ग्रामीण पर्यटन प्रर्वद्धनका लागि होमस्टे सञ्चालन

२३ फागुन,परासी । ग्रामीण पर्यटन प्रर्वद्धनका लागि नवलपरासी(बर्दघाट सुस्ता पश्चिम)को धार्मिक, ऐतिहासिक तथा पर्यटकीय सम्भावना रहेको महलपोखरी क्षेत्रमा सामुदायिक घरबास(होमस्टे) सञ्चालन गरिने भएको छ । घरवास सञ्चालनका लागि अहिले धमाधम आवश्यक पूर्वाधार निर्माणको काम भइरहेको छ ।

सुनवल नगरपालिका–४ स्थित महाभारत र चुरे पर्वतको सङ्गमस्थलमा पर्ने महलपोखरी समुद्र सतहदेखि एक हजार २३ मिटर उचाइमा पर्दछ । पूर्व–पश्चिम राजमार्गअन्तर्गत सुनवल बजारबाट ११ किलोमिटर उत्तरतर्फ पहाडी कच्ची बाटो छिचोल्दै पुग्न सकिने यो ठाउँ पर्यटकीय दृष्टिकोणले रमणीय, सुन्दर तथा आकर्षक छ ।

परापूर्वकालदेखि नै मगर जातीको बसोबास रहेको सो स्थलमा सुनवल नगरपालिकाको पहलमा घरबास सञ्चालनको तयारी गरिएको हो । पच्चीस घरधुरीको बसोबास रहेको सो क्षेत्रमा शुरुमा पन्ध्र घरमा घरबास सेवा प्रदान गर्ने तयारीका साथ अहिले धमाधम पूर्वाधार विस्तारको काम भइरहेको वडा नं ४ का वडाध्यक्ष वीरबहादुर गुरुङले जानकारी दिए ।

घरबास सञ्चालनका लागि यहाँका स्थानीयवासीलाई दुई चरणमा गरी एक÷एक महिनाको तालीम सञ्चालन गरी क्षमता अभिवृद्धि गरिएको छ । अहिले घरबासको सामुदायिक भवन निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ भने घरबास सेवा सञ्चालन हुने घरमा आवश्यक संरचना बनिरहेको वडाध्यक्ष गुरुङले बताए ।

घरबास प्रवद्र्धनका लागि लुम्बिनी प्रदेशको उद्योग, पर्यटन, वन तथा वातावरण मन्त्रालयले पूर्वाधार निर्माणका लागि रु आठ लाख र संस्कृति प्रवद्र्धनका लागि रु चार लाख गरी रु १२ लाख विनियोजन गरी पठाएको छ । गाउँलेहरु आफ्नो परम्परागत कला र संस्कृतिअनुसारको वेषभूषा र सांस्कृतिक प्रस्तुतिको तयारीमा जुटेका छन् ।

महलपोखरीबाट उत्तरतर्फ हिमालका दृश्य, पहाड पर्वत तथा दक्षिणतर्फ तराईका विशाल फाँटको दृश्यावलोकन गरी प्रर्याप्त आनन्दको अनुभूति गर्न सकिन्छ । छोटो दूरीको यात्रा पश्चात् नै तराईवासीले पहाडी हावा, पानी र वातावरणमा रमाउनसक्ने भएकोले यहाँ विशेष गरी आन्तरिक पर्यटकको आकर्षण बढ्दो छ ।

