लकडाउनले निम्त्याएको सकस, कृषक मारमा लाखौको घाटा बेहोर्न बाध्य

२५ चैत, पाल्पा । विश्वव्यापी रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरस (कोभिड—१९) को सङ्क्रमण फैलिन नदिनका लागि सरकारले लागू गरेको लकडाउनका कारण पशुपालक कृषक मारमा परेका छन् । लकडाउनका कारण जिल्लामा उत्पादन हुने दुग्धजन्य पदार्थ बिक्री भएको छैन भने पशुलाई खुवाउने दाना आयातमा समस्या भएको छ । पाल्पा जिल्लामा व्यवसायिक रुपमा पशुपालेका कृषकले दुहेको दुध पशुलाई नै खुवाउन बाध्य भएका छन् ।

रामपुर नगरपालिका— ८ मा नागिनी एग्रो एण्ड रिसर्च सेन्टर सञ्चालक नरनारायण अर्यालले भैंसी दुहेर दुध भैंसीलाई नै खुवाउन बाध्य भएको गुनासो गरेका छन् । करिव १० महिनाअघि व्यवसाय थाल्नुभएका अर्यालको रिसर्च सेन्टरमा अहिले ५९ वटा भैंसी छन् । यसअघि दैनिक २ सय ४० लिटरसम्म दुध बिक्री गरेका अर्यालले अहिले दाना अभावमा दैनिक एक सय ९० लिटर दुध उत्पादन भएपनि बिक्री गर्न समस्या रहेको बताएका छन् ।

एक करोड ४० लाख मूल्य बराबरको आम्दानी गरेर भैंसी पालेका अर्यालले सञ्चालन गरेको डेरी समेत दिनभरि खोल्न नपाउँदा दुध बिक्रीका लागि समस्या परेको बताएका छन् । रामपुर नगरपालिका— ५ का जिवनाथ ढुङ्गानाको उन्नत गाई फर्ममा ठूलासाना गरी १० वटा गाई छन् ।

गाउँका अन्य कृषकबाट समेत दैनिक ५ सय लिटर दुध सङ्कलन गरेर आफ्नै डेरीबाट बिक्री गरेपनि अहिले रोकिएको उनको भनाइ छ । यसअघि नै दानाको जोहो गरिसकेकाले दानाभन्दा चोक्कर र बरानको अभाव भएको उनले बताएका छन् । पाल्पाको तिनाउ गाउँपालिका डुम्रेमा रहेको सहकारीमा आवद्ध कृषकलाई पनि दाना अभावका कारण समस्या भएको छ । डुम्रे दुग्ध उत्पादन सहकारी संस्था लिमिटेडका व्यवस्थापक तथा गाईपालक कृषक गोपाल जिसीले दाना अभाव भएर दुध उत्पादन घटेको तर बिक्रीका लागि भने समस्या नभएको बताएका छन् ।

२६ वटा गाई पाल्नुभएका कृषक जिसीले सहकारीमार्फत जम्मा भएका दुध पोखरा पुर्याउने व्यवस्था मिलाएको जानकारी दिएका छन् । सहकारीमा आवद्ध ५०० सदस्यमध्ये धेरै पशुपालनमा आवद्ध छन् । यसवाहेक निजी ढङ्गले पशुपाल्नेलाई दाना पाउनै गाह्रो छ । २०६८ सालमा फर्म दर्ता गरेर सञ्चालनमा ल्याएको सहकारीले जिल्ला तथा जिल्ला बाहिरसमेत दुध बिक्री गर्दै आएको छ ।

जिल्ला भेटेनरी तथा पशुसेवा विज्ञ केन्द्र पाल्पाका प्रमुख डाक्टर चन्द्रबहादुर रानाले जिल्लामा ३ सयको हाराहारीमा दुग्धजन्य पशुपालक कृषक रहेको बताउँदै यसअघि ८ हजार लिटर दुध उत्पादन हुने बताएका छन् । उनका अनुसार अहिले केही सहकारीमार्फत पशुपालक कृषकले कास्कीको पोखरामा दुध पठाउने गरेका छन् । दैनिक रुपमा करिव २९ सय लिटरसम्म दुध पोखरा जाने गरेकोमा अहिले दाना र सुख्खा घाँसको अभावमा उत्पादन घटेको छ ।

“अहिले जिल्लामा जम्मा ६ हजार लिटरको हाराहारीमा दुध उत्पादन हुन्छ, उत्पादन भएको दुध बिक्रीका लागि बजार नखुलेपछि कृषक मारमा परेका छन्”, केन्द्रका प्रमुख डाक्टर रानाले भने ।