आईएलओको पैसामा एमाले भातृसंस्थाको मस्ती, को-को परे कारवाहीमा ?

६ बैशाख, काठमाडौं । लकडाउनको समयमा श्रमिक उद्धारको लागि आईएलओ (ILO) बाट आएको रकममा चरम आर्थिक अनियमितता गरेपछि प्रवासी नेपाली मंच युएईबाट एनआरएन युएईको अध्यक्ष बनेका प्रकाश कोइरालासहित तीन जनालाई मंचले दुई बर्षको लागि साधारण सदस्य समेत नरहने गरी कारवाही गरेको छ ।

नेकपा एमालेको प्रवासस्थित भातृ संगठन प्रवासी नेपाली मंच युएईका पुर्वअध्यक्ष समेत रहेका कोइरालासहित संस्थाका तीनजनालाई मंचले कारवाही गरेको अध्यक्ष महेश गिरिले जानकारी दिए । आईएलओले युएईमा रहेका नेपालीको उद्धार गर्नको लागि गैरआवासीय नेपाली संघ एनआरएनमार्फत रकम पठाएको थियो ।

उक्त रकम उद्धारमा खर्च नगरेर भ्रष्टाचार गरेको आरोपमा उनीहरुलाई दुई बर्षको लागि साधारण सदस्य समेत नरहने गरि निलम्बन गरिएको हो । कारवाहीमा पर्नेहरूमा प्रवासी नेपाली मञ्च , युएईका पुर्वअध्यक्ष प्रकाश कोइराला, मंचका पुर्व उपाध्यक्ष श्यामराज पाठक र मंचकै पुर्व सचिव प्रविण पोख्रेल छन् ।

वर्तमान एनआरएनए , युएई (NCC UAE) का अध्यक्ष समेत रहेका कोइराला कोभिड-१९ को महामारीको चपेटामा परेका बेला युएईमा श्रमिककका रूपमा रहेका नेपालीहरुलाई उद्धारको लागि आईएलओबाट प्राप्त रकम हिनामिना गरेको आरोप पुष्टि भएको र श्यामराज पाठक र प्रविण पोख्रेलले यो राहत रकम हिनामिना गर्न कोइरालालाई सहयोगी भुमिका खेली मतियार बनेको ठहर गर्दै शुक्रबार बसेको प्रवासी नेपाली मञ्च, युएईको भर्चुवल बैठकले यस्तो निर्णय गरेको थियो ।

आन्तरिक छानबिन समितिको प्रतिवेदनमा प्रबासी नेपाली एकता मंच युएईका तत्कालिन अध्यक्ष बाबुराम बिश्वकर्मा, श्यामराज पाठक, प्रकाश कोइराला र प्रविण पोख्रेल लगायत अन्य केही व्यक्तिहरुले छलफल गरी यो प्रोजेक्ट अगाडि बढाउन सहमति गरेको पुष्टि भएतापनि उनीहरु अहिले हाम्रो संगठनमा आबद्ध नरहेको र उनीहरुलाई कारबाही गरिएको जानकारी मंचका अध्यक्ष महेश गिरिले बताए ।

हाम्रो संगठन समाजसेवा वा अन्य कुनै नाममा हुने गरेका हरेक प्रकारको अनियमिता, अवैधानिक क्रियकलापप्रति सदा जस्तै शुन्य सहनशीलताको निति अपनाउन प्रतिबद्ध रहेको र भोलिका दिनमा पनि संगठनका जो कोही ब्यक्तिहरु यस्ता कार्यमा लागेमा कसैलाई न छोड्ने संगठनका महासचिव भेषराज ढकालले जानकारी दिए ।

मध्यपूर्व तथा मलेसियामा कोभिड–१९ बाट प्रभावित भई रोजगारी गुमाएका नेपाली कामदारहरुलाई राहत तथा स्वदेश फिर्तीमा सघाउन अन्तर्राष्ट्रिय श्रम संगठन (आईएलओ) को सहयोगमा सञ्चालित परियोजनाबारे कार्य समितिलाई जानकारी नदिई काठमाडौँमा खाता खोल्ने, काठमाडौँबाट हुण्डी गरेर पैसा झिकाउने जस्ता काम गरेको भन्दै अध्यक्ष कोइराला तथा उपाध्यक्ष पासांङ शेर्पालाई निलम्बन गर्न सिफारिस गरेको थियो।

 ६२ हजार दिराम घाेटाला

युएईमा कार्यरत नेपाली कामदारका नाममा अध्यक्ष कोइराला र उपाध्यक्ष शेर्पाले अनियमितता गरेको आरोप लागेपछि आईसीसी सदस्य राजु केसीको संयोजकत्वमा छानबिन समिति गठन गरेको थियो । उक्त समितिले दुई साताअघि ८४ पृष्ठ लामो प्रतिवेदन आईसीसीलाई बुझाइसकेको छ ।

