महाधिवेशन गर्न नेकपा र कांग्रेसको आनाकानी

२ कात्तिक, काठमाडौं । कोरोना संक्रमणको चपेटामा परेकै बेला मुलुकका दुई ठूला राजनीतिक दल नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी र नेपाली कांग्रेस महाधिवेशनको धपेडीमा छन् । नेकपाले आगामी चैतमा एकता महाधिवेशन गर्ने मिति तय गरेको छ भने कांग्रेसले फागुनका लागि कार्यतालिका सार्वजनिक गरेको छ ।

तर दुबै पार्टीका कार्यशैली र व्यवहारले निर्धारित समयमा महाधिवेशन गर्ने कुरा पत्यारिलो लाग्दैन् । सत्ताधारी नेकपामात्रै होइन प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेस भित्र पनि बेतोडको घर झगडा छ । एकले अर्कालाई निषेधको राजनीति गर्न पार्टी भित्रका गुट उपगुट सकृय छन् । दुबै दलभित्र त्रिपक्षीय भिडन्त देखिन्छ । नेकपामा प्रधानमन्त्री केपी ओली र नेता माधवकुमार नेपालबीचको झगडा पूर्वएमाले कालबाटै झांग्गिएको हो । पछि पूर्व माओवादीसँगको एकता प्रकृया सुरु भएपछि तीन गुटबीच बलियो प्रतिस्पर्धा देखिएको छ ।

प्रारम्भमा ओलीले प्रचण्डको साथ लिएर नेता नेपाल पक्षलाई किनारा लगाए । तर प्रचण्डसँगको प्रधानमन्त्रीमा आलोपालो गर्ने बेला आयो त्यसले नयाँ परिस्थिति खडा गरिदियो । अब ओलीले नेता नेपाल र प्रचण्ड दुबै खेमा विरुद्ध फायरिङ खोल्नुपर्ने अवस्था निर्माण भयो । उक्त फायरिङको प्रभावबाट जोगिन प्रचण्ड र नेपालबीच नयाँ समीकरण निर्माण भयो । यसले गर्दा ओली आक्रमक अवस्थाबाट प्रतिरक्षात्मक बन्न वाध्य भए ।

त्यो अवस्था अहिले पनि छ । तर ओली विस्तारै आक्रमक शैलीमा फेरि देखिन थालेका छन् । नेकपा भित्रको घर झगडा मिलाउन भएका प्रयासले नयाँ सम्झौता भएको थियो । प्रतिनिधिसभाको बाँकी कार्यकाल ओलीले प्रधानमन्त्रीका रुपमा काम गर्ने र पार्टी महाधिवेशनसम्म प्रचण्डले कार्यकारी अध्यक्षको भूमिका निर्वाह गर्ने । साथै, सरकारले गर्ने महत्वपूर्ण नियुक्तिमा दुबै अध्यक्षबीच सहमति जुटाएर सचिवालय बैठकबाट अनुमोदन गराउनुपर्ने निर्देशन स्थायी कमिटीले दिएको थियो ।

साथै, एकता प्रकृया तत्कालै टुंग्याउने निर्देशनसमेत दिइएको हो । तर ओलीले स्थायी कमिटीका कुनैपनि निर्देशन मानेनन् । सबै निर्णय र निर्देशन धोती लगाएको अवस्था छ । यही शैली जारी राख्ने हो भने दशैंपछि अर्काे माहोल बन्ने सम्भावना देखिन्छ । प्रचण्ड र नेता नेपालले ओलीविरुद्ध फेरि मोर्चाबन्दी बलियो बनाउने अवस्था छ । खासगरी ओलीले राजदूत नियुक्ति र मन्त्रिमण्डल पुनर्गठनमा एकलौटी गरेपछि असन्तुष्टी चुलिएको छ ।

त्यसैले आउने महाधिवेशन समयमै हुने कुनै सम्भावना देखिंदैन । साथै, ओलीले अब पार्टी अध्यक्षका रुपमा कक्षा नदोह¥याउने भनेपनि त्यस्तो माहोल देखिंदैन । ओलीको कार्यशैली र व्यवहारले गर्दा प्रचण्ड माधव नेपालले पत्याउन छाडेका छन् । कतै ओलीले फेरिपनि पार्टी अध्यक्षमा कक्षा दोह¥याउने पो हुन् की भन्ने सम्भावना आशंका बढेको छ । त्यसको छनक ओलीले दिइसकेका छन् । हिजो मृगौलाको दोस्रोपटक प्रत्यारोपण नगर्दा र अहिलेको अवस्थामा व्यापक बदली आएको छ । ओली निकटहरुले एकपटक फेरि अध्यक्षमा दोह¥याउन दबाब सिर्जना गरिरहेका छन् । त्यसैले ओली फेरि आक्रमक शैलीमा प्रस्तुत हुन थालेको देखिन्छ ।

उता, प्रमुख प्रतिपक्षी कांग्रेसको अवस्था त अझै नाजुक छ । पार्टी महाधिवेशन नगर्न सभापति देउवा भरमग्दुर प्रयास गरिरहेका छन् । विगत भन्दा परिस्थिति बदलिएको छ । देउवा दोस्रो कार्यकालका लागि प्रतिस्पर्धा गर्ने मुडमा छन् । तर उनका सहयोगी भने बाहिरिने क्रममा छन् ।खासगरी विमलेन्द्र निधिको सभापतिमा लड्ने सम्भावनाले देउवालाई अफ्ठेरोमा पारेको छ । बाहिर नबोलेपनि देउवा परिस्थिति प्रतिकुल बन्दै गएको बुझ्दैछन् ।

असन्तुष्ट पक्षपनि अब देउवाविरुद्ध कसिलो घेराबन्दी गर्ने तयारीमा जुटेका छन् । वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेललाई प्रतिस्पर्धाको मैदानमा नउतारी दोस्रो पुस्ताका एकजनामा सहमति जुटाउने प्रयास भएको छ । त्यो प्रयासमा निधिसमेत जोडिने अवस्था बनेको छ ।  जसले गर्दा देउवाको जित सहज छैन । त्यसैले उनी सकेसम्म महाधिवेशन टार्ने पक्षमा छन् । कोरोना संक्रमण व्यापक भएको भन्दै फागुनमा महाधिवेशन गर्न नसकिने उनको धारणा लगभग सार्वजनिक भइसकेको छ । त्यसलाई औपचारिकता दिन उनले कार्यसमिति बैठक डाकेका थिए । तर नेताहरु नै संक्रमित भएको रिपोर्ट आएकाले हाललाई स्थगित भएको छ ।

यही अवस्था निरन्तर अगाडि जाने सम्भावना देखिन्छ । दशैतिहारपछि कोरोना अझै फैलने पूर्वानुमान गरिएको छ । त्यस्तो अवस्था आउने हो भने कांग्रेसले फागुनमा महाधिवेशन गर्ने छैन । आगामी जेठ वा भदौ नयाँ मिति तय हुन सक्ला । तैपनि महाधिवेशन नै गर्न भने कसैले जाँगर देखाउने अवस्था छैन । यही अवस्था रहिरह्यो भने ठूला दुुई पार्टीले थप एकवर्ष महाधिवेशन नगर्ने सहमति जनाएर संविधानमै संशोधन गरे भने अनौठो नमाने हुन्छ । यस्तो प्रस्ताव पारित गर्न ओली र देउवा तयार हुने छन् ।