लमजुङमा पोखरी पुरिँदै, इतिहास मेटिँदै !
नेपालबहस संवाददाता
भदौ २२, २०७९ बुधबार २०:५:२९
२२ भदौ, लमजुङ । कुनै बेला सञ्चारको विकास नहुँदा अगाडि हिँड्दै गरेको साथीले पछि आउँदै गरेको साथी भेट्न चौतारीमा कुरेर बस्ने प्रचलन समेत थियो । अहिले ती इतिहास बोकेका चौतारी, पोखरी र पँधेरा बिरानो हुँदै गएका छन् । वरपिपलका चौतारी अहिले विकासका नाममा उखेल्ने काम भएका छन् । एउटा संरचना निर्माण गर्दा अर्को संरचना भत्काउन नपाउने नियम छ । तर, यो नियम कहीँ पालना भएको छैन ।
भारी बोक्ने भरिया, बाटो हिँड्ने बटुवा, यात्रा गर्ने यात्रीको थकाई मार्ने साझा थलो हो चौतारी । बरपिपलको चौतारीमा बसेर थकित शरीरलाई विश्राम लिँदा छुट्टै आनन्द आउँथ्यो त्यो बेला । १०र१५ वर्ष अगाडि बाटोमा देखिने चिटिक्क परेका चौतारी अहिले एकादेशको कथा बन्न थालेका छन् । विकास निर्माणको गतिसँगै भौतिक विकासमा दौडिरहेको हाम्रो समाज यतिबेला त्यतै अल्मलिँदा पुराना संरचना भत्किँदै जान थालेका हुन् ।
यात्रु तथा वटुवा दिनभर हिँडेपछि थकाई लाग्दा चौतारीमा सुस्ताउँथे र साँझ गन्तव्यमा पुग्न नसक्दा पौवामा बास बस्दथे । यो कुरा आजका नयाँ पुस्तालाई कथा हुन पुगेको छ । आज ती चौतारी, पाटीपौवा झाँडीले भरिएका स्थानीय बेसीशहर– ८ निवासी बृखबहादुर पौडेलले बताए । बाटो आसपासका कुवा तथा पोखरी यतिबेला मोटरबाटोले पुरिएका छन् । पैदलयात्री हिँड्ने गाउँको गोरेटो बाटो सुनसानै भएका छन् । इतिहास बोकेका ती ढुङ्गेधारा आज देख्न मुस्किल परेको छ ।
पश्चिम लमजुङको जितामा ७ वटा ढुङ्गेधारा थिए । यही ढुङ्गेधाराबाटै त्यस आसपास क्षेत्रको नाम जिता सातधारे चर्चित बन्न पुगेको जिता सातधारे निवासी देवेन्द्र पौडेलले बताए । बाटो हिँड्दा पानी पर्दा घामले पोल्दा अनि कुनै गन्तव्यमा हिँडेका बटुवा साँझ पर्दा बास बस्ने ठाँटीमा कोही पुग्दैन, ती पुराना संरचना भत्किएका छन् ।
पहिला धर्म कर्म कमाउन भनी चौतारा बनाउने चलन थियो । चौतारा बनाएपछि त्यहाँ पोखरी पनि अनिवार्य बनाउनै पथ्र्यो र खानेपानीको धारा समेत राख्न चलन थियो । अहिले चौतारा कही कही भएपनि पोखरी भने भेटिँदैन । अहिले पाटीपौवा बन्न छाडेका छन्, विकासले फड्को मारेको हाम्रो समाजमा गाउँमा मोटरबाटो पुगेपछि हिलाम्मे भएका सडकमा यतिबेला गाडी गुडिरहेका छन् ।
हिलाम्मे बाटो भए पनि गाडीमा यात्रा गर्नुपर्ने गाउँलेको बाध्यता बनिसकेको छ । पछिल्लो समय गाउँगाउँमा पर्यटन प्रवर्द्धनको धारणा आए पनि स्थानीय तहबाट यस्ता ऐतिहासिक संरचना पुनःनिर्माणको चर्चा चलेको पाइएको छैन । ग्रामिण पर्यटनका लागि महत्वपूर्ण मानिने ढुङ्गेधारा, चौतारी, पाटी–पौवा, पोखरी नै हुन् । यिनको अभावमा गाउँ फिका सावित हुन्छ । पूर्वाधार विकासका नाममा सडक सञ्जालको विकासलाई नै मुख्य विकास मानिँदै आएको पाइन्छ । हाम्रा बाउबाजेले स्थापना गरेका सिम्पानीको ऐतिहासिक चौतारा छ ।
नजिकै पोखरी पनि थियो त्यहाँ त अर्कै संरचना बनिसकेको छ । फेरि पनि यी सङ्कटमा परेका संरचनाको पुनः निर्माण तथा जीर्णोद्वार गरेर संरक्षण गर्ने योजना बनाउन लागेका छौं भन्छ्न् मर्स्याङ्दी गाउँपालिका ९, सिम्पानीका अध्यक्ष हरिश्चन्द्र थापा । भलाम सेराको घुमाउने चौतारा, बेसीशहर मनाङे चौतारा, विदाइ चौतारा, सेरा चौतारा, इतिहास बोकेका चौतारा हुन् ।
आज यी इतिहास बोकेका संरचना सङ्कटमा परेका छन् । यिनको संरक्षणमा लाग्नुपर्ने देखिन्छ । वातावरणका दृष्टिकोणले पनि मानव सभ्यतासँग जोडिएका संरचना जोगाइ राख्नुपर्ने तपाईँ हामी सबैको दायित्व रहेको स्थानीय बृखबहादुर पौडेल बताउँछन् ।
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टिभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपपोखरामा सवारी दुर्घटना हुँदा पोखरामा ८ चिनियाँ घाइते
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
गण्डकीमा सर्वोच्चको आदेश नटेर्ने एमालेको रणनीति
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
गण्डकी प्रदेश प्रमुख भट्टले वैशाख ७ मा बोलाए अधिवेशन
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
निर्माण व्यवसायी संघको अध्यक्षमा भीष्म अधिकारीको दावेदारी
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ४, २०८१ मंगलबार
विराटनगरको रानी क्षेत्र तनावग्रस्त, दुई समूहबीच ढुंगा हानाहान
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
अभिनेत्री शिल्पाका पति कुन्द्राको ९८ करोड सम्पति जफत
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
सत्ता समीकरणमा खटपट चलिरहेका बेला देउवा र नेपालको भेटले थप्यो अर्को तरंग
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
प्रदेश प्रमुखबाट संविधान मिच्ने काम भयोः कांग्रेस
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
सांसद खड्काले हड्पेको स्काउटको जग्गामा सिलबन्दी
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
रविलाई ओलीले भने, ‘राजनीतिक रुपमा कांग्रेसले उठाएपनि सहकारी ठगीको विषय जनताको हो’
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
इन्डिगो एयरलाइन्सको सीटमा १ केजी सुन भेटियो, ल्याउने मान्छे भेटिएन
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
'....नाँकको डाँडीमा लात्तीले हिर्काउनु पर्छ' भन्नेलाई मेरो सुझाव
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
छिन्नमस्तामा डिजिटल माटो परीक्षण प्रयोगशाला सञ्चालन हुने
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार
मोरङ उद्योग व्यापार संघमा व्यापक गुटबन्दीले विवाद चुलियो
बैशाख ६, २०८१ बिहिबार