बोकाले दाँई गर्ने मुलुक

♦ यज्ञप्रसाद भट्टराई

जात्रै जात्राको देशमा हामी आज गाईजात्रा पर्व मनाउँदैछौ । यहाँ कहिले गाईजात्रा, कहिले भाईजात्रा, कहिले गोरुजात्रा, कहिले साँढेजात्रा, कहिले बोकाजात्रा, कहिले भोकानाङ्गा र असहाय जात्रा कति कति जात्राहरुको संगालो संगालिरहेका हुन्छौ । बिगतमा जम्मा एकदिन गाईजात्रा पर्व मनाईने नेपालमा, अहिलेको अवस्थासम्म आईपुग्दा दिनहुँ जसो जात्राहरुको रमाईलो लिन पाईरहेका छौं ।

पहिला पहिला देशमा गाईजात्रा देखाउन महिनौदेखि कलाकारहरु खटिन्थे । जनताका दुःख, दर्द र सरकारका बेथितिहरुका बारेमा संकलन गरेका विवरणहरुलाई आम नेपाली नागरिकसम्म पस्कन्थे । महिनौको अथक प्रयासबाट ब्यङ्गग्यात्मक प्रस्तुतिसहितका मनोरञ्जनात्मक तथा समाजमा भएका कुरिति र खराब कामहरुलाई गीत, कथा, कविता तथा प्रहशनद्धारा नागरिकलाई सूसुचित गराउदै मनोरञ्जन गराउँथे । तर अहिले समय फेरिएको छ । सूचना संकलन गर्ने र जनतालाई मनोरञ्जन दिलाउने कलाकारहरु देश निर्माणको अभियानमा जुटेका छन् । देश बनाउने जिम्मा लिएका राजनीतिक दलका भतुवाहरु भने देश विकासको काममा सिन्को समेत नभाँची जनता हसाउन एककठ्ठा भएर जुटेका छन् ।

समाजमा घटेका कुनैपनि बिषयहरुमा सटिक र ब्यङ्गग्यात्मक प्रस्तुतिबाट जनतालाई मनोरञ्जनात्मक तवरले उजागर गर्न सक्नु कलाकारको धर्म हो । सूचनाको प्रवाह गर्दै खराब कामको बारेमा आम नागरिकहरुलाई जानकारी गराउनु कलाकार तथा पत्रकारको धर्म हो । यी कामहरु पूरा गर्नमा कलाकार तथा पत्रकारहरु निसन्देह बिनापूर्वाग्रह लागि परेकै छन् । खराब कामका बारेमा सूचना सम्प्रेषण गर्दा कति कलाकार र पत्रकारका दाँत पनि झरेका छन् । राजनीतिक दलका झोले कार्यकर्ताहरुले भएनभएका कुराहरु लगाउँदै नेतृत्वमा रहेका स्वार्थी नेताहरुको कान भरेका छन् ।

कति जनता देशमा प्रजातन्त्र हुँदै गणतन्त्रसम्म आईपुग्दा पनि अझै के होला ? भनेर बिलखबन्दमा परेका छन् । कोही गणतन्त्र कस्तो हुन्छ भनेर हेर्नकै लागि हिमाल र पहाडबाट मधेससम्म झरेका छन् । अहिले गणतन्त्र भ्रमण गर्न काठमाडौंतिर लागेको छ । केही भ्रष्ट नेताहरुलाई भने पञ्चायत र प्रजातन्त्र भन्दा गणतन्त्र अझ धेरै फापेको छ । देशकै प्रधानमन्त्रीले विदेशी बैंकमा नेपाली पैसा लगेर राखेको छ । आम नेपालीहरुलाई देशमा रहेका अपराधी, भ्रष्टाचारी, लुटेरा, ज्यानमारा, बलात्कारीहरुको भीडबाट कसरी बाँच्ने भनेर डर, त्रास र भयले गाँजेको छ ।

आप्mना आफन्तको बियोगमा रुमल्लिएका परिवारजन तथा समाजलाई हँसाउदै पीर तथा दर्द कम गर्ने अभिप्रायले शुरु गरिएको गाईजात्रा पर्व अहिले आएर साँढेजात्राको रुपमा बदलिएको छ । अहिले देश चलाउने साँढेहरुदेखि आम नेपाली नागरिकहरु डराउनु परेको छ । देशमा भ्रष्टाचार भयो भनेर अब कसैले गाईजात्रा पर्वमा गीत नगाए हुन्छ । यहाँ आम नागरिकलाई परेको समस्या कसले सुन्छ ?

सरकार बिगत ३ बर्षदेखि सुतेरै चलेको छ । उठाउन खोज्दा उठाउन खोज्नेहरुकै नौनारी गलेको छ । देशले कोल्टे फेर्ला भनेको त उठनै नसक्ने गरि उत्तानो चित परेको छ । अहिले देशमा सेटिङ्गका मन्त्री छन्, भ्रष्ट प्रधानमन्त्री छन्, न्यायालयमा कमिशनको ब्यापार चल्छ । देशको सुरक्षा निकायनै दलको भागबन्डाको शिकार बन्छ, योग्य नागरिक उत्पादन गर्ने शिक्षालयमा राजनीतिको व्यापार चल्छ । अब त सडकमा हिडदादेखि सौच गर्दापनि नागरिकले राज्यलाई कर तिर्नुपर्छ । देशमा यस्तो दयनीय अवस्था सृजना भएपछि गरिब जनताको चुल्हो कसरी बल्छ ??

