राष्ट्रघातको मुहान पहाडमा छ, मधेशमा हैन

उध्र्वशान भट्ट

२०५० सालतिर हो जस्तो लाग्छ । सुरुची साप्ताहिकका सम्पादक शिव अधिकारी थिए । त्यही साप्ताहिकमा सौरभजी स्तम्भकार थिए । लेखमा ऐतिहासिक घटनाक्रमहरुलाई जोडेर निचोड निकाल्नु सौरभको लेखको विशेषता नै मान्नुपर्दछ ।

त्यसमा उनले एउटा लेख लेखेका थिए, देशभित्रका राजनीति शक्तिहरुलाई देश निकाला गर्दाका परिणामहरु । त्यस लेखमा धेरै प्रसंगहरु छन् तर यो लेखकको सम्झनामा एउटा प्रसंग मात्र ताजा छ, त्यो हो इरानका तात्कालिन राजा पल्हवीको शासन र विद्रोही आयोतोल्ला खुमेनीको फ्रान्स निर्वासन । खुमेनी विदेशमा निर्वासित हुँदा कुन शक्तिहरुले कसरी इरानको देशभक्त शक्ति राजतन्त्र फाल्न भूमिका खेल्यो र फ्रान्सको वायुसेवाको प्रयोग गरी कसरी खुमेनी तेहरानमा अवतरण गरे भन्ने प्रसंग उल्लेख छ ।

दौरा सुरुवाललाई राष्ट्रिय पोशाकबाट विस्थापित गर भन्ने माग तराईको हैन, पहाडको हो । नेपाली भाषा सामन्तको भाषा भन्ने तराई हैन, पहाड हो । पृथ्वीनारायण शाहको शालिक तोड्ने तराई हैन, पहाड हो । नेपालबाट हिन्दू राष्ट्र हटाएर धर्मनिरपेक्ष मुलुक बनाएको इसाई र मुसलमानले हैन, हिन्दूले हो । वेद जलाएको, मन्दिर तोडेको, मन्दिरमा विष्टा लेपन गरेको अंग्रेजका सन्तानले हैन , बरु पहाडी समुदायले हो । जातीय र भाषिक राज्यको माग गर्ने मधेश हैन, पहाड हो । एक नेपालीले अर्को नेपालीलाई मार्न सिकाएको मधेशले हैन, पहाडले हो । पृथ्वीनारायण शाहलाई खुनी भन्ने र उनका वीर योद्धाहरुलाई गुण्डाको रुपमा चित्रण गर्ने मधेश हैन, पहाड हो । तसर्थ पहाडले चर्का कुरा गरेर देश र दुनियाँलाई मुर्ख बनाउन छोड्नुपर्दछ । नेपालको आन्तरिक मामिलालाई, सार्वभौम निर्णय गर्ने अधिकार र शक्तिलाई विदेशीको पाऊमा चढाउने २००७ सातदेखि १२ बुँदे दिल्ली सम्झौतासम्म गर्ने मधेश हैन, पहाड हो । हिन्दी भाषी हैनन् नेपाली भाषी हुन्, धोती लाउने हैनन् टोपी लाउने हुन्, जनजाति हैनन् जनै लाउने हुन् । दोषी पहाड छ, तर जवरजस्ती मैदानलाई दोष लगाइन्छ ।

लेनिनलाई जर्मनीले कसरी प्रयोग गर्यो, कसरी विशेष सुरक्षायुक्त विशेष रेलको व्यवस्था गरी लेनिनलाई रुसमा पठाइयो आदिइत्यादि विषयहरु आजपनि राजनीतिक वृत्तमा उत्तिकै मानकका रुपमा विश्लेषण गर्ने गरिन्छ । बालीले सुग्रीवलाई देशनिकाला नगरेका भए बालीको त्यो दशा हुने थिएन । रावणले आफ्नो जीवनमा गरेको सबैभन्दा ठूलो गल्ती नै विभिषणलाई देश निकाला गर्नु हो । विभिषणलाई देशनिकाला गर्दा शुत्रपक्षसँग मिल्न जाने र त्यसले ठूलो घाटा हुने रावणका दरवारियाको कुरा नसुन्दा रावणको त्यो हविगत भयो । पाण्डवलाई वनवास र गुप्तवास पठाउँदा कौरवहरुको विरुद्ध कसरी मोर्चावन्दी भयो भन्ने विषय इतिहासमा जगजाहेरै छ । पाण्डवहरुलाई हस्तिनापुरमै रहन दिएको भए र त्यसमा निश्चित तहको निगरानी राखेको भए कौरवहरुका विरुद्ध पाण्डवहरुको त्यो हदसम्मको मोर्चावन्दी सम्भव हुने थिएन । कैकेयीले रामलाई १४ वर्षको बनवासको माग नराखी बरु अयोध्यामा नै बस्ने व्यवस्था मिलाएको भए भरत सदाका लागि अयोध्याका राजा भईरहने संभावना अधिक थियो ।

