्वार्थपुर्तिको दाउमा छ । आफ्नो निहित स्वार्थका लागि मुलुकको अस्मिता समेत बेच्न पछि नपर्ने चरित्रका रूपमा नेताहरू उदाएका छन् ।

गुटहरूमा नेकपा विभाजन हुनु नै ओली सरकार असफल देखिनुको कारण हो । साना-साना विवादमा ओली सरकार मुछिएको देखिनु गुटगत चरित्रको परिणाम हो । आफ्नै पार्टीभित्र नेताहरू गुटमा विभाजन हुनु र झिना मसिना विवादमा सरकार देखा पर्नुको जिम्मा ईतरगुट र त्यसका संचालकले लिनुपर्दछ । जसमा ईतर गुटको षड्यन्त्र जिम्मेवार रहेको छ ।अत: शासन गर्न ओली सरकार असफल होइन, असफल ती हुन जसले ओलीलाई असफल देखाउन भरमग्दुर प्रयास गरिरहेका छन् ।

देशी-बिदेशी शक्तिको स्वार्थ मिश्रित चासो, चलखेल र हस्तक्षेप तब हुने गर्दछ जब नेपालमा अस्थिरता हुने गर्दछ । पहिला देखिनै नेपालको सत्ता र शक्ति परिवर्तनमा वैदेशिक चासो, भुमिका र हस्तक्षेप भईआएको हो । नेपालको राजनीतिमा बिदेशी शक्तिको चासो, चलखेल, हस्तक्षेप बिगत लामो समयदेखि भईरहेका कारण अहिलेको परिस्थितिमा बिदेशी शक्तिको चासो र चलखेल भएको छैन भन्न सकिन्न । अहिले पनि नेपालमा वैदेशिक हस्तक्षेप भईरहेको छ । त्यसको जिम्मेवार तत्व भनेको नेताहरूको सत्ता प्राप्तिको लालसा नै हो ।

नेपालको समस्या व्यवस्थाको होईन व्यवहारको हो । यहाँ सँधै व्यवस्थालाई औल्याएर अस्थिरता सृजना गर्दै राजनीतिको रोटी सेक्ने गरिएको पाईन्छ । व्यवस्थालाई दोष दिने, राजनीतिक चरित्र चाहिँ त्यही प्रदर्शन गर्ने गरेका कारण नेपालले विकाशको बाटो समाउन सकेको छैन । व्यक्तिगत ईच्छा आकांक्षाको परिपुर्तिका साधनका रूपमा मुलुक प्रयोग भएको छ । मुलुक व्यक्तिगत स्वार्थपुर्तिको दाउमा छ । आफ्नो निहित स्वार्थका लागि मुलुकको अस्मिता समेत बेच्न पछि नपर्ने चरित्रका रूपमा नेताहरू उदाएका छन् ।

नेपालको राजनीतिक शब्दकोषमा मुलुकका लागि त्याग र समर्पण भन्ने शब्द नै छैन् । सबै कुरामा भरिपुर्ण भएतापनि असिमित ईच्छा, चाहाना र आकांक्षामा तृप्त नहुने पात्रमा नेपालका राष्ट्रिय नेताहरू देखिएका छन् । कार्यकर्ताहरू तिनै गुट उपगुटका नेताको देवत्वकरण र प्रभुत्वकरण गर्दै आफ्नो स्वार्थको डम्फु बजाउनमा र प्रत्येक आम निर्वाचनमा आश्वासनको पोको मतसँग साट्न माहिर छन् । अहिले आएर जनताले मुलुकको भविश्य सुनिश्चित र विकाश हुन्छ भन्ने कुरा परित्याग गर्नुको विकल्प छैन किनकि मुलुकको भविश्य पशुपतिनाथको जिम्मामा गईसकेको छ ।

पाँच बर्षको स्थिर सरकारका लागि दिएको दुईतिहाई मतको धज्जी नेकपाले उडाएको छ । राजनीतिक ताण्डव नृत्य प्रदर्शन गरेर जनताको बिश्वासलाई घात गरेको छ । मतदातालाई अर्को आम निर्वाचनसम्म आशा र आश्वासनको बन्धक बनाईएको छ । अब नेपाली मतदाताले यस्ता प्रवृति र चरित्र बोकेका पार्टी र नेताको टाउकोमा प्रहार गर्ने अठोट लिने बेला आएको छ ।  (लेखक पोखरेल अधिवक्ता,समाजशास्त्री र मानवशास्त्री हुन् ।)