सामुदायिक भवन तथा घरबास सेवा दिने पाहुना घर तयार भई गाउँलेले आफ्नो परम्परागत मौलिक कला सांस्कृतिक प्रदर्शन गर्न तयार भएपछि घरबास सेवा शुरु गरिने नगर उपप्रमुख दधिराम अर्यालले जानकारी दिए । घरबासमा स्थानीय उत्पादनका परिकारलाई मुख्य प्राथमिकता दिइनेछ । घरबासमार्फत ग्रामीण पर्यटन प्रवद्र्धन गरी पछाडि परेका मगर समुदायको जीवनस्तर सुधार गर्न लागिएपछि स्थानीयवासीमा खुशियाली छाएको छ । यस स्थानमा पाल्पाका तत्कालीन राजा मणिमुकुन्दसेन ९द्धितीय०को पालामा बनेको ऐतिहासिक महलपोखरी(गजधम्बा) देवीको मन्दिर र सत्यवती बजैसँग जोडिएको पोखरीसमेत रहेको छ ।

पाल्पाको तत्कालीन सेनवंशी राजा त्रिवेणीधाम आवातजावत गर्दा पुज्ने गरेको यहाँको गजदम्बा देवीको मन्दिरमा विसं १९८५ मा चढाइएको घण्ट अहिले पनि देख्न सकिन्छ । विजयादशमी तथा चैतेदशैँमा विशेष भीड लाग्ने यस मन्दिरमा विशेष शक्ति रहेको भन्दै भक्तजनले शक्तिपीठको रुपमा विशेष आस्था राख्ने गरेको वडा नं ४ का वडा सदस्य बालकृष्ण पङ्गेनी बताउछन् ।

यहाँ भाकल गरेको मनोकामना पूरा हुने गरेकाले विशेष श्रद्धा, आस्था र विश्वास रहिआएको उनले बताए । अहिले यस मन्दिरको जीर्णोद्वार गरिदैँछ । सो क्षेत्रमा प्राचीनकालमा महल९दरबार० र पोखरी रहेकोले यस ठाउँको नाम महलपोखरी रहन गएको किम्बदन्ती छ ।

महलपछि भत्किएको र पोखरी हालसम्म रहेपनि स्थानीयवासीले अतिक्रमण गरी खेती गरिरहेको उनले बताए । परापूर्वकालदेखि नै यहाँ भेटी चढाउने प्रचलन रहेकामा विस २०३६ देखि बन्द भएको स्थानीय बताउँछन् । पाल्पाबाट सत्यवती बज्जै सोही बाटो भएर जाने क्रममा बास बसेकाले ठूलो खाल्डोपछि महलपोखरीका रुपमा परिणत भएको किम्बन्दी पाइन्छ । महलपोखरी पहाडको टाकुरामा चार बिघामा फैलिएको महलपोखरीमा वर्षाको समयमा मात्र पानी देख्न पाइन्छ ।

महलपोखरीलाई केन्द्रमा राखेर जिल्लाको मूलभन्सार महेशपुरदेखि सुनवल– महलपोखरी हुँदै पाल्पा जोड्ने गरी सडक सञ्जाल विस्तार गरिएको छ । सो क्षेत्रलाई बुटवल–पाल्पा सडकखण्डको वैकल्पिक मार्गका रुपमा समेत हेरिएको छ । ऐतिहासिक र पुरातात्विकस्थल भए पनि यहाँको भौगोलिक विकटताका कारण सो ठाउँपछि परेको स्थानीयवासी बताउँछन् ।

उचित प्रचारप्रसार र यातायातको असुविधाका कारण ओझेलमा परेको महलपोखरी पछिल्लो समय घुमफिर, मनोरम दृश्यावलोकन तथा वनभोजका लागि आन्तरिक पर्यटकको रोजाइमा परेको छ । वर्षात्को समयमा यहाँ आवतजावत गर्न कठिनाइ हुने भएकोले हिँउदको समयमा पर्यटकको आगमन बढ्ने गरेको छ । प्रदेश सरकारले सुनवलदेखि महलपोखरी सडक खण्डको बेलारी खोलामा हालै मोटरेवल पुल निर्माण गरेको छ । अब उक्त सडकको स्तरोन्नति गरी कालोपत्र गर्न सकिए आवागमनमा सहज हुने स्थानीयवासीले अपेक्षा गरेका छन् ।