डब्लुएचओको प्रतिवेदन भन्छ, मोबाइल फोनको प्रयोगले क्यान्सर हुँदैन
नेपालबहस संवाददाता
असोज १२, २०८१ शनिबार ११:२७:५४
१२ असोज, काठमाडौं । मोबाइल फोनको प्रयोगले क्यान्सर निम्त्याउँछ भन्ने डर र भ्रम प्रायः फैलिन्छ । तर के यो वैज्ञानिक रूपमा सही छ रु हालै विश्व स्वास्थ्य संगठन 'डब्लुएचओ' ले यसबारे एक प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको छ । यस समीक्षा प्रतिवेदनमा मोबाइल फोन र क्यान्सरबीचको सम्बन्ध जान्नका लागि विश्वभर गरिएका धेरै अध्ययनहरूको समीक्षा गरिएको छ ।
यो प्रतिवेदन तयार गर्न अष्ट्रेलियन विकिरण संरक्षण र आणविक सुरक्षा एजेन्सीले नेतृत्व गरेको थियो । यसमा विश्वभरबाट जम्मा ५,००० भन्दा बढी अध्ययनहरू समावेश गरिएको थियो । यी धेरै वैज्ञानिक पक्षहरूमा मूल्याङ्कन गरियो, क्रमबद्ध गरियो र अन्तमा १९९४ र २०२२ बीच प्रकाशित ६३ सबैभन्दा सटीक अध्ययनहरू समीक्षा गरिएको थियो । यी सबै अध्ययनको विस्तृत अध्ययन र समीक्षापछि वैज्ञानिकहरू मोबाइल फोनको प्रयोगले कुनै पनि प्रकारको क्यान्सर वा ट्युमर नहुने निष्कर्षमा पुगेका छन् ।
यो समीक्षा आवश्यक थियो किनभने विश्वभर विज्ञानको नाममा धेरै मिथकहरूलाई सत्यको रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ । मोबाइल फोनबाट निस्कने रेडियो तरंगले मस्तिष्क, टाउको र घाँटीको क्यान्सर गराउँछ भन्ने एउटा ठूलो भ्रम पनि थियो ।
मोबाइल फोनले क्यान्सर नलाग्ने कुरा पक्का छ, तर के यसको मतलब मोबाइल फोनको प्रयोग पूर्णतया सुरक्षित छ त रु के यो कसैले चाहेको लामो समय सम्म चलाउन सकिन्छ रु यो बिल्कुल त्यस्तो छैन। लामो समयसम्म मोबाइल फोन प्रयोग गर्दा धेरै बेफाइदाहरू छन् । यसले फोकस कम गर्छ । ध्यान अवधि घट्छ । यसले आँखाको स्वास्थ्यमा नराम्रो असर गर्छ ।
विश्वको पहिलो स्मार्टफोन सन् १९९४ मा बजारमा आएको थियो र केही वर्षमै यो मानिसको जीवनको सबैभन्दा महत्वपूर्ण अंग बन्यो । स्टाटिस्टामा प्रकाशित एक रिपोर्ट अनुसार, विश्वको जनसंख्याको लगभग ७० प्रतिशतले स्मार्टफोन प्रयोग गर्दैछन् । यो बिना मानिसहरू असहाय जस्तै महसुस गर्छन् । हरेक उमेर समूहका मानिसमा मोबाइल फोनको प्रयोग तीव्र गतिमा बढिरहेको छ । फलस्वरूप, यसको साइड इफेक्ट पनि देखिन्छ ।
अमेरिकन नेशनल स्लीप फाउन्डेसनले गरेको एक अध्ययन अनुसार मोबाइल फोन वा अन्य ग्याजेटको प्रयोगले निद्रामा असर गर्छ । राति अबेरसम्म मोबाइल फोन र ल्यापटपबाट निस्कने प्रकाशको उपस्थितिमा हाम्रो शरीरले निद्राका लागि आवश्यक हर्मोन मेलाटोनिन निस्कन सक्दैन वा यसको मात्रा आवश्यकताभन्दा कम हुन्छ । यस्तो अवस्थामा निद्रा लागे पनि त्यति गहिरो हुँदैन । यस कारण, संज्ञानात्मक कार्य बिग्रन्छ, प्रतिरक्षा कमजोर हुन्छ र हृदय रोगको जोखिम बढ्छ।
