गृहमा एसको दावी, अर्थमा कांग्रेस, मन्त्रिपरिषद विस्तारमा प्रचण्डलाई सकस

५ चैत, काठमाडौं । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले सम्हालिरहेका गृह, अर्थसहित १६ वटा महत्वपूर्ण मन्त्रालयमध्ये नेकपा एसले गृहमन्त्रालयमा दावी गरेपछि मन्त्रिपरिषद विस्तारमा सकस परेको छ । गृहमा नेपाली कांग्रेस र माओवादी केन्द्रले दाबी गरेको भएपनि अहिलेको गठबन्धन बनाउन महत्वपूर्ण भूमिका रहेको भन्दै नेकपा एसले दावी गरेपछि प्रचण्डलाई निकै सकस परेको हो । ‘माओवादीकै नेताहरुलाई गृहमा ल्याउने तयारी थियो त्यसका लागि शक्ति बस्नेत, देवेन्द्र पौडेल र जनार्दन शर्माले दावी गरिरहेका थिए, उता एसले दावी गरेपछि प्रचण्डलाई अप्ठेरो परेको हो’, माओवादी केन्द्रका एक नेताले भने ।

पुस १० को गठबन्धनका एमालेले आफूहरुलाई सरकारबाहिर राखेको र माओवादीलाई मात्रै च्यापेको भन्दै नेकपा एसका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालले कांग्रेससहितको गठबन्धन बनाउन योगदान गरेको दावी गर्दै सरकारमा महत्वपूर्ण मन्त्रालय बार्गेनिङ गरेका हुन् ।

उपराष्ट्रपतिको निर्वाचनका बेला प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ले पूर्व प्रधानमन्त्री एवं कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवा र नेकपा एसका अध्यक्ष माधवकुमार नेपालसँग सरकार विस्तार र विश्वासको मत लिने विषयमा गरेको छलफलको क्रममा नेपालले गृहमन्त्रालसहित चार मन्त्रीको दावी गरेका थिए । संसदको उनको सीट १० रहेपनि चार मन्त्री मागेपछि उनको बार्गेनिङ ठूलो भएको नेताहरुले महशुस गरेका छन् ।

संविधानमा २५ भन्दा बढी मन्त्रालय बनाउन नबढाउने र अहिले २२ वटा मन्त्रालय रहेको अवस्थामा एस पार्टीले ४ मन्त्री मागेपछि अरु दललाई कति मन्त्री दिने भन्नेमा प्रधानमन्त्री प्रचण्ड अन्यौलमा रहेका छन् । चार मन्त्री नपाएपछि नेकपा एसले तीन मन्त्रीचाहि लिएरै छाड्ने जनाएको छ । ठूलो पार्टीको हिसाबले सन्तुलन मिलाउन पनि गृह र अर्थ कांग्रेसले दाबी गरेको छ । यस्तै गृह मन्त्रालय प्रधानमन्त्रीकै पार्टीले सम्हाल्नुपर्ने भन्दै माओवादी नेताहरूको पनि दाबी रहेको छ । सोही अनुसार प्रधानमन्त्री प्रचण्डले सचिवबाहेकका अन्य तहमा आफ्ना कर्मचारीहरुको सरुवा गरिसकेका छन् । गृहको प्रशासन, शान्ति सुरक्षा, राष्ट्रिय परिचय पत्र, अध्यागमन ठूला विभाग र महाशाखामा माओवादीले आफू निकट रहेका कर्मचारीलाई पठाएका छन् ।

चैत ६ गते विश्वासको मत लिएपछि मन्त्रिपरिषद विस्तारको तयारी गरेका भएपनि गृह, अर्थ जस्ता मन्त्रालयमा कुन पार्टीले सम्हाल्ने भन्ने विवाद कायमै भएकाले प्रधानमन्त्रीले पहिला विश्वासको मत लिएर मात्रै सरकार विस्तारमा लाग्ने भएका हुन् । जसअनुसार चैत ६ गते विश्वासको मत लिने भनेर प्रधानमन्त्रीले संसदलाई पत्रचार नै गरिकसेका छन । नेकपा एसका नेताहरू राजेन्द्र पाण्डे, प्रकाश ज्वालालगायतका नेताहरूले नै गृह मन्त्रालय आफूहरूले पाउनुपर्ने भन्दै माधव नेपाललाई दबाब दिएपछि त्यसको भार थेग्न नसकेको स्रोतको दावी छ । एस पार्टीले गृह पाए राजेन्द्र पाण्डेले नेतृत्व गर्ने बताइएको छ ।