विष्णुको मन्त्रणामा प्रह्लादले गद्दीको लोभ नगरेको भए विष्णुका हातमा सत्ता जाने थिएन । छोरालाई बाबुसँग मिल्नै नदिने अतिवादीहरुको घेराबन्दीमा रहेका प्रह्लादले राज्य त पाए तर तिनै प्रह्लादका नाती बलीको राज्य तिनै विष्णुले वामन अवतार धारण गरी पुरै आफ्ना हातमा लिए बलीलाई टेक्ने पाइलो समेत नदिएर । राजा त्रिभुवनले सक्रिय शासनको लोभमा भारतको शरणमा जाँदा नाती राजा ज्ञानेन्द्रको हालत पनि त्यस्तै भयो जुन हालत प्रह्लादका नाती राजा बलीको भएको थियो ।

गिरिजाप्रसाद कोइराला माओवादीसँग भारतमा वार्ता गर्न जाने निश्चित भईसकेपछि उनलाई भारतमा जान दिन हुन्न, वार्ताको स्पेस दिने भए स्वदेशमै वातावरण बनाउनुपर्छ, उनलाई भारत जानबाट रोक्ने हो भने माओवादीहरु नेपालमै वार्ता गर्न तयार हुन्छन् भन्ने मत जाहेर गरेका थिए डा. तुलसी गिरीले । परन्तु दरबार सहमत भएन । त्यसको परिणति हामी सबैमा जाहेर छ ।

राजा त्रिभुवन भारतीय राजदुतावासमा शरण लिन गई सकेपछि अव के गर्ने भन्ने बारेमा मोहन शम्शेरले जुद्ध शम्शेरससँग राय माग्न आफ्ना मान्छेलाई पठाएका थिए । जुद्ध शम्शेरको राय थियो जुनसुकै हालतमा पनि राजालाई भारत जानबाट रोक्नु, केही उपाय नलागे उनले जे भन्छन् त्यही मान्नु तर भारत जान चाहि नदिनु । उनी भारत गएपछि राणाशासन त सिद्धिन्छ, सिद्धिन्छ, नेपाल पनि सिद्धिन्छ भनेका थिए जुद्ध सम्शेरले । मोहन शम्शेरले राजा त्रिभुवनलाई भारत जानबाट रोक्न नसक्दाको परिणाम राणाशासन र नेपाली सेनामा मात्रै परेन त्यो गल्ती सुधारेर मुलुकलाई सही नीतिमा ल्याउन उनका छोरा नातीले सारा परिश्रम खर्च गर्नुपर्यो । दौरा सुरुवाल र टोपी कहिल्यै नछोड्ने राजा त्रिभुवनले नेपालमा भित्राएको भारतीय हस्तक्षेपको सबैभन्दा ठूलो क्षति उनका नाती राजा ज्ञानेन्द्रले व्यहोर्नु पर्यो राजतन्त्रको विस्थापनसँगै ।

कथित देशभक्ति र राजभक्तिको नारा लगाई वीपीलाई फाँसी दिन माग गर्नेहरुका पछाडि नलागी २०३८ सालमा नेपालको संविधान २०१९ को सम्वोधनमा वीपीका एक दुईवटा माग स्वीकार गरेको भए २०४६ साल नै आउने थिएन । दौरासुरुवाल लाउने उग्र देशभक्त र राजभक्त जमातले वीपीलाई मुलधारमा आउनै दिएन । परिणाम चाक्सीबारीमा नयाँ राष्ट्रघात जन्म्यो ।

वीपी निर्वासनमा फर्केपछि राजा र मेरो घाटी जोडिएको छ भन्ने अभिव्यक्ति दिई सकेपछि देशविरोधी शक्तिहरु वीपीलाई फाँसी दे भनेर कुर्लिएका थिए । देशभित्रका शक्तिहरुलाई मिल्नै नदिने र कथम्कदाचित मिली हालेमा त्यसमा चर्काचर्का कुरा गरेर भाँजो हाल्ने प्रवृत्ति नेपालमा नयाँ प्रयोग होइन । २०३४ साल पछि विदेशी शक्तिहरुको एउटै लक्ष्य रह्यो वीपीलाई नेपाली राजनीतिको मुलधारमा आउन नदिनु । नेपाल केन्द्र राखेर गरिने कुनैपनि क्रियाकलापहरु प्रजातन्त्र विरोधी, जनता विरोधी हुने र नेपालवाहिर केन्द्र राखेर भएका सबै क्रियाकलाप प्रजातन्त्रवादी, लोकतन्त्रवादी, अग्रगामी हुने नेपालको प्रचलन नै हो ।

