किएभ रूसबाट आफ्नो रक्षा गर्न ‘स्थायी’ शान्ति चाहन्छ: जेलेन्स्की

२३ मङ्सिर, किएभ । युक्रेनी नेता भोलोदिमर जेलेन्स्कीले शनिबार पेरिसमा भएको भेटघाटपछि अमेरिकी राष्ट्रपति–निर्वाचित डोनाल्ड ट्रम्पसमक्ष किएभलाई रुसले भविष्यमा ‘विनाश’ गर्न नसक्ने ‘स्थायी’ शान्ति चाहिन्छ भनेको बताएका छन् । यसअघि ट्रम्पले जेलेन्स्की ‘सम्झौता’ गर्न इच्छुक रहेको भन्दै वार्ता सुरु गर्न आह्वान गरेका थिए ।

यो जोडीले एक दिनअघि फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनसँग एलिसीमा भेट गरेको थियो । हालैका हप्ताहरूमा घातक आक्रमणहरू बढ्दै जाँदा जारी द्वन्द्वका कारण मस्को र किएभ दुवैले ह्वाइट हाउसमा आफ्नो आगमनका लागि कसरी तयारी गरिरहेका छन् भन्ने कुरा नभइकन आफूले द्रुत गतिमा द्वन्द्व अन्त्य गर्न सक्ने ट्रम्पले दाबी गरेका छन् ।

“हामीलाई न्यायपूर्ण र स्थायी शान्ति चाहिन्छ भनेर मैले स्पष्ट पारेको छु – त्यस्तो शान्ति जुन रुसीहरूले केही वर्षमा विनाश गर्न सक्ने छैनन्, जस्तो उनीहरूले विगतमा पटक–पटक गरेका छन्”, जेलेन्स्कीले सामाजिक सञ्जालमा भने ।

करिब तीन वर्षको युद्धले युक्रेनलाई तहसनहस पारेको छ, हजारौँको ज्यान गएको छ र लाखौँ देश छोडेर भागेका छन् । “युक्रेनीहरू अरू कोहीभन्दा बढी शान्ति चाहन्छन् । रुसले हाम्रो भूमिमा युद्ध ल्याएको छ र शान्तिको सम्भावनालाई बाधा दिन सबैभन्दा बढी चाहने रुस नै हो”, उनले भने ।

उनले पश्चिमी मित्रराष्ट्रहरूलाई ‘कब्जा’ प्रति अन्धो भएर नबस्न आह्वान गर्दै किएभले दीर्घकालीन शान्ति ल्याउने सम्झौतालाई मात्र स्वीकार गर्ने बताए । “युद्ध अनन्त हुन सक्दैन – शान्ति मात्र स्थायी र भरपर्दो हुनुपर्छ”, उनले भने । 

एक दुर्लभ सङ्ख्यात्मक स्वीकारोक्तिमा जेलेन्स्कीले ४३ हजार युक्रेनी सैनिक युद्धमा मारिएका र करिब तीन लाख ७० हजार घाइते भएका बताए । दुवै पक्षले विशाल क्षति व्यहोरेको मानिन्छ र त्यो सङ्ख्या वास्तवमा धेरै बढी हुने विश्वास गरिन्छ ।

– छलफलका ‘मुख्य शर्तहरू’ –

राष्ट्रपति जेलेन्स्कीले वार्ता कस्तो हुन सक्छ भन्ने मुख्य पक्षहरूको बारेमा कुनै ठोस विवरण दिनुभएन तर एक वरिष्ठ युक्रेनी अधिकारीले युद्ध अन्त्यका लागि ‘केही प्रमुख सर्तहरू’ बारे छलफल गरेको बताए ।

“हामीले विवरणहरू खुलासा गरिरहेका छैनौँ तर राष्ट्रपतिहरूले बैठकमा शान्तिको विश्वसनीयताको ग्यारेन्टी गर्ने कुरा हुनुपर्छ भनी छलफल गर्नुभएको छ”, स्रोतले भन्यो ।

