नेकपा विभाजन निश्चित : मैनाली

२५ साउन, काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी ओलीको विगत सम्झँदै वरिष्ठ बाम नेता राधाकृष्ण मैनाली भन्छन्– बढो विचित्रको मान्छे हो, ओलीजी । झापा आन्दोलनपछि जेल पर्दा उनी मान्छे हुटिट्याउँ तर स्वभाव भने जिद्धी र हठी ।ओलीको शारीरिक अवस्था देख्दा सबैलाई दया लाग्ने – नेता मैनालीकै शब्दमा  बढो ताज्जुब लाग्छ अहिले त्यसबेलाको घटना सम्झँदा, टीबीले ग्रस्त हुँदासमेत उनी फिल्टर भएकै चुरोट खान तम्सन्थे । जति बुझाउँदा पनि नमान्ने बढो हठी थिए ।

ओली अहिले देशका प्रमुख कार्यकारी प्रधानमन्त्रीको कुर्सीमा बिराजमान छन्, त्यो पनि दुई तिहाई समर्थन प्राप्त । तर स्वभाव भने उस्तै । ओलीलाई लागेको छ – नेकपालाई प्राप्त दुई तिहाई समर्थन आफ्नै नाममा आएको हो । जनताले ओलीलाई पाँच वर्ष प्रधानमन्त्री बनाउन नै भोट दिएका हुन् । त्यसैले कसैले प्रधानमन्त्रीबाट लघार्न खोज्दा उनी बौलाउँछन्, उनको मथिङ्गल हल्लिने गर्छ ।

प्रधानमन्त्रीका रुपमा पाँचै वर्ष पदमा रहने एउटा इतिहाससमेत उनी रच्न चाहन्छन् । त्यसैले कसैले भन्दैमा वा कसैको सुन्दैमा उनी पदबाट हट्न तयार छैनन् । ओलीको यस्तो स्वभाव राम्रै बुझ्ने नेता हुन् – माधवकुमार नेपाल । लामो समय सँगसँगै काम गर्दा नेपालले ओलीका हरेक आनीबानी जानेका छन् । ओली प्रधानमन्त्री मात्र नभएर पार्टी अध्यक्षसमेत हुन् । दुबै पद ओलीसँग रहँदा त्यसको दुश्चक्रमा परेका छन् नेता नेपाल ।

ओली जस्तो हठी स्वभावका मानिसलाई तह लगाउन निक्कै मुश्किल छ । त्यसैले नेता नेपालले अर्का अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डलाई प्रयोग गर्न खोजेका छन् । ओलीबाट पटक पटक धोका खाएका प्रचण्डपनि नेता नेपालको काँध चढेर ओलीको झाँको झार्न पाइने हसिन सपनामा रमाउन पुगे । साथै, ओलीलाई हटाएर प्रधानमन्त्रीकै रुपमा माधव नेपाल पक्षले प्रस्ताव गरेपछि त प्रचण्ड हौसिन पुगे ।

नेता नेपाल, झलनाथ खनाल र बामदेव गौतमको समेत साथ सहयोग पाउने बलियो सम्भावना देखिएपछि प्रचण्डले ओली विरुद्ध धावा बोले । तर उनलाई हेक्का थिएन ओलीसँग कसरी भिड्ने भनेर । पूर्व नेकपाका हस्तीहरु हुन् – नेपाल, खनाल र गौतम । यी तीनै जना नेताको नाडी छामेका ओलीका लागि प्रचण्ड पनि खासै समस्या थिएनन् । कसलाई कसरी प्रयोग गर्नुपर्छ भन्ने राम्रो हेक्का राख्ने ओलीको जंजालमा नराम्ररी फस्न पुगे अब प्रचण्ड ।

ओलीलाई अपदस्थ गरेर आफू प्रधानमन्त्री बन्ने , झलनाथलाई राष्ट्रपति बनाउने र माधव कम्रेडलाई पार्टी अध्यक्ष बनाउने गरी बनेको गठबन्धन अनायसै भत्किएको छ ।  प्रचण्ड माधव गठबन्धनमा लाभको पद नपाउने भएपछि उपाध्यक्ष गौतमले यु टर्न गरे । उनले यही साउन १३ गते सम्पन्न एकपक्षीय स्थायी कमिटी बैठकमा ओलीलाई बल पुग्ने गरी ६ बुँदे प्रस्ताव ल्याइदिए । त्यसपछि खुमलटार गठबन्धन फेरि भताभुङ्ग भयो ।

ओलीले विरोधी पक्षलाई हरेक कोणबाट तह लगाउने रणनीति तयार गरेका छन् । यो कुराको राम्रो जानकारी नहँदा प्रचण्ड एकपटक फेरि चित्त खान पुगेका छन् । ओलीलाई तह लगाउन नसक्ने देखेपछि प्रचण्ड माधव गठबन्धनले फकाउने नीति लियो । त्यसका लागि ओलीसँग प्रचण्डलाई वान टू वान टक गर्न पठाइयो । तर दुबै अध्यक्षबीच भएका सबै छलफल र संवाल निस्फल साबित भएका छन् ।

