के ओली हटाउन कांग्रेसले देउवाको विकल्प खोज्नै पर्ने बाध्यता आएको हो ?

समाचार टिप्पणी

२९ चैत, काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी ओलीविरुद्ध निर्माण भएको जनमत विस्तारै प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेसको दैलोभित्र पसेको अनुभूति हुन थालेको छ । यद्यपि पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाको निस्कृयताकै बीच वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलको आवाज अलि बलशाली बनेकाले यस्तो अनुभूति भएको देखिएकाे हाे ।

गएको साता नेपाली कांग्रेसले औपचारिक रुपमै ओलीको राजीनामा माग्ने र आफ्नै नेतृत्वमा नयाँ सरकार बनाउने पहल गर्ने निर्णय गरेपछि राजनीतिले कोल्टे फेरेकै हो । तर यो परिस्थिति देउवाको भन्दा पौडेलको दबाबमा निर्माण भएको प्रतीत हुन्छ । त्यसैले पौडेल नै नयाँ सरकार निर्माणमा बढी सकृय भएका छन् । उनी आफूभने प्रतिनिधिसभा सदस्य छैनन् । उनको पहलले दिने परिणाम भनेको पार्टी सभापति तथा संसदीय दलका नेता देउवाकै पोल्टामा पर्ने निश्चित छ ।

पार्टीले निर्णय गर्दासमेत देउवाको सकृयता बढेन । उनलाई मनाउनै धेरै मेहनत गरेका पौडेलले जनता समाजवादी पार्टी अध्यक्ष महन्थ ठाकुरसँग पनि यसबारे छलफल गरे । लगत्तै शुक्रबार अपरान्ह् देउवाले त्रिदलीय बैठक डाँके । बैठकमा देउवाले औपचारिक रुपमै आफ्नो नेतृत्वमा सरकार बनाउन रुची देखाए । नेकपा माओवादी केन्द्र उक्त प्रस्तावमा सकारात्मक नै देखियो । तर जसपा भने अनिर्णत छ । जसले गर्दा नयाँ सरकार तत्कालै बनिहाल्ने अवस्था देखिएको छैन ।

अब प्रश्न उठ्छ–आखिर किन त ? प्रधानमन्त्री ओलीले पुष ५ गते चालेको कदम गैरसंवैधानिक हो भन्ने ठहर गर्नेहरुकै बीच गठबन्धन बन्न केले रोकेको होला ? परिस्थिति गम्भीर लाग्छ । देउवाको निस्कृतालाई पनि यसै मेसोमा जोडेर बुझ्न सकिन्छ । उनलाई थाहा छ, कांग्रेसको मात्रै मतले प्रधानमन्त्री बन्न सकिन्न । कुल संख्याको एक चौथाई समेत नरहेको कांग्रेसको अंकगणित फेरि पनि जसपाकै हातमा टिक्ने अवस्था छ । तर जसपा भने यसमा प्रष्ट छैन । जसपाको विषयमा प्रश्न उठ्ने वित्तिकै दक्षिणी छिमेकीसँग धेरै प्रसंग जोडिने गर्छ । पछिल्ला दिन दक्षिणसँग राम्रै हिमचिम बढाएका भनिएका देउवाले कतै उताको लाइन नपाएर पो नतातेका हुन् की भन्नेहरु पनि धेरै छन् । यद्यपि यसबारे ठोस रुपमै केही भनिहाल्ने अवस्था छैन । तर अनुमान भने गर्न सकिन्छ ।

हाम्रा छिमेकीहरुले आन्तरिक राजनीतिमा चासो राख्छन् भन्ने धेरै चर्चा हुने गर्छ । यद्यपि देखिने गरी कसैले कुनै हस्तक्षेप पनि गरेको छैन । तर अण्डर दी करेण्ट भने धेरै कुरा हुने गरेका छन् । त्यसैले वर्तमान ओली सरकारप्रति पछिल्ला दिन भारतको सफ्ट नजर रहेको बुझ्न गाह्रो छैन । त्यसैले देउवा पनि मौन बस्न खोजेका हुन् त ? भारतले दिने लाइन पछ्याएर राजनीति गर्ने दाउ देउवाका हो त ? यस्ता प्रश्न स्वभाविक रुपमा उठ्ने गरेका छन् । सत्ता राजनीतिका माहिर खेलाडी देउवाको निस्कृयतालाई यो कोणबाट समेत हेर्न थालिएको छ ।

