प्रचण्ड राजनीतिः कांग्रेसका नेताहरुलाई लठ्याउँदै ओलीको ताप कम गर्ने प्रयास !

पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ राजनीतिका चुर खेलाडी मानिन्छन् । उनले यही चतुर्याइँ नेपालको राजनीतिमा प्रयोग गर्दै आएका छन् । २०५२ देखि १० वर्ष देशलाई विद्रोही युद्धमा र शान्तिप्रक्रियापछिको राजनीतिलाई पनि आफ्नो वरिपरि घुमाइरहेका छन् । आमजनताले भने उनको चतुराइँ तथा राजनीतिक गन्तव्यलाई त मन पराएको देखिएको छैन । उनको दलको हैसियत चुनावैपिच्छै खस्कँदैछ । यस्तो अवस्थामा पनि उनी सकेसम्म सबै दलका नेताहरुलाई जिल्ल्याएर आफ्नो स्वार्थ पूरा गर्न कस्सिइरहेका छन् ।

पछिल्लो समय प्रधानमन्त्री बन्न कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धन तोडेर एमाले अध्यक्ष केपी ओलीसँग गठजोड गर्न पुगे । यति मात्रै हो र, आफ्नो हातमा आउने निश्चित जस्तै भएको राज्यसत्ता गुमाएका कांग्रेस अध्यक्ष शेरबहादुर देउवा र उनको वरिपरिका नेताहरुलाई आफ्नो समर्थनमा हिँडाउन सफल भएका छन् । सत्ताका विभिन्न पदमा भाग लगाउने आश्वासन दिएर उनीहरुलाई लट्पट्याउने प्रयास गरेका छन् । एमाले र त्यसका अध्यक्ष ओलीको तापबाट फुस्काएर कांग्रेसलाई कुन पद दिने होलान् ? यो रणनीति कति समय चल्ने होला ? आमचासोको विषय बन्न पुगेको छ ।

दाहालले प्रधानमन्त्री भएर सत्ता हाँक्ने जिम्मा पाएकाले राष्ट्रपति र सभामुख माओवादी केन्द्रले पाउने अवस्था छैन । गठबन्धनको मुख्य दलको नाताले ती पदमा ओली नेतृत्वको दल एमालेले दाबी गर्ने मात्रै होइन आफ्नो हातबाट कुनै पनि हालतमा फुस्कन दिनेछैन । कांग्रेसको देउवा पक्षलाई हातमा लिएर विश्वासको मत लपेट्न सफल दाहालले राष्ट्रपति र सभामुख कांग्रेसलाई दिने लोभ देखाएका छन् । संवैधानिक पदहरुमा पनि भाग लगाउने आस्वासन पाएकाले कांग्रेस संस्थापन पक्षका नेताहरु उनको समर्थनमा मरिमेटेर लागेका छन् ।

०७४ को निर्वाचनपछि आफ्नो नेतृत्वको दह्रो सरकार ढलाउन भूमिका खेलेका दाहाललाई एमाले अध्यक्ष केपी ओलीले यी पद आफ्नो हातबाट कांग्रेसको फाँदमा पर्न देलान् ? पछिल्लो समय एमाले र अध्यक्ष ओलीको समर्थन पाएर खुसी भएका प्रचण्ड कांग्रेसलाई पनि आफ्नो समर्थनलाई हिँडाउन सकेकोमा प्रफुल्ल छन् । उनको यो खुसी धेरै दिन टिक्न कठिन छ । अध्यक्ष ओली र उनको दल एमालेले राष्ट्रपति, सभामुख कुनै मूल्यमा पनि छोड्ने छैन । उनलाई एमालेको थोरै मात्र असन्तुष्टि पनि ज्यादै महँगो पर्नेछ । पदको लोभमा बसेको कांग्रेको देउवा पक्ष अन्त्यमा जिल्लिने निश्चित छ ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल राजनीतिक खेलाडी हुन्, उनले एउटा नभए अर्को, अर्को नभए अर्को दल र तिनका नेताहरुलाई हात लिन माहिर छन् । यति हुँदाहुँदै पनि दाहाल राजनीतिलाई व्यवस्थित रुपमा अघि बढाउन भने चुक्दै आएका छन् । उनले आफूलाई जति चतुर छु भने पनि, राजनीतिमा केही कुरालाई तलमाथि पार्न सफल भए पनि उनकै कारणले कम्युनिष्ट सिद्धान्त स्थापित होइन विस्थापित हुने अवस्थामा आएको छ । राज्यसत्तामा दलालीकरणको अन्त्य, भ्रष्टाचार रहित समानतामा आधारित शासन प्रणाली बनाउँछौं भनेर कुर्लंदै आए पनि उनी र अरु दलका शीर्ष नेताको अगुवाइमा यी कुराहरु झन् मौलाउँदै गएका छन् ।