लामो समयसम्म मोबाइल फोन प्रयोग गर्दा आँखाको तनाव बढ्न सक्छ । मोबाइल फोनको सानो प्रिन्ट र उज्यालो स्क्रिनले आँखालाई कडा काम गर्न बाध्य बनाउँछ । यसले आँखा सुख्खा हुने, आँखा धमिलो हुने र टाउको दुख्ने जस्ता समस्या निम्त्याउन सक्छ । यसले आँखाको ज्योतिलाई असर गर्न सक्छ ।
मोबाइल फोनको स्क्रिनमा लगातार हेर्दा तनावको स्तर बढ्न सक्छ। यसले चिन्ता बढाउन सक्छ। साथै, आँखा र घाँटी को मांसपेशिहरु मा तनाव बढ्न सक्छ।
मानिसहरु मोबाइलको लतमा फसेका छन् । कतिपयले त मोबाइल फोन पनि शौचालयमा लैजान्छन् । यसको लागि नयाँ शब्द ुनोमोफोबियाु हो। यसको मतलब मोबाइल फोन बिना नर्भस हुनु हो । यसबाहेक हरेक साना–ठूला कामका लागि मानिसहरु मोबाइलमा निर्भर हुँदै गएका छन् । जसका कारण परिश्रम गर्ने बानीको अन्त्य हुन थालेको छ ।
मोबाइल फोनको अत्याधिक प्रयोगका कारण मानिसको ध्यान आकर्षण घट्दै गएको छ । यसको मतलब विचलित नभई एक कार्यमा कति समयसम्म निरन्तर ध्यान दिन सकिन्छ भन्ने हो । युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया, इर्विनले गरेको अध्ययनका अनुसार विगत २० वर्षमा मानिसको औसत ध्यानाकर्षण अवधि २।५ मिनेटबाट ४७ सेकेन्डमा घटेको छ ।
एक हिसाबले सारा संसार स्मार्टफोनमा कैद भएको छ । यसमा मानिसहरू हरेक मिनेट एक एपबाट अर्को एपमा घुमिरहन्छन् । रीलहरू प्रत्येक ३० सेकेन्डमा स्क्रोल गर्छन्। यसको असर मानिसमा एकाग्रता गुम्दै गएको छ ।
अहिलेको समयमा मोबाइल फोन कुनै जादू भन्दा कम छैन । पहिले मानिसलाई कुनै शब्दको अर्थ थाहा नभएको खण्डमा लामो समयसम्म शब्दकोशमा अलमल हुने गरेको थियो । मनपर्ने गीत बजाउनका लागि उनी पहिले क्यासेट खोज्थे, त्यसपछि टेप रेकर्डर रिवाइन्ड गरेर सुरु गर्थे । क्यासेट घरमा भए पनि कम्तिमा ५ मिनेट खर्च हुन्थ्यो । अब यो सबै केहि सेकेन्डमा हुन्छ । फलस्वरूप, मानिसहरूले धैर्यताको क्षमता गुमाउँदैछन् ।
विशेषगरी मोबाइल फोनको प्रयोगले साना बालबालिकाको मानसिक र शारीरिक विकासमा नकारात्मक असर पारिरहेको छ । बालबालिका संवेदनशील हुन्छन् । धेरै स्क्रिन समयले तिनीहरूको संज्ञानात्मक र भावनात्मक विकासमा बाधा पुर्याइरहेको छ। यसले ध्यान अवधि समस्याहरू, भाषा सीपहरूमा ढिलाइ र व्यवहार समस्याहरू निम्त्याउँछ। बालबालिका बाहिर मैदानमा खेल्नुको सट्टा मनोरञ्जनका लागि स्मार्टफोनमा गेम खेलिरहेका छन् वा भिडियो हेरिरहेका छन् । यसले उनीहरुको शारीरिक वृद्धिमा समेत असर गरिरहेको छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय डिजिटल डाटा फर्म ‘डेटा रिपोर्टल’ को रिपोर्ट अनुसार संसारभरका मानिस मध्ये एक व्यक्तिले हरेक दिन औसत समय ३ घण्टा १५ मिनेट स्मार्ट फोन चलाउने गर्दछन् । औसतमा, जापानका मानिसहरूले आफ्नो फोन दिनमा २ घण्टा भन्दा कम समय प्रयोग गर्छन् । त्यस्तै भारतमा ४ घण्टा ३ मिनेट, अमेरिकामा ३ घण्टा ३९ मिनेट, ब्राजिलमा ५ घण्टा १९ मिनेट फोनको प्रयोग गरिन्छ ।