भारतीय पक्षले नेपालमा कस्तो सरकार बनोस् भन्ने चाहेको होला त ? स्वभाविक छ आफ्नो आदेश मान्ने । तर आदेश मान्ने भन्ने नाममा टाँग भित्रै छिर्ने की आफ्नो मुद्धा स्थापित गर्ने भन्ने प्रश्न उठ्छ । नेपाललाई हेर्ने परम्परागत दृष्टिकोणमा परिवर्तन ल्याउन सक्ने नेताले त्यसको पहल गर्न सक्छ । देउवाले भारतलाई आफ्नो मुद्धामा सहमत गराउने प्रयास गरे भने नयाँ सोच र अवधारणाले स्थापित हुने मौका प्राप्त हुन सक्छ । त्यसका लागि देउवाकै चाहना र सकृयता बढी प्रभावकारी हुने हो ।

प्रधानमन्त्री केपी ओली सत्तामा आएपछि धेरै खालका उतारचढाव देखिए । खाँटी राष्ट्रवादी नेताको पहिचान बनाएर सत्तामा आएका ओली एक वर्ष नवित्दै भारत परस्त भएको दर्जनौं घटनाहरु देखिए । साथै, ओलीले दोस्रो कार्यकाल सुरु भएपछिको अवधिमा भोगेको उतारचढाव पनि गज्जबै छ । आज ठीक उल्टो ओली भारतका पक्का ताबेदार रहेको देखिन्छ । यद्यपि उनले केही महिना अगाडि मात्रै आफूलाई फेरि सच्चा राष्ट्रवादी देखाउने भारतीय भूमि समावेश गरी नेपालको चुच्चे नक्सा नै पारित गराए ।

तर त्यसलाई पाठ्यक्रम र अन्य आवश्यकीय स्थानमा भने प्रयोग गरेनन् । हिजै मात्र राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले वितरण गरेको तक्मामा चुच्चे नक्सा गायब पारिएको छ । यसैले पनि ओलीको भारतप्रतिको पछिल्लो दृष्टिकोण प्रष्टीएको छ । तर कांग्रेस भने हिजो जहाँ थियो, अहिले पनि त्यहीं छ । प्रतिपक्षमा धकेलिएको कांग्रेसको भूमिका तीन वर्ष यता उस्तै छ । न उ सफल प्रतिपक्ष बन्न सक्यो , न सत्ता परिवर्तनको वाहक नै । सधैं फितलो ।

विगतमा ओली सरकारको ज्यादती बढ्दै जाँदा धेरैले कांग्रेसको भूमिका खोजे । तर कतै देखिएन वा फेला परेन कांग्रेस । बरु ओलीको जुठोपुठो खाएको आरोप लाग्यो । प्रतिपक्षी भएरपनि भागबण्डा खोज्ने हो र भन्ने तहसम्मका प्रश्न उठे । त्यसले देउवालाई छोएन । अहिले पनि वैकल्पिक सरकार बनाउने अवसर छ, तर उनी अझै चुनावकै रटान लगाइरहेका छन् । ओलीको अनुत्तरदायी र गैर संवैधानिक कदमको कांग्रेसले कडा प्रतिवाद गरेको थियो भने यति धेरै संकट आउने थिएन ।

साथै, कांग्रेसलाई अहिले वैकल्पिक सरकार बनाउन समेत सकस हुने थिएन । विगतको गल्तीकै कारण अहिले पनि कांग्रेस सत्ताको नेतृत्व गर्ने साहसिक निर्णय गर्न सकिरहेको छैन । त्यसको छनक देउवाले कतिपय ठाउँमा निर्धक्क दिने गरेका छन् । उनले सार्वजनिक भाषणमै अहिले सरकार बनाउने खेलमा आफू नरहेको तर अर्कालाई देखाउनै भएपनि यसो बैठक डाकिदिएको जस्तो हल्का टिप्पणी गर्दैछन् देउवा । देउवाको यो सोच र धारणाले कांग्रेसलाई कति क्षति पुग्यो ,त्यसको हिसावकिताव त पछि इतिहासले गर्ला नै । तर आम जनताले भोग्नुपरेको सास्ती भने कहालीलाग्दो छ ।

अब कांग्रेसले नयाँ सोच बदल्न जरुरी छ । किनभने देउवालाई प्रधानमन्त्रीको उम्मेदवारकाे रुपमा अगाडि सारुञ्जेल ओलीको विकल्प खोज्न साँच्चै गाह्रो देखिएको छ । किनभने ओलीसँग उनको केमेष्ट्री गज्जवले मिलेको देखियो । देउवाले ओलीलाई विस्थापन गरी आफू सत्ता चलाउने आँट गरेनन् । त्यसैले पनि कांग्रेसले देउवाको विकल्प खोज्नै पर्ने वाध्यता छ । यदि ओलीलाई सत्ताबाट हटाउने नै हो भने कांग्रेस विकल्प दिन तयार हुनैपर्छ । त्यसका लागि आफ्नै पार्टीका अर्का कोही नेता वा अरु दलका नेता अगाडि सा्र्दा मात्रै फलदायी परिणाम प्राप्त हुने देखिन्छ ।