फेरियो बामदेवको गुट, बने फेरि ओलीकै भकुण्डो !

१३ साउन, काठमाडौं । तत्कालिन नेकपा माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्ड र उपाध्यक्ष बाबुराम भट्टराईलाई जंगलबाट सिंहदरबार ल्याउन दिलो ज्यान दिएर लागेका नेता हुन, बामदेव गौतम । त्यतिबेलाको एमालेमा ‘सफ्टलाइनर’ नेताका रुपमा चिनिने गौतम समन्वयको पाटोमा अरु नेताभन्दा एक कदम अगाडी मानिन्छन् ।

तत्कालिन प्रधानमन्त्री तथा कांग्रेस सभापति स्वर्गीय गिरिजाप्रसाद कोइरालाले प्रचण्ड र बाबुरामलाई १२ बुँदेमार्फत सिंहदरबार ल्याउनुपूर्व बामदेव गौतम, कृष्ण सिटौला, रामचन्द्र पौडेल लगायतका नेताहरुले शान्तिवार्ताका लागि थुप्रै प्रयास गरेका थिए । त्यतिबेला कांग्रेस र माओवादीबीचमा चर्किदो एजेन्डाकै कारण बामदेव मध्यस्तकर्ताका रुपमा अरुभन्दा बढी सक्रिय थिए ।

बामपन्थी भएकै कारणले प्रचण्ड र बाबुरामलाई सिंहदरबार ल्याउन ऐतिहासिक भूमिका खेलेका बामदेवले तीन बर्षअघि अर्को इतिहास बनाए । कम्युनिष्टका नाममा अराजक मानिने माओवादीलाई नेकपा एमालेसँग एकता गराएर नेपालकै इतिहासमा सबैभन्दा ठूलो कम्युनिष्ट पार्टी नेकपा बनाउन बामदेवले नै भूमिका खेले ।

आज धेरैलाई भ्रम छ, प्रचण्ड र ओलीबीच पार्टी एकता भयो । सहमति बन्यो । दुई बामपन्थी नेता मिले । तर सत्य त्यो होइन् । माओवादी बनिरहे द्धन्द्धकालिन मुद्दाले लखेटिरहने र चुनावमा तेस्रो शक्ति बन्न समेत हम्मे हम्मे परेपछि प्रचण्डले तत्कालिन एमालेसँग पहिले चुनावी एकता र पछि पार्टी एकता गरेका थिए ।

जसलाई सुत्राधार गरेका थिए, बामदेव गौतमले । कम्युनिष्ट राजनीतिका नाममा गुट बनाएर गुण्डागर्दीलाई सरंक्षण गर्ने आरोप लागिरहेका ओलीलाई माओवादीसँग पार्टी एकता गराउने सफल भूमिका बामदेवले निर्वाह गरेका थिए । बामदेवको सुत्रमा नारायणकाजी श्रेष्ठ, विष्णु पौडेल र जनार्दन शर्मा पनि सहभागि भए । जसलाई अन्तिम रुप दिए, ओली र प्रचण्डले ।

ओली र प्रचण्डको राजनीतिक जीवनमा सबैभन्दा ठूलो सेतु र सैद्धान्तिक व्यक्ति भनेर उभिएका व्यक्ति हुन, बामदेव गौतम । प्रचण्डलाई जंगलबाट दिल्लीको १२ बँुदे सहमतिमार्फत सिंहदरबार ल्याएपछि ओलीलाई बामदेवले नै तत्कालिन एमालेको नवौ महाधिवेशनबाट अध्यक्ष बनाउन प्रमुख भूमिका खेलेका थिए ।

माधव नेपालसँग झिनो मतान्तरले विजयी भएका ओली त्यसयता सधै शक्तिमा रहे । दुई पटक प्रधानमन्त्री बने । अहिले पनि प्रधानमन्त्री र नेकपाको शक्तिशाली अध्यक्ष छन् । कम्युनिष्ट इतिहासमै सबैभन्दा ठूलो पार्टीको नेतृत्व गर्ने अवसर पाए । अहिले पनि पाइरहेकै छन् । तर ओलीलाई यति ठूलो अवसर सिर्जना गरिदिने र राजनेता बन्ने बाटोमा अगाडी बढाउने बामदेव चाँही भकुण्डो मात्रै बनेका छन् ।

बामदेवको भकुण्डो यात्रा

पार्टी एकता गराएपछि नेकपाभित्र बामदेव सबैभन्दा महत्वपूर्ण नेता मानिन्थे । खासगरी ओली र प्रचण्डलाई एकै ठाउँमा ल्याउन सक्ने खुबी भएका नेताका रुपमा बामदेव परिचित भए । यसअघि यो काम कसैले यति दिगो र ऐतिहासिक रुपमा गर्न सकेको थिएन । एकपटक सत्ता सहकार्य भएर पनि टुटेका नेताहरुलाई बामदेवले नेकपाको इतिहास रच्ने बनाए ।