यी सबै अवस्थाले दाहाल राजनीतिमा दह्रो विश्वासिलो तथा प्रतिष्ठा भएका नेता नभएर शंकाको पात्रकै अवस्थामा छन् । यस्तो अवस्थामा उनीप्रति साना दलहरुहको पूर्ण समर्थन रहने छैन् । साना दलले प्रचण्ड प्रधानमन्त्री भएकाले मात्रै उनलाई समर्थन गरेका होइनन् । एक त उनीहरुलाई तत्कालको अस्तित्व बचाउने बाध्यता छ, अर्को, सत्ता भागबण्डाबाट राज्यसंयन्त्रको उपयोग गर्न पाइने भएकाले उनलाई समर्थन गरेका मात्र हुन् । यति मात्रै नभएर दोस्रो ठूलो दल एमाले र त्यसका अध्यक्ष ओलीको आडभरोसा पनि मुख्य कारक देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा एमाले र ओलीको समर्थनबिना कुनै पनि अवस्थामा उनको ओज रहने छैन ।

प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले सरकारमाथि परिरहने केपी ओलीको तापलाई कम गर्न देउवा पक्षको सहयोगमा कांग्रेसलाई उपयोग गर्न चाहेका हुन् । कांग्रेसको देउवा पक्ष सहमति, सहकार्य गर्न माहिर भए पनि पार्टीको वृहत्तर हित, प्राजतन्त्रको सुदृढीकरणमा पूर्ण रुपमा चुक्दै आएको छ । शेरबहादुर देउवाले पाँच पटकसम्म प्रधानमन्त्री खाए, ओलीको असंवैधानिक कदमपछि उत्पन्न परिस्थितिलाई साम्य पार्ने एक मात्र विकल्प पनि उनै बने । तर, उनको कुनै पनि कार्यकाल प्रजातन्त्र बलियो बनाउन, भ्रष्टाचार निर्मूल गर्न, राजनीतिको दलालीकरण रोक्न उपयोग भएन बरु उनका कार्यव्यवहार, उनका वरिपरिका सीमित नेताको स्वार्थका कारण झन् बढ्दै गए ।

उनी आफ्नो सत्ता स्वार्थका लागि सधैं सम्झौतापरस्त रहँदै आएका छन् । उनको नेतृत्वका कारण कांग्रेसले नैतिक रुपमा सधैं हार्दै आएको छ । कांग्रेसले कानुनको शासनमा विश्वास गर्छ भनिन्छ तर यो पक्ष न्यायालयमा क्षमता र योग्यताको आधारमा न्यायाधीश चुनिनुपर्नेमा आफ्नो मान्छेलाई पुर्याउन भाग खोजिरह्यो । शान्ति प्रक्रियायता त्यस्तै भयो । ओली सरकारका बेला पनि जिम्मेवार प्रतिपक्ष होइन सबै क्षेत्रमा भाग खोज्न सरकारको छायाँ बनिरह्यो । पछिल्लो समयको निर्वाचनमा कांग्रेस आफ्नो खुट्टामा उभिएर पहिलो पार्टी बन्न सफल भएको होइन, गठबन्धनको सहयोग चाहियो ।

अब दाहाल सरकारतिर आँखा लगाउँदै जति प्रयत्न गरेपनि कयौं गुणा दह्रो ओलीको रणनीतिकासामू निरीह बन्नुपर्ने अवस्था छ । दाहाल प्रधानमन्त्री भए पनि उनको हातमा धेरै कम शक्ति छ । कांग्रेसी नेतासँग जति चोंचोमोचो मिलाए पनि उनी अहिले आफ्नो शक्तिका भरमा अघि बढ्ने प्रधानमन्त्री होइनन् । थोरै यताउता गर्दा नै सत्ताबाट भुइँमा झर्नुपर्ने नेताले केही पनि गर्न सक्दैनन् । अवस्थामा सत्ताको भागबण्डामा र्याल चुहाएर बस्नु भयंकर मूर्खताबाहेक केही हुनै सक्दैन । आन्तरिक रुपमा पनि कांग्रेसी नेताहरुलाई अल्मलाएर सत्ता सुख लिइरहने प्रचण्डको दाउ र भागबण्डामा आस गरेर बस्ने बस्ने नेतृत्वप्रति घृणा बढ्दै जानेछ । कांग्रेसको पार्टीपंक्तिमा पनि यो प्रवृत्तिविरुद्ध आवाज उठ्नु आवश्यक छ ।