तपाईले आफ्ना छोराछोरीको नाम कस्तो राख्ने, चल्तीको कि रचनात्मक ?
नेपालबहस संवाददाता
जेठ २३, २०७८ सोमबार ०:४:५९
२३ जेठ, काठमाडौं । तपाई हामी जन्मिने बित्तिकै हाम्रा आमा वुबाले राखिदिने नामले तपाईको व्यक्तित्वलाई कसरी प्रभावित पार्छ ? के यो विषयमा कहिले सोच्नु भएको छ । हामी ठूला भएर आफ्ना लागि नाम परिवर्तन गर्न नचाहेसम्म हामी अधिकांश जन्मेका बेला दिइएको नामले काम चलाइरहेका छौँ ।
व्यक्तिवादी मनोविज्ञानका एक जना संस्थापक गोर्डन अल्पटले सन् १९६१ मा हाम्रो जीवनभर रहने स्वयं पहिचानको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण स्तम्भका रूपमा नामलाई व्याख्या गरेका थिए। आधारभूत तहमा नामले हाम्रो जाती वा अरू पृष्ठभूमिबारे बताउन सक्छ। खासगरी सामाजिक पूर्वाग्रहका कारण त्यस्तो पहिचानको परिणाम पनि देखिनसक्छ।
सन् २००१ को सेप्टेम्बर ११ मा न्यूयोर्कमा गरिएको आतङ्कवादी हमलापछि अरेबिक सुनिने नाम भएका व्यक्तिहरूलाई श्वेत सुनिने नाम भएका व्यक्तिको तुलनामा कम रोजगारीको अन्तरवार्तामा बोलाइएका अमेरिकी अनुसन्धानले देखाएको थियो।
एउटै संस्कृतिभित्र पनि आम रूपमा प्रयोग गरिने वा दुर्लभ खालका नामहरू हुन्छन् जसको निश्चित सकारात्मक वा नकारात्मक अर्थ हुनसक्छ। कतिपय नाम नरुचाइन सकिन्छ वा चल्तीमा नहुन सक्छन्। यस्ता विशेषताले अरूले हामीलाई कसरी व्यवहार गर्छन् र हामी आफ्नोबारेमा कस्तो महसुस गर्छौ भन्ने पनि देखाउँछ।
अमेरिकी मनोवैज्ञानिक जीन टेवङ्गीको नेतृत्वमा सन् २००० को दशकमा भएको अध्ययनले परिवारको पृष्ठभूमि र जीवनप्रतिको सामान्य असन्तुष्टि नियन्त्रणमा भए पनि आफ्नो नाम नरुचाउने व्यक्तिहरूको मानसिक तनाव व्यवस्थापन क्षमता कमजोर भएको जस्तो देखाएको थियो।
या त आत्मविश्वासको अभाव र कमजोर आत्मबलका कारण उनीहरूले आफ्नो नाम नरुचाएको वा नाम नरुचाएका कारण उनीहरूमा आत्मविश्वासको अभाव भएको भन्दै टेवङ्गी र उनका सह लेखकहरूले लेखेका थिए, ‘नाम स्वयंको प्रतीक बन्छ।’
आखिर नाममा के छ ?
