गण्डकी प्रदेश: नेपाली राजनीतिमा फेरि मुसा प्रवृत्ति

१६ बैशाख, काठमाडाैं । कुनैबेला पूर्व प्रधानमन्त्री लोकेन्द्रबहादुर चन्दले भनेका थिए–नेपाली राजनीतिमा मुसा प्रवृत्ति झाँग्गिएको छ । उनले मुसा प्रवृत्ति भनेर आफ्नै क्याबिनेटमा रहेका एकजना मन्त्री कमल थापाप्रति व्यङ्ग गरेका थिए ।

संसदीय प्रजातन्त्रको हुर्मत लिन तत्कालिन एमालेले तिनै चन्दलाई प्रधानमन्त्री बनाएको थियो । मनमोहन अधिकारी नेतृत्वको अल्पमत सरकार ढलेपछि नेपाली कांग्रेसले संसदीय दलका नेता शेरबहादुर देउवा नेतृत्वमा गठबन्धन सरकार बनाएको थियो ।

देउवा सरकार नेपाली कांग्रेसकै दुई जना सांसदकाे अनुपस्थितिले ढलेको थियो । त्यसपछि एमालेले चन्दलाई शिखण्डी बनाएर सरकार बनाएको थियो । त्यही सरकारमा रहेका चन्दकै प्रियजन कमल थापले फेरि चन्दविरुद्ध आएको अविश्वास प्रस्तावको पक्षमा मत हाल्ने अवस्था निर्माण भएको थियो ।

संसद्मा बढो भावुक भएर चन्दले भनेका थिए–दुर्भाग्य एउटा मुसाले नै जहाजमा दुलो पारेर सबैलाई डुबाउँदैछ । एमाले समर्थनमा बनेको सरकारका नेता चन्द आफ्नै कारण थला परेका थिए । मन्त्रीकै पदमा आसिन रहेकै अवस्थामा थापाले चन्द विरुद्धको अविश्वास प्रस्तावमा मतदान गरेका थिए । यो भन्दा विचित्रको अवस्था राजनीतिमा अरु के पो आउला र ?

त्यही बेलादेखि नेपाली राजनीतिमा लोभलालच र अनैतिकताको नयाँ कीर्तिमान कायम भयो । त्यसैको निरन्तरताका रुपमा पछिल्लो अवस्था देखियो–गण्डकी प्रदेशमा । गण्डकी प्रदेश सरकारविरुद्ध आएको अविश्वास प्रस्तावमाथि मतदान गर्ने अन्तिम तयारी भइरहेका बेला फेरि घुणित खेल खेलियो ।

राष्ट्रिय जनमोर्चाका एकजना सदस्य खिमविक्रम शाही एकाएक वेपत्ता भए । मतदान गर्ने बेला उनी अनुपस्थित भएकाले खैलाबैला भयो । खोजीनीति गर्दा कतै पत्ता नलागेपछि जनमोर्चा कै सांसद पियारी थापाले ज्यान फेला नपारेसम्म प्रदेशसभा स्थगन गर्न निवेदन नै दिइन् । सोही बमोजिम सभामुखले प्रदेशसभा अनिश्चितकालका लागि स्थगित गरिदिएका छन् । पछि बुझ्दै जाँदा सांसद शाही अस्पताल भर्ना भएको पाइयो ।

गण्डकी प्रदेश सरकारविरुद्ध आएको अविश्वास प्रस्तावमा एकजना पनि तलमाथि हुँदा फरक परिस्थिति बन्ने अवस्था छ । जनमोर्चाका तीनै जना सदस्यले अविश्वास प्रस्तावको पक्षमा मतदान गर्दा मात्रै पृथ्वीसुब्बा गुरुङ नेतृत्वको सरकार ढल्ने अवस्था रहेको छ । यहाँ सत्ता जोगाउन एमालेले षडयन्त्र गरेको आशंका गरिएको छ । हुन त आफ्ना पक्षका सांसद्हरुलाई नेपाली कांग्रेस, माओवादी केन्द्र र जनता समाजवादी पार्टीले दुई दिन अगाडिबाटै बेग्लै रिसोर्टमा बन्दी बनाएका थिए । त्यो पनि विगतको संसदीय अभ्यासकै विकृत्तिको पुनरावृत्ति हो ।

कसैलाई आफ्ना सांसद्प्रति विश्वास रहेन । कांग्रेस, एमाले र माओवादी त नैतिकताको आलोकमा धेरैपटक फेल भएकै पात्र परे । तर जनमोर्चाको राजनीतिमा रहेकाहरु समेत कता कता त्यही पथमा लागेको देख्दा नेपाली राजनीति एकै बाटो र गन्तव्यतर्फ उन्मुख रहेको संकेत समेत गरेको छ । केन्द्रमा जनमोर्चाले गरेको निर्णय खिलाफ एउटा सांसद्ले यस्तो दुस्साहस गर्नु आफैंमा उदेकलाग्दो घटना हो ।

यद्यपि यो घटनाको सत्यतथ्य अझै सार्वजनिक भइसकेको छैन । अपरहरण वा ब्ल्याकमेलिङ वा प्रलोभन जे भएपनि सांसद शाही अनुपस्थितिको एउटा कारण पक्कै हो । एकै दिन एउटै व्यक्तिको कोरोना परीक्षणको रिपार्ट फरक आउने भन्ने कुरा अनौठो मात्र नभएर उदेकलाग्दो समेत हो । यहाँ केही न केही प्रपञ्च रचिएको बुझ्न सकिन्छ । साँच्चै भन्ने हो भने अहिले गण्डकी प्रदेश सरकार अल्पमतमा परिसकेको छ ।

नैतिकताकै आधारमा प्रदेश सरकारले राजीनामा दिंदा हुन्छ । तर नेपाली राजनीतिमा नैतिकताको कुरा गर्नु हाँस्यास्पद हुने छ । उल्टै सरकार टिकाउन विभिन्न तिकडम रच्न उद्यत् देखिएको छ सरकार । त्यसैको एउटा विदूप रुप हो सांसद शाही प्रकरण । दुुई तिहाईको सरकार समेत टिकाउन नसक्नेहरु यसरी सत्ताको लागि जस्तोसुकै तिकडम गर्न हौसिएकाले नेपाली राजनीतिले फेरि जालझेलकै नियति भोग्ने निश्चित देखिएको छ ।

यस्तै विकृत्त रुप लुम्बिनी र कर्णाली प्रदेशमा समेत देखिएको छ । लुम्बिनीमा प्रदेश सरकारविरुद्ध अविश्वास प्रस्ताव दर्ता गरेकै सांसद्हरु उही दिन मन्त्री बन्न लाज मान्दैनन् । त्यस्तै सरकारविरुद्धको मतदानमा फ्लोर क्रस गरेर कर्णालीमा मन्त्री पद खानेहरुले पनि नयाँ परिभाषा तयार गरेका छन् । यही अवस्था संघीय सरकारमा समेत देखिने अवस्था रहेको छ । यी प्रकरणले नेपाली राजनीतिलाई फेरि पुरानै प्रवृत्ति र संस्कृतितिर धकेल्ने निश्चित छ ।