तर तिनै इतिहास रच्न लगाउने बामदेव भकुण्डो भइरहे । पार्टी एकता गराएर नेकपाले देशभरी जित हात पारेका बेला बामदेवले बर्दियामा चुनाव हारे । बामदेवलाई चुनाव हराउन ओलीले नै प्रमुख भूमिका खेलेको आरोप अहिले पनि बेला बेला लाग्ने गरेको छ । यद्यपी यो पुष्टि भएको छैन् ।

ओलीकै निर्देशनमा बामदेवलाई चुनावमा तत्कालिन एमाले र माओवादीले असहयोग अभियान चलाएका थिए । चुनाव जितेर दुईतिहाई बहुमतको सरकारमा ओली प्रधानमन्त्री बने । तर बामदेव भैसेपार्टीमै सिमित भए ।

त्यसयता बामदेवको भकुण्डो यात्रा रोकिएको छ्रैन् । ओलीबाट धोका पाएपछि बामदेव प्रचण्डको गुटमा लागे । जहाँ माधव नेपाल, झलनाथ खनाल पनि छन् । प्रचण्डकै पहलमा बामदेवलाई राष्ट्रियसभामा लैजाने कुरा उठ्यो । पार्टी एकताका अर्का सुत्राधार नारायणकाजी श्रेष्ठ राष्ट्रियसभा सदस्य भइसक्दा बामदेवलाई सांसद बन्न ओलीले दिएनन् ।

प्रचण्डले गुण लगाउन खोजेपनि ओलीले बामदेवलाई दुष्मन सम्झे । ओलीकै कारण बामदेव सांसद बन्नबाट बञ्चित भए । ओलीले बामदेवलाई भकुण्डो बनाउन केही समय अघि प्रधानमन्त्रीकै प्रस्ताव गरे । त्यो पनि ओलीको चाल थियो ।

जब जब ओलीलाई संकट आइपर्छ । बामदेव नै अघि सर्छन । तर ओली जहिले उनलाई भकुण्डो मात्रै बनाइरहन्छन् । यसपटक ओलीलाई साच्चै अफ्ठेरो मात्रै होइन, कसैगरी कुर्सी नजोगिने पक्कापक्की छ । यस्तो अवस्थामा फेरि एकपटक ओलीलाई जोगाउन बामदेव अघि सरेका छन् । स्थायी कमिटीमा सहमतिका लागि ६ बुँदे प्रस्ताव गरेका छन् ।

जहाँ ओलीलाई प्रधानमन्त्री र अध्यक्ष पदमा यथावत राख्नुपर्ने उल्लेख छ । प्रचण्डका नजरमा यो सही नभएपनि सहमतिका लागि सकारात्मक प्रस्ताव भएको नेकपाका नेताहरुले बताएका छन् ।

फेरियो समीकरण, तर व्यर्थ मात्रै !

बामदेवको सहयोगी मनलाई धन्यवाद दिन प्रधानमन्त्री ओली रातारात भैसैपाटी पुगेका छन् । अन्तिम समय आफूलाई काँध हालेकामा बामदेवलाई धन्यवाद भनेको हुनुपर्छ । ओलीले यस्तो संकटमा साथ दिने बामदेवलाई भेट्न जादै गर्दा एकपटक चुनावमा धोका दिएको सम्झे कि सम्झेनन् ?

नेकपाको सचिवालय बैठकले बामदेवलाई राष्ट्रियसभामा लैजाने निर्णय गर्दा पनि त्यसलाई कार्यान्वयन नगरेर गल्ती भयो भन्ने ठाने कि ठानेनन् ? हिजो एमालेको अध्यक्षदेखि आज नेकपाकै अध्यक्ष बनाउन प्रमुख भूमिका खेलेका बामदेवलाई आफ्नो सहयात्री बनाउनुको साटो प्रतिपक्षीमा धकेल्नु पाप थियो भनेर ओलीले पश्चाताप गरे कि गरेनन् ?

बालुवाटारबाट सत्ताको कुर्सी जोगाउन भैसेपाटी पुग्दै गर्दा ओलीका मनमा यी कुरा पक्कै खेलेका होलान् । तर यसले ओलीलाई तत्कालै राहत दिने सम्भावना कम छ । वामदेवका कारण ओली अब सचिवालयमा बहुमतमा पुगेका छन् । तर नेकपाको शक्ति र निर्णय अब सचिवालयमा होइन् । स्थायी कमिटीमा पुगिसकेको छ । त्यहाँबाट निकास ननिस्के केन्द्रिय समितिमा पुग्न सक्छ । यसले ओलीलाई झन घाटा हुने निश्चित छ ।

यस्तो अवस्थामा बामदेवले ओलीलाई काँध हाल्नु भनेको आफ्नै विगतमाथि गद्दारी गर्नु हो । अनि नेकपाको गुटगत समीकरण फेरेर पनि ओलीका लागि फेरि भकुण्डो बन्नु मात्रै हो । किनकी ओलीले अब नेकपाको इतिहास मात्रै बाँकी राखेका छन् । वर्तमान र भविष्य उनले लगभग बोली र व्यवहारबाट समाप्त गरिसकेका छन् ।