२०१५ सालदेखि अहिलेसम्मका आम चुनाव, कति पुगे मतदाता ?
नेपालबहस संवाददाता
कात्तिक १८, २०७९ शुक्रबार २०:२३:२४
१८ कात्तिक, काठमाडौं । आम निर्वाचन भन्ने वित्तिकै संसदीय निर्वाचन भन्ने बुझिन्छ । नेपालमा पहिलो पटक २०१५ सालमा संसदीय निर्वाचन भएको थियो । त्यसयता कयौँ वशन्तहरु पारगर्दै आम निर्वाचन २०७९ आइपुगेको छ । आगामी मंसिर ४ गते हुने प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनमा अघिल्ला निर्वाचनमाभन्दा धेरै बढी मतदाताले मतदान गदैछन् ।
निर्वाचन आयोगका उपसचिव एवं सहप्रवक्ता ऋषिराम भुषालका अनुसार मंसिर ४ गते हुने निर्वाचानमा कूल मतदाताको संख्या १ करोड ७९ लाख ८८ हजार ५७० रहेको छ । यो २०७४ को आम निर्वाचनमा मतदान गरेका मतदाताको संख्याभन्दा धेरै बढी हो ।
नेपालमा पहिलो आम निर्वाचन २०१५ सालमा भएको थियो । आयोगका अनुसार २०१५ सालको संसदीय निर्वाचनमा मतदाताको कुल सँख्या ४२ लाख ४६ हजार ४६८ रहेका थिए । त्यो समयमा कति प्रतिशत मतदाताले मतदान गरे भन्ने एकिन विवरण आएको छ्रन् । तर, अहिलेको भन्दा धेरै कुराहरु फरक थिए । मतपत्र र मतदान गर्ने प्रक्रियामा पनि धेरै परिवर्तन आइसकेको छ ।
२०१७ सालमा राजा महेन्द्रको राजनीतिक ‘कू’ पछि धेरै समय निर्वाचन भएन । पुनः प्रजातन्त्रका लागि कांग्रेस र कम्युनिष्टहरुले आन्दोलन चर्काए । पञ्चायती व्यवस्थाकाविरुद्ध आन्दोलन चर्केपछि २०३७ सालमा राष्ट्रिय जनमत संग्रह गरिएको थियो । जनमत संग्रहमा कुल मतदाता संख्या ७१ लाख ९२ हजार ४५१ रहेको थियो । १५ सालबाट ३७ सालसम्म आइपुग्दा मतदाताको संख्या ४२ लााखबाट ७१ लाख पुग्यो ।
२०४६ सालमा देशमा प्रजातन्त्र पुनःस्थापन भएपछि २०४८ सालमा आम निर्वाचन भएको थियो । उक्त निर्वाचनमा १ करोड ११ लाख ९१ हजार ७७७ मतदाता रहेका थिए । नेपालमा पहिलो स्थानीय निर्वाचन २०४९ सालमा भएको थियो । सो निर्वाचनमा कूल मतदाता १ करोड २० लाख रहेका थिए । यसरी हेर्दा एक वर्षको अन्तरालमा नै ९ लाख मतदाता थपिए ।
तत्कालिन प्रधानमन्त्री गिरिजाप्रसाद कोइरालाले संसद विघटन गरेपछि २०५१ सालमा मध्यावधि निर्वाचन भएको थियो । मध्यावधि निर्वाचनमा कूल मतदाताको संख्या १ करोड २३ लाख २७ हजार ३२९ रहेको थियो । यो निर्वाचनमा पनि ३ लाख बढी मतदाता थपिए ।
फेरी २०५४ सालमा नेपालमा स्थानीय निर्वाचन भएको थियो । दुई चरणमा भएको उक्त निर्वाचनमा कूल मतदाता संख्या १ करोड २५ लाख ३८ हजार २७३ रहेको थियो । त्यसपछि २०५६ सालमा आम निर्वाचन भएको थियो । निर्वाचन आयोगका अनुसार सो निर्वाचनमा १ करोड ३५ लाख १८ हजार ८३९ मतदाता रहेका थिए ।
