कांग्रेसभित्रको रस्साकस्सीमा सिटौलाको खेलोफड्को

♦ सञ्चिता पौड्याल

२२ साउन, काठमाडौं । प्रमुख प्रतिपक्षी दल नेपाली कांग्रेसको आसन्न महाधिवेशन नजिकिंदै गर्दा परस्पर विरोधी दुई पक्षबीच अविश्वासको खाडल अझै बढ्न थालेको छ । संस्थापन पक्षले महाधिवेशन प्रभावित पार्न यतिबेला विधानविपरीत धमाधम विभाग र पदाधिकारी नियुक्त गर्न थालेको भन्दै असन्तुष्ट पक्षले आपत्ति जनाएको हो । सकेसम्म पेलेरै जाने संस्थापन पक्षको दाउ भएपनि सबैतिरबाट व्यापक विरोध हुन थालेपछि असन्तुष्ट पक्षलाई समेत विश्वासमा लिन पहल थालिएको छ ।

यसका लागि सभापति शेरबहादुर देउवाले आझ बिहान आफ्नो निवासमा संस्थापन इतर पक्षका रामचन्द्र पौडेललगायतलाई बोलाएर मनाउने प्रयास गरेका छन् । तर पौडेल पक्षले अहिले आएर विधान विपरित विभाग गठन गुर्न राजनीतिक बेइमानी मात्र नभई विधिविधानको समेत ठाडो उल्लघंन भएको भन्दै चर्काे विरोध गरेका छन् । आगामी फागुन ७ देखि १० गतेसम्म राजधानीमा गर्ने भनिएको महाधिवेशनमा देउवा पौडेल लगायत कृष्णप्रसाद सिटौलाको गुट सक्रिय छ ।

देउवा दोस्रो कार्यकालका लागि पार्टी सभापति बन्न लालयित छन् । त्यसको लागि उनले सबैखाले तारतम्य मिलाइसकेका छन् । त्यसैको एउटा श्रृंखला मात्र हो अहिलेको विभाग गठन र मनोनयन । उता, पौडेल समूह पनि अब देउवाबाट पार्टीको लगाम फुत्काउने अन्तिम कसरतमा जुटेका छन् । उनी देउवालाई पछारेर सभापति बन्न चाहन्छन् । त्यसका लागि उनले अनामनगरमा सम्पर्क कार्यालय नै स्थापना गरी गतिविधि अगाडि बढाइरहेका छन् । तर आफ्नै समूहबाट उनी सर्वसम्मत हुने अवस्था भने अहिलेसम्म तयार भएको छैन । बरु पार्टी महामन्त्री डा. शशांक कोइराला, डा. शेखर कोइराला मात्र होइन प्रकाशमान सिंह र अर्जुननरसिंह केसी समेत सभापतिका आकाँक्षी देखिएका छन् ।

उनीहरुलाई व्यवस्थापन गरेर एक्लो उम्मेदवार बन्न पौडेललाई हम्मेहम्मे नै छ । यद्यपि पौडेलले हरेश खाएका भने छैनन् ।उनी भन्छन् – अन्ततः हाम्रो पक्षबाट म नै सर्वसम्मत उम्मेदवार हुने हो । त्यसैले अब भने देउवाको पराजय निश्चित छ । हुन पनि देउवाको हातमा पार्टीको लगाम आएपछि ठूलो क्षति ब्यहोर्नुपरेको छ । त्यसैले आम कार्यकर्ताको चाहना देउवाको विकल्प खोजिनुपर्ने नै देखिन्छ । तर देउवाको विकल्पमा पौडेल हुने कुरामा भने धेरैको मत विभाजित छ ।

नेपाली कांग्रेसलाई अब जुझारु र जाँगरिलो नेताको आवश्यकता छ । यसका लागि युवा पुस्ताको नेतृत्व प्रभावकारी हुने धेरैको बुझाई छ । त्यसैले देउवा र पौडेललाई पार्टीको अभिभावकका रुपमा राखेर दोस्रो वा तेस्रो पुस्ताको हातमा कांग्रेस नेतृत्व सुम्पिनुपर्ने अवस्था रहेको धेरैको बुझाई छ । आम कार्यकर्ताको सो भावनालाई यथार्थमा रुपान्तरण गर्न तेस्रो धारका रुपमा देखापरेको सिटौला समूहको भूमिका आत्मघाती देखिएको छ ।

गिरिजाप्रसाद कोइराला र शुशील कोइरालाको विशेष निगाहामा एकैचोटी राष्ट्रिय राजनीतिमा उदाएका सिटौला कै कारण कांग्रेस निरन्तर कमजोर हुँदै गएको बुझाई आम कार्यकर्ताको रहेको छ । सधें भारतीय ईशारामा नाच्ने बानी परेका सिटौलाले गत तेह्रौं महाधिवेशनमा समेत पौडेल–कोइराला समुहलाई लात मार्दै देउवालाई सभापति बनाउन सघाएका थिए । त्यसैको दुर्गति अहिले कांग्रेसीजनले भोग्दै आएका छन् । दुवै गुटसँग बार्गेनिङ गर्दै आएका उनको समूह सानै रुपमा भएपनि अस्तित्वमा भने छ ।

च्यांखे दाऊमा रमाउने सिटौला समूहको सहयोग नलिइकन सभापति जित्न मुश्किल हुने दुबै पक्षको बुझाई छ । त्यसैले देउवाले बेलाबेला सिटौला फकाउने गरेका छन् । हाल विधान विपरित देउवाले गठन गरेको मनोनयनमा समेत सिटौलाको मौन सम्मतिको भूमिकालाई लिएर संस्थापन इतर पक्षमा चर्को आलोचना हुने गरेको छ । पार्टीभित्र एकअर्का बिरुद्ध खेलेर कांग्रेसलाई कमजोर बनाउने खेलोफड्कोमा लागेका सिटौलाले अहिले पनि पौडेल बाहेक कोइराला दाजुभाईका हकमा सोच्न सकिने बताएर पौडेल कोइराला गुटमा फाटो ल्याउने प्रयत्न जारी राखेका छन् । अझ डा. शेखरका लागि सिटौला भोटै माग्न अग्रसर हुने लवी तीव्र पारिएको छ । यदि पुरानो संस्थापन पक्ष एक हुने हो भने देउवाको पराजय निश्चित छ ।

यो वास्तविकताबारे पौडेल बेखर छैनन् । त्यसैले सकेसम्म आफू उम्मेदवार बन्ने, सहज नभएको अवस्थामा देउवासमेत अभिभावक बस्न तयार हुनुपर्ने शर्त राखिसकेका छन् । त्यसका लागि अझै केही समय प्रतिक्षा गर्ने पक्षमा उनी देखिएका छन् । सिटौला भने सकेसम्म डा. शेखरको टीममा आफैं महामन्त्री बन्ने दाउमा छन् ।

कदाचित त्यस्तो परिस्थिति बनेन भने उनको टीमबाट गगन थापालाई सभापतिमा उठाउने पक्षमा रहेको सिटौला निकट स्रोतको भनाई छ । कुनै पनि पक्षसँग सहमति बनेन भने हामी मैदान खाली गर्ने पक्षमा छैनाैं – सिटौला निकट स्रोत भन्छ । सबै पदमा हाम्रो उम्मेदवारी रहने छ ।