हुम्लालाई कोरोना महामारीबाट बचाउन के गर्ने ? डा. नितेश घिमिरेका दश सुझाव

१९ बैंशाख, हुम्ला । पछिल्लो २४ घन्टामा कर्णाली प्रदेशमा २१४ जनामा कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) को संक्रमण पुष्टि भएको छ ।

कर्णाली प्रदेश अस्पताल, पशुपन्छी रोग अन्वेषण प्रयोगशाला सुर्खेत, कर्णाली स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान जुम्ला र दैलेख अस्पताल प्रयोगशालामा गरिएको पीसीआर परीक्षणमा २१४ जनामा संक्रमण पुष्टि भएको हो । नयाँ संक्रमितमध्ये सुर्खेतका मात्रै १७२ जना छन् ।

राष्ट्रिय सडक सञ्जालमा जोडिन बाँकी रहेको एक मात्र हिमाली जिल्ला हुम्लामा, दैनिक नेपालगञ्ज र सुर्खेतबाट ३ देखि ४ उडान हुने गर्छन् ।

सीमिकोट विमानस्थल एतिसम्म फितलो छ कि यात्रीको पीसीआर त धेरै परको कुरा, मेरो निरीक्षणमा रहेको नम्खा गाँउपालिकाबाट आवतजावत गर्ने यात्रीको जानकारीसमेत विमानस्थल विभागसँग नहुने रहेछ ।

देशभर कोरोनाको दोस्रो लहर शुरु भएको पनि केही हप्ता भैसकेको छ । मृत्युदर झन् बढेर गएको छ । अस्पतालहरुमा बेड भरिएको र फेरि पनि हाम्रो तयारी नपुगेरै होला, हामी चुकेको संकेत पाइसकेका छौँ ।

मेरा दश सुझाव:-

-सडक सञ्जालमा नजोडिएको हुँदा, विमानस्थल नै मुख्य संक्रमणको स्थल हो । विमानस्थल छेउछाउ होटेलहरुलाई होल्डीङ सेन्टरमा परिणत गर्न तयारी गर्ने । खर्चको सोधभर्ना स्थानीय सरकारले गर्ने । प्रत्येक होटेलमा कम्तिमा दुईजना स्टाफ नर्स र एकजना मेडिकल अधिकृत राखी सामान्य लक्षण वा लक्षण नभएकाहरुलाई राखी निगरानी गर्ने र आवश्यक परे कोभिड – १९ अस्पतालमा पठाउने ।

-सक्रिय संक्रमितहरुलाई पूर्णरुपमा आइसोलेशन केन्द्र तथा कोभिड – १९ अस्पतालहरुमा राख्ने व्यवस्था मिलाउने ।

-कोभिड – १९ अस्पतालहरुको लागि छिटो भन्दा छिटो फास्ट ट्रयाकबाट बजेट विनियोजन गर्ने ।

-कोभिड – १९ मा काम गर्ने सम्पूर्ण चिकित्सक, नर्स, स्वास्थ्यकर्मी तथा अन्य कर्मचारीहरुको लागी जोखिम भत्ता सुनिश्चित गर्ने ।

-जिल्ला प्रशासन कार्यालय, जिल्ला प्रहरी कार्यालय, सशस्त्र र नेपाली सेना परिचालन गर्न आवश्यक निर्देशिका जारी गर्ने ।

-संक्रामक रोग ऐन २०२० अन्तर्गत महामारीमा नीति नियम उल्लङ्घन गर्नेलाई कडा कारबाही गर्ने ।

-अत्यावश्यक काम बाहेक घर बाहिर र सार्बजनिक स्थलमा ननिस्कन आब्हान गर्ने ।

-प्रत्येक नागरिकले घर बाहिर निस्कनु पर्ने अत्याबश्यक काम भएमा स्तरीय मास्कको अनिवार्य प्रयोग गर्ने । घर बाहिर मास्क प्रयोग नगरेमा दण्ड जरिवाना गर्न गराउन स्थानीय प्रशासनलाई अधिकार प्रत्यायोजन गर्ने ।

-स्कूल, कलेज, विश्वविद्यालय, पाठशाला, होटेल, रेस्टुरेन्ट, सभा सम्मेलन, गोष्ठी, तथा अधिवेशन पूर्ण बन्द गर्ने ।

-लक्षण भएका संक्रमितहरुको पूर्ण उपचार तोकिएको अस्पतालहरुमा निशुल्क गर्ने । लक्षण नभएका संक्रमितहरुले कोरोना सार्न तथा फैलाउन सक्ने भएको हुनाले, आईसोलेशन अवधि पुरा गर्न सहज वातावरण बनाउने र आइसोलेशन केन्द्रमा ( होटेल लगायत बिद्यालय ) राख्ने।

स्थानीय सरकार र सम्बन्धित निकायले जिल्लामा काम गरिरहेका चिकित्स्क लगायत अन्य स्वास्थ्यकर्मीलाई समयको माग अनुरुप परिचालन गर्न सके, यो महामारीको युद्द्मा- सायद हुम्लालाई कोरोना मुक्त जिल्ला भनेर घोषणा पो गर्न सकिन्छ कि ?