माधव नेपाल विशेष दूत बनाइनुको भित्री रहस्य !

२८ मंसिर,काठमाडौं । कालापानी, लिपुलेक र लिम्पियाधुरा लगायतका सीमा विवादलाई कसरी आझेल पार्ने भन्ने ध्याउन्नमा रहेको वर्तमान सरकारले ईस्यु डाइभर्ट गर्न भारतमा विशेष दूत पठाउने विषयलाई चर्चामा ल्यायो ।

भित्रभित्र लम्पसारवाद तर बाहिर बाहिर चर्को बोली बोल्ने वर्तमान सरकारको रणनीति अनुसार सीमा विवादलाई विषयान्तर गर्न विशेष दूतको हल्ला बाहिर ल्याइएको हो ।

कुटनीतिमा विशेष दूतहरु पठाउने कार्य शक्तिशाली मुलुकहरुले प्रयोग गर्ने औजार हो । साना र अपेक्षाकृत कमजोर मुलुकहरुले कुनै मुलुकसँग असहज सम्वन्ध उत्पन्न भएमा सरकारी संयन्त्रहरुलाई परिचालन गर्छन् । विदेश मन्त्रालयको सम्बन्धित डेस्क हेर्ने शाखालाई प्रारम्भिक चरणका तयारी कार्यहरु गर्न लगाइन्छ । सम्बन्धित देशका राजदूतहरुले दुईपक्षीय बैठकका लागि मिति तय गर्ने कार्य गर्दछन् । सचिवस्तरमा दुई पक्षीय वार्ताहरु सम्पन्न गरिन्छन् ।

कर्मचारीतन्त्रबाट अनिर्णित विषयहरुमा विदेशमन्त्री स्तरीय छलफलबाट समस्याहरु सुल्झाइन्छन् र सरकार प्रमुखहरुले औपचारिक घोषणा गरी समस्याको टुँगो लगाइन्छ । भारत र बंगलादेश बीचको सीमा विवाद पनि यही प्रक्रियाबाट सुल्झाइएको हो । भारत र चीनबीच विद्यमान सीमा समस्यालाई पनि यही विधिबाट सुल्झाउने प्रयास भईरहेको छ ।

नेकपाका वरिष्ठ नेता एवम् भूतपूर्व प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले यस विषयलाई अन्य प्रयोजनमा प्रयोग गर्ने विशेष खबर सरकारी संयन्त्रले पत्ता लगाएपछि सरकार झस्क्यो र विशेषदूतको विषय आफुले सञ्चारमाध्यमबाट थाहा पाएको सरकारका प्रवक्ता गोकुल बाँस्कोटाले औपचारिक रुपमा नै घोषणा गर्न बाध्य हुनु पर्यो ।

विशेष दूतहरु खटाएर समस्याको समाधान गर्ने शैली अमेरिकी कुटनीतिको अंग हो । विशेष गरी मध्यपूर्वको समस्याका विषयमा यो विशेषदूतको अवधारणा अन्तर्गत दूतहरु खटाइने गरिएको हो ।

वर्तमान सीमा समस्याको समाधानमा विशेषदूतको अवधारणाको उत्पत्ति माथि भनिए झैं भारतले नयाँ नक्शा जारी गरिसकेपछि त्यो विषयलाई विषयान्तर गर्न चलाकीपूर्ण रुपमा उठाइएको ईस्यु भएको रहस्योद्घाटन भएको छ । ओली निकट नेकपा उच्चसूत्रका अनुसार नेकपाका वरिष्ठ नेता एवम् भूतपूर्व प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपालले यस विषयलाई अन्य प्रयोजनमा प्रयोग गर्ने विशेष खबर सरकारी संयन्त्रले पत्ता लगाएपछि सरकार झस्क्यो र विशेषदूतको विषय आफुले सञ्चारमाध्यमबाट थाहा पाएको सरकारका प्रवक्ता गोकुल बाँस्कोटाले औपचारिक रुपमा नै घोषणा गर्न बाध्य हुनु पर्यो ।

खासमा माधवकुमार नेपाल बाहिर बाहिर विशेषदूत भएर जाने भनिए पनि उनको उद्देश्य भारतका प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसित भेटी एकान्तमा आफूलाई नेपालको भावी प्रधानमन्त्री बनाई दिन बिन्तिपत्र हाल्नु रहेको रहेछ भन्ने कुरा चुहिएपछि सरकारका प्रवक्ता गोकुल बाँस्कोटामार्फत नेपाललाई विशेष दूत नबनाइएको घोषणा गर्न लगाइयो भन्ने सो सूत्रको भनाई रहेको छ ।

यसरी बाहिर बाहिर विशेष दूतको रुपमा हिरो हुन पाइने र भित्र भित्र भावी प्रधानमन्त्रीका लागि मोदीको समर्थन माग्ने र वर्तमान केपी ओली सरकारको विकल्पका रुपमा आफूलाई तयार गर्ने योजना बुनेका माधव नेपालको योजना यसपटक भने भताभुंग भएको सो सूत्रको दावी छ ।