यसैबीच क्रेमलिनले युक्रेनलाई युद्धको अन्त्यका लागि वार्ता गर्न ‘अस्वीकार’ गरेको आरोप लगाउँदै शान्ति वार्तामा प्रवेश गर्ने रुसको सर्तहरू अपरिवर्तित रहेको बताएको छ । ती सर्तहरूमा किएभले चार क्षेत्र त्याग्नुपर्ने समावेश छन् ।

“युक्रेनी पक्षले वार्ता अस्वीकार गरेको छ र गर्दैछ”, क्रेमलिनका प्रवक्ता दिमित्री पेसकोभले भने । उहाँले सन् २०२२ को युक्रेनी आदेशलाई उल्लेख गरे । उक्त आदेशमा रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग वार्ता गर्न अस्वीकार गरिए पनि अन्य रूसी अधिकारीहरूसँग अस्वीकार गरिएको थिएन ।

यसअघि ट्रम्पले ‘तत्काल युद्धविराम’ का लागि आह्वान गर्दै वार्ता सुरु गर्न आग्रह गरेका थिए ।  “धेरै जीवन अनावश्यक रूपमा बर्बाद भइरहेका छन्, धेरै परिवार विनाश भइरहेका छन् र यदि यो जारी रह्यो भने यो केही ठूलो र झन् खराब कुरामा परिणत हुन सक्छ”, उनले आफ्नो ट्रुथ सोसल प्लेटफर्ममा लेखे।

ट्रम्पले पुटिनसँग राम्रो सम्बन्ध रहेको बताएका छन् ।  कति समयसम्म युद्धमा रहन सक्छौँ ? – 

तर नेताहरूले किएभ, मस्को र पेरिसमा बयान दिँदै गर्दा पूर्वी युक्रेनको जमीनी अवस्था डरलाग्दो रह्यो । मस्कोले आइतबार पूर्वमा अर्को गाउँ डोनेट्स्क क्षेत्रको ब्लागोडात्ने कब्जा गरेको दाबी गर्यो । त्यहाँ उसले निरन्तर प्रगति गर्दैछ ।

ट्रम्पको पदभार ग्रहणले आफूहरूलाई रूससँग वेदनादायक सहुलियतहरू गर्न बाध्य पार्न सक्छ भन्दै युक्रेनमा धेरैले डर व्यक्त गरेका छन् । राष्ट्रले पनि थकान भोगिरहेको छ ।

पूर्वी खार्किव क्षेत्रको ओसिनोभो गाउँमा ट्रम्प र जेलेन्स्कीबीचको भेटको खबरले फ्रन्टलाइन गाउँका अन्तिम बाँकी बासिन्दाहरू मध्ये एक माइकोला लिटभिनोभलाई केही आशा दिलाएको छ ।

आफ्नो पछाडिको बगैँचामा तरकारीबाट माटो सफा गर्दै ८० वर्षीय लिटभिनोभले यो भेटले वार्तामार्फत द्वन्द्व अन्त्य गर्न सघाउ पुर्याउन सक्ने आशा व्यक्त गरे । 

“हामी कति समयसम्म युद्धमा रहन सक्छौँ रु कति मानिस मारिएका छन्, कति युवा मारिएका छन् र तपाईँले विनाशको ठूलो स्तर देख्नुहुन्छ”, उनले भने ।

उनले युक्रेनले पहिले नै रुससँग वार्ता गरेर आफ्नो अधिक क्षेत्र कायम राख्न सक्ने सुझाउ दिए । यद्यपि उनले अर्को व्यक्तिगत कारणका लागि लडाइँको अन्त्य हुने आशा व्यक्त गरे । “मेरा दुवै छोराहरू लड्दैछन् । म केवल उनीहरू जीवित रहून् भन्ने चाहन्छु”, उनले भने ।

युक्रेनले डोनेट्स्क क्षेत्रमा दुई सर्वसाधारण मारिएको र दक्षिणी खेरसन क्षेत्रमा भएको आक्रमणमा सात जना घाइते भएको बताएको छ ।