वरिष्ठ हास्यब्यङ्ग कलाकारको उपाधि पाएका देशका प्रधानमन्त्रीले यो बर्ष बर्षैभरी राम्ररी नै गाईजात्रा मनाए । कहिले मोनो रेल त कहिले पानीजहाज कार्यालय खोलेर आप्mना आसेपासेहरुलाई जागिरको नियुक्ति पत्र थमाए । देशको चुच्चेनक्सा बनाएर कहिले राष्ट्रवादीको रुपमा नाम कमाए त कहिले भगवान रामलाई नेपाली बनाए । तर अहिलेसम्म भारतसँग बसेर देशको सीमानाको बारेमा वार्ता गर्न भने तिनै राष्ट्रवादी नेताले असाध्यै खुट्टा कमाए । गोकुललाई तुलामा जोख्नेदेखि ढकाललाई औषधिमा पोस्नेसम्म गर्न भ्याएका देशका पाईलटले ओम्नीदेखि यतिराजसम्मलाई पुग्दो कमाई गर्ने वातावरण मिलाई दिए । राष्ट्रपतिलाई करोडौको गलैचा दिलाई दिए । कहिले प्रचण्डलाई अध्यक्ष त कहिले बामदेवलाई प्रधानमन्त्री नै बनाई दिए । महराको डेटिङ्ग यात्रादेखि चितवनको टहरा जात्रासम्म आईपुग्दा यो सरकारको गाईजात्राको लामो यात्राले निक्कै नै लामो दूरी पार गरिसकेको देखिन्छ । कलमबिरले त जे देख्यो त्यही लेख्ने हो निर्धक्कताका साथ लेखिन्छ ।

यही बर्ष प्रधानमन्त्रीले थप दुई दाना मृगौला फेरे, प्रधानमन्त्रीले मृगौला फेरेको जनताले आँखा नचिम्लिकन टीभी स्क्रिनमा हेरे । पर्यटनमन्त्रीले कोरोनाको कहर बीचमै भ्रमण बर्ष मनाए, स्वास्थ्यमन्त्री औषधि खरिदमा डुङ्गडुङ्गति गन्हाए । कहिले निर्मला पन्त रोईन, कहिले सरिता गिरीले राजनीतिबाट हात धोईन । ७० करोड कुम्ल्याउन नपाएपछि बाँस्कोटाको मन्त्री पद गयो, प्रधानमन्त्रीले आप्mनै जन्मथलोमा जन्मोत्सव मनाए । ओम्नी र यति भनेका आप्mनै सहोदर भाईभाई भएको भन्दै सांकेतिक समर्थन जनाए । सुन काण्डदेखि भनसुन काण्डसम्ममा यो बर्ष सरकारले राम्रै आम्दानी गरेको देखिएको छ ।

सुतेरै देश चलाउने नयाँ रेकर्ड बनाउन सफल नेपालका प्रधानमन्त्रीलाई गाईजात्राको अवसरमा सुताहा गोरुको संज्ञा दिईएको छ । जत्ति नै अगुल्टो झोस्दा पनि डेग नहल्लिने ओली, पद र कुर्सी बिना बस्नै नसक्ने दाहाल बीचको दोहोरी पनि यसबर्ष राम्रै देखिएको छ । देशले एकैपटक साम्यवाद, साम्राज्यवाद, पूँजीवाद, समाजवाद, प्रजातन्त्र, गणतन्त्र, लोकतन्त्र, ठोकतन्त्रदेखि अवसरवाद, भ्रष्टाचार, दुराचार, बलात्कार हुँदै स्वयं राज्यको अत्याचार सहनु परेको छ । यति धेरै वाद र यतिधेरै राजनैतिक तिरस्कार संभवत यो मुलुकमा यो भन्दा पहिला कहिल्यै आएको वा देखिएको थिएन ।

यसै बर्ष कहिले प्रचण्डले बामदेवलाई आप्mनो बनाए, कहिले ओलीले पार्टी फुटाउने डम्फु बजाए । देउवाले पार्टी कार्यालयमा आप्mनै कार्यकर्तालाई झण्डै कुटे । देशका मन्त्रीहरुले नै मुलुकलाई लुटनुसम्म लुटे । कहिले कुनै पार्टी फुटे त कहिले कुनै पार्टी जुटे । कसैले पार्टी छोडे त कसैले राजनीतिलाई धितो राखेर अर्कै पार्टीको महामन्त्री पदसम्म लुटे । देशको बिकास बजेट असार महिना मै सिध्याए ।

एघार महिनासम्म सुतेर बसेका पार्टीका कार्यकर्ताहरु पनि असार महिनामा ठेक्कापट्टामा राम्ररी नै जुटे, जति लुटन सकिन्छ लुटे । सरकारले विकासको योजना बनायो, विकास बजेटमा पार्टीका झोलेहरुले गाईजात्रा मनायो । देशको अवस्था उकालो लाग्नुको सट्टा दिनानुदिन आरोलो लागेको देख्दा यहाँ हरेक नेपालीको मन रुन्छ । बोकाले दाँई गर्ने मुलुकमा विकासको मुलफुटने आशा अब नेपाली जनताले नगरे पनि हुन्छ ।