चैत ७ गतेबाट सरकार विस्तार हुने भएपछि तीन पार्टीले नै गृहमन्त्रालयको दावी गरेका हुन । प्रधानमन्त्रीले चैत ६ गते विश्वासको मत लिएलगत्तै सरकारलाई पूर्णता दिनेगरी यसअघिबाटै आन्तरिक रूपमा शीर्ष तहमा छलफल गरिरहेका छन् । उनले कांग्रेस, नेकपा एस, जसपालगायतका नेताहरू छलफल गरिरहेका छन् । ‘ अहिलेको होस वा चुनाव अघिको होस गठबन्धन निर्माण र सरकारलाई टिकाउने विषयमा नेकपा एसको भूमिकालाई पन्छाउन मिल्दैन त्यसकारण हामीले सरकारका जानका लागि महत्वपूर्ण मन्त्रालय चाहिन्छ भनेका हौ, हाम्रो भूमिकालाई माइनस गर्न पाइदैन, र जनताका लागि सेवा प्रदायक मन्त्रालय दाबी गरेका हाैं ती मध्येको एक गृहमन्त्रालय पनि हो,’ नेकपा एसका प्रवक्ता एवं प्रचार विभाग प्रमुख जगन्नाथ खतिवडाले भने । जसअनुसार कांग्रेसले ८ देखि १० मन्त्रालय पाउने र नेकपा एसले ३ मन्त्रालय पाउने भएका छन् । ‘हामीले ३ मन्त्रालयको दाबी गरेका छौं। त्यसमा पनि गृह मन्त्रालय पाउनुपर्छ भन्ने दाबी छ,’ प्रचार विभाग खतिवडाले भने ।

अहिले प्रधानमन्त्रीसँग १६ वटा मन्त्रालय रहेका छन्। गत पुस १० गते प्रधानमन्त्री नियुक्त भएका दाहालले पुस ११ गते मन्त्रिपरिषद्लाई पहिलोपटक विस्तार गरेका थिए । तर, त्यसयता उनको मन्त्रिपरिषद निरन्तर अस्थिर भएकाले १६ वटा मन्त्रालय एक्लै सम्हाल्नु परेको थियो । पुस १० मा एमालेलगायतका दलसँग गठबन्धन गरेका दाहालले फागुन १२ देखि एमालेसँग गठबन्धन तोडेर कांग्रेससहितको नयाँ सत्ता गठबन्धन निर्माण गरेका थिए ।

फागुन १२ अघि नै उनको मन्त्रिपरिषद पूर्ण थिएन । बरु त्यहीबीचमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) ले सरकारबाट मन्त्रीहरू फिर्ता बोलाएको थियो। त्यसपछि एमाले र राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टी (राप्रपा) समेत सरकारबाट बाहिरिएपछि दाहालले फागुन १६ यता १६ वटा मन्त्रालयको जिम्मेवारी आफूसँग राखेका छन् । ‘माओवादी अध्यक्षले नै कांग्रेसलाई गृहमन्त्रालय नदिने बरु नेकपा एसलाई दिने भनिरहेका कारण पनि एसले गृहको दावी गरेको हो’, नेकपा एसका एक नेताले भने । दाहालको मन्त्रिपरिषद् अहिले जम्मा ६ सदस्यीय छ । पुस ११ मा ८ सदस्यीय मन्त्रिपरिषद् गठन गर्दा पनि दाहालले अर्थ, भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात र गृह मन्त्रालयमा मात्रै जिम्मेवारी तोकेका थिए ।

बाँकी १८ मन्त्रालय आफंैले चलाएका थिए । माघ ३ मा मन्त्रिपरिषद विस्तार गर्दा पनि उनले अरू दुईटा मन्त्रालय आफूसँग राखेका थिए । अहिले सत्ता गठबन्धनमा १० दल छन् । गठबन्धनमा सामेल भएका कति मन्त्रालय सरकारमा जान्छन् भन्ने कुरा अहिल्यै टुंगिएको छैन । ‘अरु दलहरुको विषयमा हामीले जान्ने कुरा भएन तर गृहसहितकै मन्त्रालयमा हाम्रो दावी छ सरकार जाने निर्णय हुन्छ’, नेकपा एसका प्रचार विभाग प्रमुख खतिवडाले भने । जसपाका अध्यक्ष उपेन्द्र यादव आफैं सरकारमा जाने चाहाना राखिरहेका छन् । उनी संसदमा जान बारा क्षेत्र नं २ बाट निर्वाचित रामसहाय यादवलाई उपराष्ट्रपतिमा उम्मेदवार बनाएका थिए । उनको स्थानमा उपनिर्वाचन हुने निश्चित जस्तै छ ।

उपनिर्वाचनमार्फत यादव निर्वाचित हुने र उपप्रधानमन्त्रीसहित सरकारमा जाने रुची राखिरहेका छन् । लोसपापनि सरकारमा सहभागी हुने चाहाना राखिरहेको बेला सरकारमा कुन कुन पार्टी सहभागी हुने भन्ने बारेमा यकिन नभए पनि कांग्रेस, माओवादी र नेकपा एसले गृह मन्त्रालय सम्हाल्ने चाहाना राखेका छन् । तर अहिलेको अवस्थामा गृहमन्त्रालय एस पार्टीकै हातमा जाने निश्चित जस्तै देखिएको गठबन्धन दलका एक नेताले भने ।