ओली अल्पमतमा रहँदासमेत आफूहरु निरीह हुनुपरेको पीडाबोध प्रचण्ड, माधव र झलनाथलाई नभएको होइन । तर केही गर्न सक्ने शक्तिपनि उनीहरुसँग छैन । ओलीलाई कारबाही गर्दा पार्टी नै फुट्ने अवस्था छ । त्यो जोखिम मोल्न कोही तयार छैन । ओलीले यही हतियार प्रयोग गरेर सबैलाई तर्साइरहेका छन् ।

ओलीलाई मन परेन भने कसैगरेर पनि मनाउन सकिन्न– नेता मैनाली भन्छन् – बरु भाँचिन तयार होलान् तर उनी निहुरिन चाहन्नन् । त्यही स्वभावले गर्दा लामो समय उनी पार्टीमा प्रतिपक्षी भूमिकामा सीमित भए । माधव नेपालको सेपमा परेका ओली सधैं दुखी थिए ।

तर समयक्रममा ओलीको हातमा पार्टी र सरकार दुबैको लगाम आइलाग्यो । यतिबेला उनी पुरानो हिसाब मिलाउने दाउमा छन् । त्यसका लागि उनले पूर्व माओवादीसँग गठबन्धन गरी चुनाव लड्ने निर्णय गरेका थिए । सुरुमा नेता नेपालहरुले ओलीको उक्त निर्णयलाई एकल भन्दै चुनौती दिन खोजे , तर ओलीका अगाडि केही सीप नचलेपछि स्वीकार्न बाध्य भए ।

ओली पनि प्रचण्डको साथ र सहयोगमा नेपाललगायत स्थायी प्रतिद्वन्द्वीसँग हिसाबकिताव गर्न चाहन्थे । यस प्रयोजनका लागि उनले प्रचण्डसँग पार्टी एकीकरण नै गरे । सुरुका केही दिन प्रचण्डसँग मिलेर ओलीले नेता नेपाललाई तह लगाउने काम गरे । तर प्रचण्डसँगको पूर्व सहमति मान्न ओलीले अस्वीकार गरेपछि भने परिस्थिति फेरियो ।

ओलीले रैतीको हैसियतमा आफूलाई व्यवहार गरेकोमा प्रचण्डको मन कुँढिएको थियो । त्यसैलाई क्यास गर्न खोजे नेता नेपालले । हैसियत बिनाको अध्यक्ष बनाइएका प्रचण्डलाई पनि के खोज्छस् कानो आँखा भने जस्तै भयो । अनि ओलीसँगको गठबन्धन तोडेर माधवसँगको हिमचिम बढेको हो ।

माधवसँगको एकताले पनि प्रचण्डलाई प्राप्ति कम गुमाउने धेरै देखियो । किनभने ओलीलाई तह लगाउन बहुमते गठबन्धन निरीह छ । ओलीलाई तह लगाउन प्रचण्ड माधव गठबन्धनको जोडबलमा सुरु भएको स्थायी कमिटी बैठक अहिले बेवारिसे बनेको छ । गएको साउन १३ का लागि निर्धारित बैठक ओलीले एकपक्षीय रुपमा अनिश्चित कालका लागि स्थगन गरिदिएका छन् । त्यसयता, दुुबै अध्यक्षबीच वार्तासमेत पातलो छ । दुई दिन भएको वार्तामा दुबैले एकएक जना साक्षी राखे तर सहमति जुटेन । केही सीप नलागेपछि बहुमत पक्षका नेताले निकट पत्रकारलाई बोलाएर ओलीको ज्यादतिको फेरिस्त प्रस्तुत गरे ।

यो घटनाले ओलीलाई के निहुँ पाऊँ कनिका बुक्याऊँ जस्तो भएको छ । एकातिर सहमतिको कुरा गर्ने अर्कातिर मलाई खुइल्याउन खोज्ने भन्दै ओलीले प्रचण्डसँगको वार्ता नै रद्ध गरेका छन् । अहिले त कोरोनाको संक्रमण बढेको भन्दै दुबै अध्यक्षले वार्ताका लागि पहल नगरेको अवस्था छ ।

यही अवस्था रहीरहने हो भने अब नेकपा विभाजनबाट कसैले जोगाउन सक्दैन – वरिष्ठ वाम नेता मैनाली भन्छन् । मन नमिलेको कम्युनिष्ट एकै थलोमा बसेको इतिहास छैन, ढिलो चाँडो नेकपामा पनि विभाजन निश्चित छ– उनको ठहर छ ।
नेताहरुबीचको संवाद टुटेकै बेला विभाजनको रेखा पनि कोरिने हो भन्दै उनले यही मौकामा नेकपा फुटको निर्णय तपाई हामीले सुन्ने छौं– मैनालीले भने ।