ओरालो लागेको सर्वाेच्चको साख
नेपालबहस संवाददाता
जेठ २०, २०७८ बिहिबार १८:६:०
सम्पादकीय
२० जेठ, काठमाडौं । चोलेन्द्रशमशेर राणा सर्वाेच्च अदालतको प्रधानन्याधीश बन्नुअघिको वातावरणको चर्चा अहिले सान्दर्भिक देखिन्छ । प्रधानन्यायधीशबाट गोपाल पराजुली निवृत्त भए, बढो सकसपूर्ण वातावरणमा । उनीमाथि नागरिकतामा जन्ममिति सच्याएको गम्भीर आरोप लाग्यो । त्यही विवादका बीच पराजुली पदमुक्त भए ।
त्यसपछि सर्वाेच्च अदालतको गरिमा र जनआस्था विस्तारै स्खलित बन्न थाल्यो । विस्तारै यस्तो अवस्था आयो की राजनीतिक दल र नेताको छाँयामा न्यायालय प¥यो । दीपकराज जोशी कार्यवाहकबाट पूर्णकालिक प्रधानन्यायाधीश बन्ने बेला यिनै चोलेन्द्रको चलखेल अचाक्ली भयो । प्रधानमन्त्री केपी ओलीले जोशीलाई संसदीय सुनुवाईबाटै अस्वीकृत गराए । त्यो खेल पछाडिको पर्दा भित्र लुकेको पात्र थिए – राणा ।
राणाले प्रधानन्यायाधीश पद प्राप्त गर्न ओलीसँग राम्रै सेटिङ गरेको हल्ला त्यतिखेरै चलेकै हो । त्यसको प्रभाव भने अहिले न्यायालयले भोग्दैछ ।
न्यायालयको प्रमुख बनेपछि राणाले देखाएको कार्यशैली र व्यवहारप्रति वरिष्ठ न्यायधीशहरु आजित छन् । त्यसैले उनीहरु राणासँग कुनै छलफल वा संवाद नै गर्न चाहँदैनन । किनभने कनिष्ठहरुमार्फत राणा आफ्नो अभिष्ट पूरा गर्न अग्रसर हुने गरेका छन् ।
राणाकै कारण नेपालको न्यायालय सर्वाधिक विवाद र अनास्थाको केन्द्रमा रुपान्तरण भइरहेको छ । न्यायमूर्तिहरु विभाजित छन् । नागरिक समाजले उठाएको विषय र मुद्धा नै न्यायाधीशहरुले लिखित रुपमै उठाउने अवस्था निर्माण भएको छ । त्यसले समग्रमा न्यायालयप्रतिको जनआस्था खस्किएको छ ।
प्रधानन्यायधीश राणाको यस्तै रबैयाले अब त उनकै सारथि बनेका कतिपय कनिष्ठ न्यायधीशहरुसमेत चिढिन थालेका छन् । संवैधानिक इजलाश गठन गर्ने क्रममा हालै उनले राखेका दुई न्यायधीश विवादको घेरामा तानिए । न्यायधीश तेजबहादुर केसी र बमकुमार श्रेष्ठ भन्दा वरिष्ठतम न्यायाधीश धेरै छन् सर्वाेच्चमा । तर राणाले आफ्ना विश्वासपात्र नै राखेर संवैधानिक इजलाश गठन गरे । किन त भन्दा विगतमा भएको सेटिङ मिलाउन ।
यसभन्दा अगाडिको विघटनका बेला पनि राणाले त्यही धन्धा गर्न खोजेकै हुन् । प्रधानमन्त्रीसँग स्वार्थ बाझिने न्यायधीश हरिकृष्ण कार्कीलाई राखेर इजलाश गठन गरेका थिए । तर बारले आपत्ति जनाएकाले कार्की आफैं बाहिरिए । त्यसको बदलामा राणाले छानेको पात्र थिइन् सपना प्रधान मल्ल । किनभने ओलीकै पार्टी एमालेको सिफारिशमा उनी सर्वाेच्चमा पुगेकी थिइन् ।
फागुन ११ गते फैसला गर्नुअघि न्यायाधीशहरु विभाजित भए । राणा र केसी पुनस्थापनाको पक्षमा थिए । तर बाँकी तीनजनाले मानेनन् । स्वयं सपनाले समेत विघटन बदर गर्ने पक्षमा आफूलाई उभ्याइन् । यहाँ भने सेटिङ भत्किएको थियो । तर यसपटक भने सेटिङ बमोजिमकै फैसला दिने उनको तयारी थियो ।
तर बार लगायत नागरिक समाजले चर्काे विरोध र आपत्ति जनाएकाले राणा फेरि मरिच चाउरिए झैं थच्किएका छन् । संवैधानिक इजलाश नै विघटन गर्न वाध्य भएका छन् । साथै , जेठ २३ गते वरिष्ठताको आधारमा नयाँ इजलाश गठन गर्ने भएका छन् ।
यी घटनाक्रमले न्यायालयलाई चरम विवादमा तानेको छ । जनआस्थाको एक मात्र भर भनेकै स्वतन्त्र न्यायालय भन्ने मान्यता नै भत्किएको छ । राणा जस्ता मुखिया परे भने जस्तोसुकै संस्था पनि धराशायी हुने रहेछ भन्ने उदाहरण समेत बनेको छ ।
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टीभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपशान्ति, सम्बृद्धि, सुशासन र सहमतिको वर्ष बनोस् २०८० !
बैशाख १, २०८० शुक्रबार
इतिहास र बाह्य आलोकमा राष्ट्रिय मेलमिलाप तथा एकता दिवस
पुष १८, २०७८ आइतबार
हिन्दुराज्य, धर्मनिरपेक्षता र क्रिश्चियन दवदवा
पुष १०, २०७८ आइतबार
८ सय ७७ प्रहरी काजबाट फिर्ता
चैत १५, २०८० बिहिबार
आईजीपी परिर्वतनको तयारीमा गृहमन्त्री लामिछाने, पुग्ला त चलाउनेको भविष्यवाणी ?
चैत १५, २०८० बिहिबार
सरकारले तोक्यो चैते धानको समर्थन मूल्य
चैत १५, २०८० बिहिबार
‘बिराट गोल्ड कप फुटबल’ काे मुख्य प्रायोजनमा एनआईसी एशिया बैंक
चैत १५, २०८० बिहिबार
स्काउटको जग्गा कब्जामा गृहमन्त्रीको चासो, मन्त्रालयमा आयुक्तसँग छलफल
चैत १५, २०८० बिहिबार
कोशी प्रदेशले आगलागी पीडित सन्थाल समुदायका लागि स्थायी घर निर्माणमा पहल गर्ने
चैत १५, २०८० बिहिबार
सादा पोशाकमा प्रहरी परिचालन नगर्न हेडक्वार्टरको पत्र
चैत १५, २०८० बिहिबार