प्रधानन्यायाधीशमा नयाँ गेम सुरु, संकटमा राष्ट्रपतिको शपथ
केदार भट्टराई (काका)
माघ १०, २०७९ मंगलबार १८:३५:२३
१० माघ, काठमाडौं । लामो समयदेखि कामुका भरमा चल्दै आएको सर्वोच्च अदालतको प्रधानन्यायाधीश सिफारिस र नियुक्तिमा नयाँ चलखेल सुरु भएको छ । सरकार गठन भएर संवैधानिक परिषदले समेत पूर्णता पाउने अवस्था आएपछि आफु अनुकुलको प्रधानन्यायाधीश बनाउने लविङमा शक्तिकेन्द्रहरु लागेका छन् । प्रधानन्यायाधीश नहुँदा फागुन २५ मा हुने निर्वाचनबाट निर्वाचित हुने राष्ट्रपतिको शपथमा संवैधानिक संकट आउने देखिएकाले प्रधानन्यायाधीशका लागि शक्तिकेन्द्रहरुले चासो बढाएका हुन् ।
राष्ट्रपतिलाई प्रधानन्यायाधीशले शपथ गराउने संवैधानिक व्यवस्था छ । संविधानमा भएको व्यवस्था अनुसार प्रधानन्यायाधीश पद रिक्त हुनुभन्दा एक महिना अगाडि नै प्रधानन्यायाधीशका लागि नाम सिफारिस भइसक्नुपर्छ । तर, त्यसको लागि प्रधानमन्त्री अध्यक्ष रहने संवैधानिक परिषद बनिसकेको छैन । अब नियमित रुपले प्रक्रिया अगाडि बढाउँदा पनि फागुनभित्र सर्वोच्चले प्रधानन्यायाधीश पाउन मुस्किल छ । प्रधानन्यायाधीश आफु अनुकुल बनाउन आन्तरिक र बाह्य शक्तिकेन्द्रहरुको ठूलै मोलमोलाई चल्ने परमपरा छ ।
अहिले सर्वोच्च अदालतमा भएका वरिष्ठतम न्यायाधीशहरुमा सबैभन्दा अगाडि कामु प्रधानन्यायाधीश हरिकृष्ण कार्की छन्। रोलक्रम अनुसार उनैको प्रधानन्यायाधीशमा पहिलो हक लाग्छ । तर, उनलाई रोक्न ठूलै गिरोह सक्रिय देखिएको छ । एक पूर्व प्रधानन्यायाधीशले दिएको जानकारी अनुसार बारमा रहुन्जेलसम्म नेकपा एमाले निकट रहेका कार्कीलाई रोक्न अहिले एमालेभित्रकै शक्ति लागिरहेको छ । कार्कीभन्दा पछाडि न्यायाधीश विश्वम्भरप्रसाद श्रेष्ठ र ईश्वर प्रसाद खतिवडा छन् ।
संवैधानिक परिषदले प्रधानन्यायाधीशमा नाम सिफरिस गर्दा तीन जनाको नाम पठाउने चलन छ । परिषदले पठाएका मध्ये एकजनालाई प्रधनन्यायाधीशमा प्रतिनिधिसभाको विशेष संसदीय सुनुवाई समितिले सिफरिस गर्ने नियम छ । कामु प्रधानन्यायाधीश कार्कीलाई दीपकराज जोशीको अवस्थामा पुर्याउने खेल सुरु भएको ती पूर्व प्रधानन्यायाधीशको भनाई छ । उनले विगतदेखि प्रधानन्यायाधीशलाई प्रभावित बनाउन मिडियाबाजी हुने गरेको र अहिले पनि त्यही खेल सुरु हुन लागेको बताए ।
संवैधानिक परिषदको अध्यक्ष प्रधानमन्त्री रहने भएपनि प्रधानन्यायाधीशमा सिफारिसदेखि नियुक्तसम्म एमाले अध्यक्ष ओलीकै बोलवाला चल्ने देखिएको छ । यसैले पनि ओलीले स्वार्थसिद्ध गराउन कार्की र श्रेष्ठबीच द्वन्द्व खडा गराउने तयारी भइरहेको छ । उनले विश्वम्भरप्रसाद श्रेष्ठलाई गोपनियताका आधारमा बढी विश्वास गरेको स्रोतको भनाई छ । प्रधानन्यायाधीश नभएकाले र प्रक्रियागत हिसाबले नभ्याउने देखिएपछि सरकारले पनि राष्ट्रपतिको निर्वाचन पर सार्ने सोच बनाएको हो ।
अहिले संवैधानिक परिषद र विशेष संसदीय सुनुवाई समिति पनि बनिसकेको छैन् । राष्ट्रपतिको निर्वाचन फागुन २५ मा भए २६ गते शपथ गराउनुपर्छ । त्यसका लागि प्रधानन्यायधीश चाहिन्छ । कानुनअनुसार संवैधानिक निकायका पदाधिकारीको पद रिक्त हुनुभन्दा एक महिनाअगाडि नै नियुक्तिका लागि सिफारिस गर्नुपर्ने संवैधानिक परिषदका सदस्य नै बनेको छैन । संसद सचिवालयले दिएपनि विपक्षी दलको नेतामा विवाद छ ।