छानबिन समितिको प्रतिवेदनमा पनि अध्यक्ष कोइराला र उपाध्यक्ष शेर्पालाई दोषी देखाइएको छ । आईएलओ परियोजना अन्तर्गत प्राप्त रकममध्ये उनीहरुले कम्तीमा ६२ हजार दिराम अनियमितता गरेको छानबिन समितिको निष्कर्ष छ । छानबिन समितिले आफ्नो प्रतिवेदनमा प्रमाणहरु पनि समावेश गरेको छ ।

उक्त प्रतिवेदन संघका केन्द्रिय कोषाध्यक्ष महेश श्रेष्ठले नेतृत्व गरेको अर्को समितिले अध्ययन गरिरहेको छ । गत साता एनआरएनए आईसीसीले आयोजना गरेको पत्रकार सम्मेलनमा अध्यक्ष कुमार पन्तले आईएलओ परियोजनामा अनियमितता गरेको पाइए ‘निर्मम’ कारबाही गर्ने बताएका थिए । आइतबारको बैठकमा पनि अध्यक्ष पन्तले आईएलओको सहयोगमा संचालित परियोजनामा अनियमितताका लागि जो कोही पनि दोषी पाइएमा कारबाही गरिने दोहोर्याएका थिए ।

झण्डै चार महिनादेखि सतहमा आएको ‘आईएलओ परियोजना अनियमितता काण्ड’ मा आइसीसीले पहिलो पटक देखिने गरी कारबाही गरेको हो । तत्कालका लागि निलम्बन गरिएपनि अब के गर्ने भन्नेमा भने पदाधिकारी बैठकले निष्कर्ष निकालिसकेको छैन ।

वैदेशिक रोजगारमा रहेका नेपाली कामदारको सहयोगार्थ आईएलओले दश करोड रुपैयाँ दिएको थियो । यो परियोजनाको नेतृत्व उपाध्यक्ष डा. बद्री केसीले गरेका छन् । केसीले यसअघि नै आईएलओलाई प्रतिवेदन बुझाइसकेका छन् ।

परियोजना सञ्चालनबारे विवाद भएपनि आईसीसीमा छलफल नै नगरी आईएलओलाई प्रतिवेदन बुझाएको भन्दै केसीको पनि आलोचना भइरहेको छ ।

उपाध्यक्ष डा. केसीकाे राजीनामा माग

बैठकमा उपाध्यक्ष केसीले लागेका आरोपहरुबारे छानबिन गरी दोषी पाइए कारबाही गरिने बताएका थिए । तर, एनआरएनएका मध्यपूर्व संयोजक प्रवीण गुरुङले युएई भ्रष्टाचार प्रकरणले गर्दा सिंगो एनआरएनको साख माथि नै नराम्रो धक्का लागेको भन्दै छानबिन गरी दोषीमाथि कडा कारबाही गर्न माग गरे।

उनले उक्त परियोजनामा भएको अनियमितताको छानबिनमा असर पर्न सक्ने भएकाले नैतिकताको आधारमा उक्त परियोजनाका संयोजक तथा केन्द्रीय उपाध्यक्ष डा. बद्री केसीले पनि आफ्नो पदबाट राजीनामा दिनु पर्ने माग गरे। उपाध्यक्ष केसीकै निर्देशनमा अनियमितता भएको र केसीले नै अनियमिततामा संलग्नलाई बचाउने प्रयास गरिरहेको कतिपय आईसीसी पदाधिकारी तथा सदस्यहरुको दाबी छ ।

बैठकले विभिन्न एनसीसीहरुमा सदस्यता वितरण कार्यको भेरिफिकेशन गर्न एनसीसीका अध्यक्ष, महासचिव तथा कोषाध्यक्ष लगायत ११ जनासम्म सदस्य रहने गरी समिति बनाउन निर्देशन दिएको छ।  यसअघि एनआरएनएका यूरोप संयोजक नारायण आचार्यले एनआरएनए युकेले सदस्यता भेरिफिकेशनको काम अध्यक्षले मात्रै गरिरहेको भन्ने जानकारी प्राप्त भएको र यदि विवाद उत्पन्न भए आफूले हस्तक्षेप गर्न बाध्य हुने चेतावनी दिएका थिए ।

उपाध्यक्ष मन केसीले सीप,  ज्ञान तथा प्रविधि हस्तान्तरण विभागको रिपोर्ट प्रस्तुत गरेका थिए ।