२०६४ सालमा संविधानसभा सदस्य निर्वाचन गरिएको थियो । संविधान सभा सदस्य निर्वाचनमा कुल मतदाता १ करोड ७६ लाख ११ हजार ८३२ रहेका थिए । पहिलो संविधानसभाले संविधान जारी गर्न नसकेपछि २०७० सालमा संविधान सभाको लागि दोस्रो निर्वाचन भएको थियो । संविधान सभाको दोस्रो निर्वाचनमा कुल मतदाताको संख्या १ करोड २१ लाख ४७ हजार ८६५ रहेको थियो ।
दोस्रो संविधान सभाले २०७३ असोज ३ गते नयाँ संविधान जारी गरेपछि २०७४ सालमा तीन चरणमा स्थानीय निर्वाचन गरिएको थियो । स्थानीय तह निर्वाचन, २०७४ मा कुल मतदाता १ करोड ४० लाख ७२ हजार ४२४ रहेका थिए । २०७४ सालमा नै एकसाथ प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचन गरिएको थियो । सो निर्वाचनमा कुल मतदाता संख्या १ करोड ५४ लाख २७ हजार ९३८ रहेको थियो ।
यसपछि २०७९ वैशाख ३० गते स्थानीय निर्वाचन भएको थियो । गत वैशाखमा भएको उक्त निर्वाचनमा कुल मतदाता १ करोड ७७ लाख ३३ हजार ७२३ जना रहेका थिए । आसन्न मंसिर ४ को प्रतिनिधिसभा र प्रदेशसभा निर्वाचनमा पौने २ करोड मतदाता सहभागी हँदैछन् । निर्वाचन आयोगका अनुसार १ करोड ७९ लाख ८८ हजार ५ सय ७० मतदाताको संख्या कायम भएको छ ।
यो आगामी २०७९ मंसिर ४ गते सम्पन्न हुने प्रतिनिधि सभा सदस्य तथा प्रदेश सभा सदस्य निर्वाचन, २०७९ का लागि निर्वाचन घोषणा भएको मिति २०७९ श्रावण १९ गतेभित्र मतदाता नामावलीमा नाम दर्ता गरी २०७९ मंसिर ३ गते सम्ममा १८ वर्ष उमेर पूरा हुने मतदाताको संख्या हो ।
जसमा ८८ लाख ४७ हजार ५ सय ७९ जना महिला र ९१ लाख ४० हजार ८ सय ६ जना पुरुष तथा १ सय ८५ जना अन्य गरेर जम्मा मतदाताको संख्या एक करोड ७९ लाख ८८ हजार ५ सय ७० जना रहेका छन् । मतदाता नामावलीमा प्रकाशित मतदाताको विवरणलाई सही र त्रुटिरहित बनाउन आयोगको प्रयास गरिरहेको आयोगले जनाएको छ ।
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टिभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपस्काउटको जग्गा कब्जामा गृहमन्त्रीको चासो, मन्त्रालयमा आयुक्तसँग छलफल
चैत १५, २०८० बिहिबार
आईजीपी परिर्वतनको तयारीमा गृहमन्त्री लामिछाने, पुग्ला त चलाउनेको भविष्यवाणी ?
चैत १५, २०८० बिहिबार
८ सय ७७ प्रहरी काजबाट फिर्ता
चैत १५, २०८० बिहिबार
आईजीपी परिर्वतनको तयारीमा गृहमन्त्री लामिछाने, पुग्ला त चलाउनेको भविष्यवाणी ?
चैत १५, २०८० बिहिबार
‘बिराट गोल्ड कप फुटबल’ काे मुख्य प्रायोजनमा एनआईसी एशिया बैंक
चैत १५, २०८० बिहिबार
स्काउटको जग्गा कब्जामा गृहमन्त्रीको चासो, मन्त्रालयमा आयुक्तसँग छलफल
चैत १५, २०८० बिहिबार
कोशी प्रदेशले आगलागी पीडित सन्थाल समुदायका लागि स्थायी घर निर्माणमा पहल गर्ने
चैत १५, २०८० बिहिबार
सादा पोशाकमा प्रहरी परिचालन नगर्न हेडक्वार्टरको पत्र
चैत १५, २०८० बिहिबार
नेपालमा बस्छन ६० देशका अवैतानिक वाणिज्यदूत
चैत १५, २०८० बिहिबार