उपभोक्ता इलेक्ट्रोनिक्स सेलको तथ्यांकअनुसार पछिल्ला केही वर्षयता स्मार्टफोनको बिक्रीमा कमी आएको छ । यो गिरावट अझै बढ्ने अनुमान गरिएको छ । यसको एउटा कारण नयाँ पुस्ताले फेरि आधारभूत फोन किन्न थालेको छ । संसारका धेरै वैज्ञानिकहरूले पहिले नै औंल्याइसकेका छन् कि यदि मानिसहरू आफ्नो दिमाग प्रयोग गर्नुको सट्टा फोनमा निर्भर भए भने मष्तिष्कको कार्य कमजोर र विकासमा सीमित हुनेछ । हामीले बुझ्नु आवश्यक छ कि मानव मस्तिष्क स्मार्टफोन भन्दा धेरै छिटो र धेरै शक्तिशाली छ ।
नेपालबहस संवाददाता
नेपालबहस डटकमको अंग्रेजी संस्करणका साथै अनलाइन टिभी पनि सञ्चालित छ । फेसबुक र ट्वीटरमार्फत पनि हामीसँग जोडिन सकिनेछ । नेपालबहसमा प्रकाशित कुनै सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई [email protected] मा पठाउनु होला । धन्यवाद ।
लेखकबाट थपगर्भावस्थाको समयमा महिलाको मस्तिष्क बारे महत्वपूर्ण अध्ययन
असोज १४, २०८१ सोमबार
के एआईले मधुमेहदेखि मानसिक रोगसम्म पत्ता लगाउन सक्छ ?
असोज ११, २०८१ शुक्रबार
यो बिर्सने रोगले तपाईको ज्यान लिन सक्छ !
असोज ३, २०८१ बिहिबार
प्रहरीमा चार हजार दरबन्दी रिक्त, कासमु देखाएर वृत्ति विकासमा बन्ध्याकरण !
नेपालबहस संवाददाता
असोज १८, २०८१ शुक्रबार
टि–ट्वान्टी सिरिजमा नेपालले ओमानलाई हरायो
नेपालबहस संवाददाता
असोज १७, २०८१ बिहिबार
अख्तियारले दोहोर्याएर किन छापा हान्यो ‘क्यान’मा ?
नेपालबहस संवाददाता
असोज १६, २०८१ बुधबार
यी हुन् सरकारले विपद् सङ्कटग्रस्त क्षेत्र घोषणा गरेका ४१ स्थानीय तह
असोज १९, २०८१ शनिबार
इजरायलले इरानको तेल केन्द्रमा निशाना बनाए कस्तो असर पर्छ ?
असोज १९, २०८१ शनिबार
माल्दिभ्सका राष्ट्रपति मुइज्जु आइतबारदेखि भारत भ्रमण गर्दै
असोज १९, २०८१ शनिबार
दाउन्ने सडकखण्डमा ठूला मालवाहक सवारीसाधन सञ्चालनमा रोक
असोज १९, २०८१ शनिबार
मन्त्री प्रदीप पौडेलको काभ्रेका विपद प्रभावित स्वास्थ्यकर्मी र विरामीसँग अन्तरक्रिया
असोज १९, २०८१ शनिबार
कर्णालीले जित्यो एभरेस्ट महिला भलिबल लिगको उपाधि
असोज १९, २०८१ शनिबार
अखिल क्रान्तिकारीको स्थगित राष्ट्रिय सम्मेलन मङ्सिरमा हुने
असोज १९, २०८१ शनिबार
स्थानीय सरकार प्रमुख भन्छन् :- सडक, खानेपानी, विद्युतलाई प्राथमिकतामा राखेका छौँ
असोज १९, २०८१ शनिबार