महाअभियोग लागेपछि निलम्बनमा परेका चोलेन्द्रशमशेर जबराले ६५ वर्षे उमेरहदका कारण गएको मंसिर २७ गते अवकाश पाएपछि नयाँ प्रधानन्यायाधीश नियुक्तिको बाटो खुलेको छ । तर, सिफारिसका लागि परिषद बैठक ठाकिएको छैन् । गएको असोज १ गते प्रतिनिधिसभाको कार्यकाल समाप्त भएको थियो । जबराविरुद्धको महाअभियोग प्रस्ताव टुंगो नलागी प्रतिनिधिसभाको कार्यकाल सकिँदा १० महिनादेखि प्रधानन्यायाधीश कायममुकायमको भरमा चलिरहेको छ ।
अर्कोतर्फ सर्वोच्चमा अरु पाँच न्यायाधीश पद पनि खाली भएका छन् । यसअघि सिफारिस गरिएका तीन जनाको सुनुवाई नै हुन सकेन ।न्यायाधीश सिफारिस गर्ने प्रधानन्यायायधीश जबरा २०७८ फागुन १ गते संसदमा महाअभियोग प्रस्ताव दर्ता भएसँगै सर्वोच्च अदालतका वरिष्ठतम न्यायाधीश दीपककुमार कार्की कायममुकायम प्रधानन्यायाधीश बनेका थिए । ६५ वर्षे उमेरहदका कारण असोज १५ गते कार्कीले अवकाश पाएपछि हरिकृष्ण कार्की कायममुकायम प्रधानन्यायाधीश भएर काम चलाइरहेका छन् ।
केदार भट्टराई (काका)
नेपालबहस डटकमका कार्यकारी सम्पादक केदार भट्टराई दुई दशकदेखि नेपाली पत्रकारितामा क्रियाशील छन् । भूगोल साप्ताहिकबाट पत्रकारिता शुरु गरेका पत्रकार भट्टराईले साप्ताहिक विमर्श, देशान्तर, रेडियो नेपाल वाणी नेटवर्कमा काम गरिसकेका छन् । भट्टराईले आर्थिक, राजनीतिक, भ्रष्टाचार एवं विकृति र विसंगतिका विरुद्ध तीखो कलम चलाउँदै आएका छन् ।
लेखकबाट थपगौशाला-२६ को जन्मदर्ताको प्रमाणपत्र झिकाउन आदेश
बैशाख ३, २०८१ सोमबार
वैवाहिक बलात्कारका दोषी न्यायाधीश कारागार चलान
बैशाख ३, २०८१ सोमबार
सन्दीप लामिछानेले दिएको पुनरावेदनमा आजदेखि सुनुवाइ
बैशाख ३, २०८१ सोमबार
विराटनगरको रानी क्षेत्र तनावग्रस्त, दुई समूहबीच ढुंगा हानाहान
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
सत्ता र शक्ति भएपछि न प्रहरी लाग्छ, न अदालत ?
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
आइसीसीको टी-२० वरियतामा दिपेन्द्रको छलाङ
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ५, २०८१ बुधबार
हार्दिक पाण्डेयलाई १२ लाख जरीवाना
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
विलासी जीवन जिउने विद्या बालनले किन मागिन भिख ?
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
त्रिभुवन विमानस्थलमा जहाज डिले हुँदा यात्रु मर्कामा, एति एयरलाइन्सको काउण्टरमै नाराबाजी
बैशाख ७, २०८१ शुक्रबार
आइपिएलमा आज दिल्ली र सनराइजर्स खेल्दै
बैशाख ८, २०८१ शनिबार
संस्कृति संरक्षण गर्न दलित समुदायलाई नौमती बाजा
बैशाख ८, २०८१ शनिबार
एसीसी प्रिमियर कप : तेस्रो स्थानको लागि आज नेपाल र हङकङ भिड्दै
बैशाख ८, २०८१ शनिबार
एमालेको प्रतिनिधि परिषद् बैठक आजदेखि, २ हजार ४५४ जना सहभागी हुदै
बैशाख ८, २०८१ शनिबार
आजको राशिफल कस्तो छ ?
बैशाख ८, २०८१ शनिबार
आजको मौसमः कोशी, बागमती, गण्डकी र कर्णाली प्रदेशमा वर्षा हुने
बैशाख ८, २०८१ शनिबार