तसर्थ मेलमिलापको कुरा गर्ने, मध्यमार्गी कुरा गर्ने, सम्यक विचार व्यक्त गर्ने, अतिवादी विचार व्यक्त नगर्ने र हरेक समस्याको समाधान देशभित्र खोज्ने र गर्ने जोसुकै शक्ति र पक्ष भएपनि त्यो स्वागतयोग्य विषय हो । झगडाका कुरा गर्ने, अतिवादी धारणा व्यक्त गर्ने, एकांकी विचार मात्र प्रवाह गर्ने, देशवाहिर समस्या समाधानको केन्द्र स्थापित गर्ने जोसुकै पक्ष र शक्ति भएपनि उनीहरु वाणीमा जति देशभक्त र जनपक्षीय देखिएतापनि त्यो कालान्तरमा देशका लागि विष नै हो । जनताको हितको चर्को कुरा गर्नेहरु यो विश्वमा सबैभन्दा बढी जनविरोधी प्रमाणित भएका छन् । समानाताका कुरा गर्नेहरु सबैभन्दा बढी असमानताका कारक बनेका थुप्रै इतिहास विश्व राजनीतिमा देख्न सकिन्छ ।

दौराको फेरले पराया मुटु छोपेर छोपिन्न भनेर गोपाल योञ्जनको गीत सबै नेपालीलाई कण्ठै छ । हिन्दू राष्ट्र चाहिन्छ भन्ने पर्चा पम्फलेट वाँड्दै हिडेका मुसलमानहरु तमाम भेटिन्छन् तराईतिर अचेल । किल्ला काँकडाका गौरवका गीतहरु फेसबुक स्टाटसमा राख्ने थुप्रै तराईवासीहरु भेटिन्छन् यता । दौरा सुरुवाललाई राष्ट्रिय पोशाकबाट विस्थापित गर भन्ने माग तराईको हैन, पहाडको हो । नेपाली भाषा सामन्तको भाषा भन्ने तराई हैन, पहाड हो । पृथ्वीनारायण शाहको शालिक तोड्ने तराई हैन, पहाड हो । नेपालबाट हिन्दू राष्ट्र हटाएर धर्मनिरपेक्ष मुलुक बनाएको इसाई र मुसलमानले हैन, हिन्दूले हो । वेद जलाएको, मन्दिर तोडेको, मन्दिरमा विष्टा लेपन गरेको अंग्रेजका सन्तानले हैन , बरु पहाडी समुदायले हो । जातीय र भाषिक राज्यको माग गर्ने मधेश हैन, पहाड हो । एक नेपालीले अर्को नेपालीलाई मार्न सिकाएको मधेशले हैन, पहाडले हो । पृथ्वीनारायण शाहलाई खुनी भन्ने र उनका वीर योद्धाहरुलाई गुण्डाको रुपमा चित्रण गर्ने मधेश हैन, पहाड हो । तसर्थ पहाडले चर्का कुरा गरेर देश र दुनियाँलाई मुर्ख बनाउन छोड्नुपर्दछ । नेपालको आन्तरिक मामिलालाई, सार्वभौम निर्णय गर्ने अधिकार र शक्तिलाई विदेशीको पाऊमा चढाउने २००७ सातदेखि १२ बुँदे दिल्ली सम्झौतासम्म गर्ने मधेश हैन, पहाड हो । हिन्दी भाषी हैनन् नेपाली भाषी हुन्, धोती लाउने हैनन् टोपी लाउने हुन्, जनजाति हैनन् जनै लाउने हुन् । दोषी पहाड छ, तर जवरजस्ती मैदानलाई दोष लगाइन्छ ।

तसर्थ यो देशका लागि खतरा तराई हैन, पहाड हो । यो देश विखण्डनको खतरा मधेशका कारणले हैन पहाडका कारणले हुने हो किनभने पृथ्वीनारायण शाहको शालिक तोडेको पहाडले हो । शालिक तोड्न सिकाएको पहाडले हो । पुर्खा, इतिहास, परम्परा र गौरवमाथि आक्रमण पहाडले गरिरहेको छ न कि मधेशले । तसर्थ सावधान रहनुपर्ने मधेशबाट हैन पहाडबाट हो । दौरा सुरुवालका तुना तुनामा देश विखण्डनका एजेण्डा गाँठो पारिएका छन् । राजा त्रिभुवनबाट रोपिएको दौरा सूरुवालको तुनामा राष्ट्रघातको एजेण्डा पोको पार्ने काम अझसम्म कायम छ । त्यो तुनामा पोको पारेको एजेण्डालाई छोप्न मधेशलाई चोर औलो ठड्याउने काम भईरहेको छ ।

गण्डक सम्झौता, कोशी सम्झौता, महाकाली सम्झौता, अरुण तेस्रोको खारेजीमा धोतीमा घुसारेको कलमले हैन दौरासुरुवालको तुनामा अड्काएको कलमले हस्ताक्षर भएको छ । तसर्थ नेपाललाई कतैबाट खतरा छ भने नेपाली भाषीहरुबाट छ, पहाडी समुदायबाट छ, हिन्दूहरुबाट छ, टोपी र दौरासुरुवाल लाउनेहरुबाट छ, हिन्दी भाषीबाट छैन, मधेशबाट छैन, मुसलमानबाट छैन, इसाईबाट छैन, धोती लाउनेहरुबाट छैन । पहाडमा अतिवाद हावी छ, अतिवादले जन्माउने भनेको राष्ट्रघात नै हो । विश्व राजनीतिमा यो प्रमाणित विषय हो ।