कनेक्ट आईपीएसको डिजिटल भुक्तानीमा समस्या, सेवाग्राही आजित

२७ माघ, काठमाडौं । आमसर्वसाधारणहरु डिजिटल पेमेन्टमा अभ्यस्त भईरहेका बेला नेपाल क्लियरिङ हाउस (एनसीएचएल) को सेवामा सम्स्या देखिन थालेको छ । एनसीएचएलले संस्थागत ग्राहकलाई लक्षित गरी तामझामपूर्ण ‘कर्पोरेट पे’ सेवाको शुभारम्भ गरेको एक महिना पनि नपुग्दै ‘कर्पोरेट पे’ का मात्र होइनन् व्यक्तिगत सेवाग्राहीहरु पनि समस्यामा परेका छन् ।

‘कर्पोरेट पे’ नाम दिइएको उक्त योजनाको शुरुवात ०७७ माघ १ गते राष्ट्र बैंकका गभर्नर महाप्रसाद अधिकारीले गरेका थिए । सो अवसरमा गभर्नर अधिकारीले अब चेक काट्ने दिनहरु सकिन लागेको घोषणा पनि गरेका थिए । कार्यालयमै बसेर नै चेक नकाटीकनै २० करोडसम्मको भुक्तानी गर्न सक्ने प्रणालीको विकास गरेको दावी एनसीएचएलले गरेका थियो ।

कनेक्ट आईपीएसमार्फत अनलाइन भुक्तानीमा अधिकांश जनता अभ्यस्त भईरहेका बेला केही दिनदेखि यो सेवा लिदाँ घण्टौ समय लाग्ने गरेको आम प्रयोगकर्ताहरु बताउँछन । क्लियरीङ हाउसद्वारा संचालन गरिदै आएको कनेक्ट आईपीएस ई पेमेन्ट प्रणालीप्रति यतिबेला प्रयोगकर्ता  रुष्ट देखिन थालेका छन् ।

ट्रान्जेक्सनमा घण्टौ लाग्न गरेकाले प्रयोकर्ताहरू रुष्ट देखिन थालेका हुन् । सेवा विस्तार गरेर मात्र नभई गुणस्तरीय सेवा दिनुपर्ने प्रयोगकर्ताको गुनासो छ । आम गुनासोलाई मध्यनजर गर्दै कनेक्ट आईपीएसमार्फत अनलाइन भुक्तानीमा किन समस्या आएको हो भन्ने नेपालबहस डटकमको प्रश्नमा नेपाल क्लियरिङ हाउसका सीईओ निलेशमान सिंह प्रधानले कनेक्ट आईपीएस इन्टरनेटको माध्यमबाट संचालन हुने भएकाले इन्टरनेट लगायतका अन्य सिष्टममा समस्या आउँदा ट्रान्जेक्सनमा कहिलेकाँही ढिलाई हुने गरेको बताए ।

‘कनेक्ट आईपीएस ई–पेमेन्ट प्रणाली हो’, उनले भने, ‘यस प्रणालीमा धेरै संस्थाको सिष्टम आबद्ध हुन्छ । जुनसुकैको सिष्टममा पनि समस्या आउँदा पनि ट्रान्जेक्सन समस्या देखा पर्ने गर्दछ ।’ सिष्टममा कहिले काँहि समस्या देखिदा ट्रान्जेक्सनमा ढिलाई हुने हो, सधैं यस्तो समस्या नआउने सीईओ प्रधानको तर्क छ ।

कहिले काँहि टेक्निकल्ली ट्रान्जेक्सन पुस हुन समय लाग्ने भएर कुनै सर्भिसमा ढिलाई हुने गरेको एनसीएचएलकी प्रवक्ता प्रिती झा बताउँछिन् । उनका अनुसार गत हप्ताको अन्तिम दिन र हिजो सोमबार ट्रान्जेक्सनमा अलि ढिलाई भएको उनी स्वीकारछिन् ।

‘टेक्निकल प्रोडक्ट हो । यसमा धेरै बैंक तथा वित्त कम्पनीका सर्भिस जोडिएका हुन्छन्’ उनले भनिन, ‘जनसुकै कम्पनीको सर्भिसमा समस्या देखिदाँ पनि ट्रान्जेक्सनमा समस्या आउने गर्दछ ।’

अर्कोतर्फ टेक्निकल समस्याले गर्दा पनि ट्रान्जेक्समा ढिलाई हुने गरेको झाले बताइन् । ‘ट्रान्जेक्सन सक्सेसफुल भइसकेपछि रकम रिर्टन भने आउँदैन् । त्यसको लागि क्रेडिट स्टेटमेन्ट हेर्नु पर्दछ । तर कहिले काँहि क्रेडिट स्टेटमेन्ट टाइम आउटमा गएर बस्छ । टाइम आउट हुँदा बैंकले त्यसलाई पुस गर्छन् । यदि क्रेडिट स्टेटमेन्ट सेल छ भने टाइमआउट भयो भने म्यानयूली क्रेडिट हुन्छ त्यसकारण ट्रान्जेक्सन हुन टाइम लागेको जस्तो देखिएको हो ।’

कनेक्ट आईपीएस के हो ?

कनेक्ट आईपीएस ई–पेमेन्ट प्रणाली हो । यो अनलाइन भुक्तानीको एकिकृत प्ल्याटर्फम हो । जसमा अनलाइन फण्ड ट्रान्सफर, पेमेन्ट प्रोसेसर ‘गेटवे’, क्रेडिट कार्ड र बिल भुक्तानी लगायतका सुविधा उपलब्ध रहेका छन् ।

उक्त प्ल्याटर्फममा सदस्य बैंकका ग्राहकहरूका लागि अन्य सेवाहरुमा सरकारको राजस्व भुक्तानी, लोकसेवा आयोग आवेदन शुल्क भुक्तानी, कम्पनी रजिष्ट्रार कार्यालयको भुक्तानी, राहदानी शुल्क भुक्तानी, नागरिक लगानी कोषको भुक्तानी, सामाजिक सुरक्षा कोष सम्बन्धी भुक्तानी, मोबाईल वालेटमा फण्ड लोड, नेप्से अनलाईन ट्रेडिङ्ग तथा सेयर ब्रोकरलाई भुक्तानी, ट्राभल एजेन्सी भुक्तानी, स्कुल÷कलेज, इन्स्युरेन्स भुक्तानी, आदि गर्न सकिने व्यवस्था रहेको छ ।

कनेक्ट आईपीएससँग कति बैंक तथा वित्तीय कम्पनी आवद्ध छन् ?

उक्त प्रणालीमा हाल ५४ वटा बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुका ग्राहकहरुले कारोबार गर्न सक्ने व्यवस्था गरिएको नेपाल क्लियरिङ हाउसले जनाएको छ । क्लियरिङका अनुसार अन्य बैंक वित्तीय संस्थाहरुसँग उक्त सेवा संचालनको लागि तयारी भइरहेको छ । दैनिक कनेक्ट आइपीएसमार्फत ६०/६५ हजार प्रयोकर्ताले साढे ४ अब रुपैयाँ यो प्रणालीमार्फत ट्रान्जेक्सन गर्ने गरेको एनसीएचएलले जनाएको छ ।