नाम भनेको उसलाई चिनाउने, इंगित गर्ने यस्तो सांकेतिक कुरा हो, जो उनको पहिचान बन्छ । यसो सोच्दा ‘नाम’ भन्ने कुरा सामान्य लाग्छ । तर, अर्को तरिकाले सोच्दा ‘नाम’ भन्ने कुरा निकै गतिलो लाग्छ । हामी जीवनभर त्यही नाम बोकेर बाँच्छौं । आफु मरेपनि ‘नाम’ बाँचिरहोस् भन्ने आकंक्षा राख्छौं । यति मूल्यवान् छ, नाम । त्यही कारण त अहिलेका आमाबुबालाई आफ्ना ‘छोराछोरीको नाम के राख्ने’ भन्ने विषयले निकै सोचमग्न बनाउने गर्छ ।
यस्तै , सन् २०११ मा गरिएको एउटा डेटिङ वेबसाइटमा गरिएको जर्मन अध्ययनका क्रममा नामका आधारमा डेट गर्न चाहने सम्भावित व्यक्तिको चयनबारे सोधिएको थियो। त्यसमा चल्तीमा रहेका एलेक्जेन्डर जस्ता नामको तुलनामा उस बेला अलोकप्रिय रहेका केभीन जस्ता नाम भएका अस्वीकृत हुने सम्भावना बढी रहेको पाइएको थियो।
जर्मनीमै गरिएका नयाँ अध्ययनमा नकारात्मक भनिएका नाम भएका नचिनेका व्यक्तिले अपरिचित तर सकारात्मक नाम भएका व्यक्तिभन्दा मानिसहरूबाट कम मद्दत पाउने सम्भावना रहेको देखाएको छ।
तेसो त हालैका कतिपय अध्ययनले नामका सकारात्मक प्रभावको पनि चर्चा गरेका छन्। उदाहरणका लागि सहजै बग्ने मर्ला जस्ता नाम भएका व्यक्तिहरूका बारेमा मानिसहरूले अवरोध सहित सुनिने एरिक वा किर्क जस्ता नाम भएका व्यक्तिको तुलनामा सुरुमै धारणा बनाउने र सहजै सहमत हुने विश्वास व्यक्त गर्न सक्छन्।
त्यसबाहेक चल्तीको नाम नहुँदा तत्कालमा नोक्सान भएपनि दीर्घकालमा बढी व्यक्तिगत विशेषताको बुझाइले लाभ दिनसक्छ। चाइ र उनको टोलीको अध्ययनले दुर्लभ खालका नाम भएका व्यक्तिहरू अस्वाभाविक पेसा जस्तै चलचित्र निर्देशक वा न्यायाधीश जस्ता जीवन वृतिमा जोडिएको पाएको थियो।
एरिजोना विश्वविद्यालयका चु भन्छन् अस्वाभाविक नाम भएकै कारण बढी रचनात्मक र खुला सोच बनाउन हामीलाई सघाउन सक्छ। तपाई सम्भावित अभिभावक हो भने चल्तीको नाम राख्ने कि रचनात्मक रूपमा अरूभन्दा फरक नाम दिने सोचिरहनुभएको होला। त्यस्ता छनोटका फाइदा वा बेफाइदा दुवै हुने भन्दै चु अभिभावकहरूले दुवैलाई ध्यान दिनुपर्ने बताउँछन्। बीबीसी
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टीभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपपृथ्वीबाट अचानक रक्सी पूरै गायब भयो भने के हुन्छ ?
चैत १६, २०८० शुक्रबार
के मेकअप रिमूभर प्रयोग गर्नु अनुहारको लागि राम्रो हो ?
चैत १६, २०८० शुक्रबार
मुख गन्हाउँछ होसियार ! क्यान्सर लाग्न सक्छ, कसरी बच्ने ?
चैत १४, २०८० बुधबार
८ सय ७७ प्रहरी काजबाट फिर्ता
चैत १५, २०८० बिहिबार
सादा पोशाकमा प्रहरी परिचालन नगर्न हेडक्वार्टरको पत्र
चैत १५, २०८० बिहिबार
डीएसपी बढुवा सिफारिसमा किन विवादमा आए प्रधानमन्त्री प्रचण्ड र अध्यक्ष ओली ?
चैत १६, २०८० शुक्रबार
आगामी वर्षको बजेट लेख्न अर्थ मन्त्रालयले बनायो समिति
चैत १६, २०८० शुक्रबार
शुक्लाफाँटामा दुर्लभ मानिएको बाह्रसिङ्गाको गणना हुँदै
चैत १६, २०८० शुक्रबार
नेपाली सेनाको उच्चस्तरीय राष्ट्रिय सुरक्षा तालिम सम्पन्न
चैत १६, २०८० शुक्रबार
सवारी दुर्घटनाः सुदूरपश्चिममा साढे तीन वर्षमा ६ सय ७४ को मृत्यु
चैत १६, २०८० शुक्रबार
राजस्व छलीका गाडी र मोटरसाइकलसहित तीन जना पक्राउ
चैत १६, २०८० शुक्रबार
सर्वोच्चले गरिदियो कांग्रेस सांसद गुरुङको निलम्बन फुकुवा
चैत १६, २०८० शुक्रबार