एनसीसी बैंकले घटायो खराब कर्जा, ब्याज आम्दानीमा बृद्धि गर्दै १५ प्रतिशत बोनस शेयरको प्रस्ताव

१४ पुष, काठमाडाैं । नेपाल क्रेडिट एण्ड कमर्स बैंक लि.(एनसीसी बैंक) को संचालक समितिले १५ प्रतिशत बोनस शेयर र कर प्रयोजनका लागि ० दशमलव ७८ प्रतिशत नगद लाभांश प्रस्ताव गरेको छ । प्रस्तावित लाभांश नेपाल राष्ट्र बैंकको स्वीकृति र कम्पनीको आगामी साधारण सभाले पारित गरेपछि लगानीकर्ताले प्राप्त गर्नेछन् ।

कम्पनीको बजार मूल्य २०२ लाई आधार मान्दा कम्पनीको लाभांशमा प्रतिफल ७ दशमलव ८१ प्रतिशत हुन आउँछ । अहिलेको बजार मूल्यलाई लाभांशसँग दाज्दा प्रतिफल निकै राम्रो देखिन्छ ।

कम्पनीको लाभांशको इतिहास:
नेपाल क्रेडिट एण्ड कमर्सले आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को मुनाफाबाट १५ प्रतिशत बोनस शेयर र ० दशमलव ७८ प्रतिशत नगद लाभांश प्रस्ताव गरेको छ । आर्थिक वर्ष ०७४/७५ मा कम्पनीले १५ दशमलव ८९ प्रतिशत बोनस शेयर र शुन्य दशमलव ८३ प्रतिशत नगद लाभांश प्रदान गरेको थियो ।

विगत ५ वर्षको लाभांश ईतिहास हेर्दा कम्पनीले बोनस शेयरलाई नै प्राथमिकतामा राखेको देखिन्छ ।

हेरौं कम्पनीको ५ वर्षको लाभांशको ईतिहास:

चुक्ता पुँजीको अवस्था के ?
कम्पनीको प्रकाशित प्रथम त्रैमासको रिपोर्टमा कम्पनीमा ८ अर्ब १३ करोड पुँजी देखिन्छ । कम्पनीले प्रस्ताव गरेको १५ प्रतिशत बोनस शेयरलाई पुँजीमा समायोजन गर्दा कम्पनीको पुँजी ९ अर्ब ३५ करोड हुन आउँछ ।

कम्पनीको आर्थिक वर्ष ०७६/७७ को प्रथम त्रैमास र आर्थिक वर्ष ०७५/७६ को प्रथम त्रैमासलाई दाँजेर हेर्दा :

खुद ब्याज आम्दानीमा वृद्धि :
बैंकको प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा रहेको खुद ब्याज आम्दानीमा ६ प्रतिशतको वृद्धि देखिएको छ । बैंकले गत आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ७९ करोड २८ लाख खुद व्याज आम्दानी गरेकोमा चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा कम्पनीले ८३ करोड ७१ लाख खुद व्याज आम्दानी गरेको छ ।

खुद मुनाफामा गिरावट आउनुको कारण के ?
गत आर्थिक वर्षको पहिलो त्रैमासमा ४२ करोड ८७ लाख खुद मुनाफा गरेको कम्पनीले अहिले भने ३४ करोड ३ लाख खुद मुनाफा गरेको छ । यसरी खुद मुनाफामा २१ प्रतिशतको गिरावट देखिएको छ । प्रमुख आम्दानीको श्रोतमा रहेको खुद व्याज आम्दानीमा ६ प्रतिशतको वृद्धि देखिदापनि कम्पनीको खुद मुनाफामा गिरावट देखिएको छ । कम्पनीले गत आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ८ करोड १८ लाख जोखिम व्यवस्थापन शिर्षकबाट फिर्ता आएकोमा अहिले भने सो शिर्षकमा ९ करोड ५१ लाख व्यवस्थापन गर्नु परेको छ ।

प्रतिशेयर आम्दानीमा गिरावट:
चुक्ता पुँजीमा १६ प्रतिशतको वृद्धि भएको र खुद मुनाफामा २१ प्रतिशतको गिरावट संगै कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी ३२ प्रतिशतले घटेको छ । कम्पनीको प्रकाशित प्रति शेयर आम्दानी १६ रुपैया ७४ पैसा रहेको छ ।

जगेडा कोष घट्यो, संचित मुनाफामा गिरावट :
कम्पनीको जगेडा कोष २३ प्रतिशतले कम हुँदै जगेडा कोषमा २ अर्ब ७६ करोड रकम पुगेको छ । संचित मुनाफा भने १ प्रतिशतले कम हुँदै १ अर्ब ७२ करोड पुगेको छ । शेयर प्रिमियम शिर्षकमा १६ करोड ९८ लाख रकम छ ।

निक्षेप कर्जा कस्तो ?

बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमास र अघिल्लो आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासलाई आधार मान्दा बैंकको निक्षेप संकलन २ प्रतिशतले घटेको छ भने कर्जा प्रवाह भने ३ प्रतिशतले बढेको छ । बैंकले चालु आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा ६६ अर्ब २ करोड निक्षेप संकलन गरी ६३ अर्ब २० करोड कर्जा प्रवाह गरेको छ ।

खराब कर्जा घटाउन सफल :
गत आर्थिक वर्षको प्रथम त्रैमासमा खराब कर्जा ३ प्रतिशत भन्दा माथि थियो अहिले भने खराब कर्जालाई बैंकले ३ प्रतिशत भन्दा मुनी राख्न सफल भएको छ ।

कम्पनी र दोश्रो बजार:

मूल्य आम्दानी अनुपात १२ गुणा:
कम्पनीको पुष १४ गतेको बजार मूल्य २०२ लाई आधार मान्दा कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १२ गुणा आउँछ । लाभांश प्रस्ताव गरेरे बुक क्लोज आउँन बाँकी हुँदाको अवस्थामा कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १२ गुणा हुनुलाई सकारात्मक रुपमा हेर्न सकिन्छ।

वास्तविक मूल्य (Fair Value):
कम्पनीको प्रतिशेयर आम्दानी १६ रुपैयाँ ७४ पैसा र किताबी मूल्य १५७ रुपैयाँ ३० पैसालाई आधार मान्दा कम्पनीको वास्तविक मूल्य २४३ रुपैयाँ हुन आउँछ ।

यसको आधारमा अहिलेको कम्पनीको बजार मूल्य २०२ लाई हेर्दा कम्पनीको बजार मूल्य वास्तविक मूल्य भन्दा थोरैमा कारोवार भएको छ । कम्पनीको पुष १४ गतेको बजार मूल्य उसको वास्तविक मूल्य भन्दा प्रतिकित्ता ४१ रुपैयाँ सस्तो देखिन्छ ।

मूल्य र किताबी मूल्यको आधारमा:
कम्पनीको दोश्रो बजारको मूल्य र किताबी मूल्यको अनुपात निकाल्दा कम्पनीको अनुपात १ दशमलव २८ गुणा आउँछ। बेन्जामिन ग्रामले सो अनुपात १ दशमलव ५ गुणा भन्दा धेरै भएका कम्पनीलाई “ओभर भ्यालूड” क्षेत्रमा राखेको देखिन्छ । यो शुत्र प्रयोग गर्दा कम्पनीको बजार मूल्यलाई कम्पनीको आधारभुत हिसाबसँग दाँजेर हेर्दा कम्पनी “अण्डर भ्यालूड” क्षेत्रमा देखिन्छ ।

निस्कर्ष:
कम्पनीको बजार मूल्य र कम्पनीले प्रस्ताव गरेको बोनस शेयरलाई आधार मान्दा कम्पनीको लाभांशबाट आउने प्रतिफल ८ प्रतिशतको नजिक रहेको छ । केही वाणिज्य बैंकको बुक क्लोज हुँदा समेत मूल्य आम्दानी अनुपात धेरै हुँदा आकर्षक लाभांश प्रस्ताव गरेको कम्पनीको मूल्य आम्दानी अनुपात १२ गुणा छ ।

यसलाई सकारात्मक रुपमा लिन सकिन्छ । तर निक्षेप संकलन र कर्जा प्रवाहलाई वृद्धि गर्नु पनि बैंकलाई एउटा प्रमुख चुनौती थपिएको छ। प्रकाशित स्प्रेडदर ५ प्रतिशत भन्दा माथि पुगेको छ । स्प्रेड दरलाई घटाउनु बैंकलाई चुनौती थपिएको छ ।

उपलब्ध तथ्याङ्क आधारित विश्लेषण पूर्ण होइन, निर्णय लिँदा थप अनुसन्धान गर्नुपर्ने छ। – लेखक