नयाँ दल खोल्न माधव नेपालको बाधक बनेका दोस्रो पुस्तालाई रहर कि बाध्यता ?

१९ जेठ, काठमाडौं । एमालेबाट निष्कासित वरिष्ठ नेता माधवकुमार नेपालले नयाँ दल खोल्ने तयारी गरिरहेका बेला सोही समूहका युवा नेताहरु भने बाधक बनेर देखा परेका छन् । खनाल–नेपाल समूहमा रहेका घनश्याम भुसाल, सुरेन्द्र पाण्डे, गोकर्ण विष्ट र योगेश भट्टराईलगायतका नेताहरु पार्टी र आन्दोलन बचाउन एकता अपरिहार्य रहेको जनाउँदै नयाँ दल खोल्न असहमति जनाएपछि नेपालको अभिष्टमा उनीहरु बाधक बनेका हुन् ।

नयाँ दल खोल्ने हो आफूहरु सहभागी नहुने जानकारी गराएका उनीहरुले ओली समूहका नेताहरुसँग आन्दोलन र पार्टी जोगाउन भन्दै कुराकानी थालेका छन् । जेठ ९ गते संसद भवनमा प्रतिनिधिसभा विघटनविरूद्ध मुद्दाको तयारी गरिरहँदा भुसालले एमाले, कांग्रेसलगायत ठूला पार्टीहरूको जरा खोतलिँदा लोकतन्त्र नै कमजोर हुने र व्यवस्था धरापमा पर्ने अथ्र्याएका थिए ।

संसदीय मूल्य मान्यताविरूद्ध जानु परेकोमा आफू जतिबेला पनि आत्मालोचित हुन तयार रहेको बताउँदै जुनसुकै मूल्य चुकाएर भएपनि एकता बचाउनुपर्ने पक्षमा आफू रहेको पनि बताएका थिए ।

उनले वार्ता चाहिएको, चाहेको हो भने वार्ता आरम्भ भएर सहमतिको खाका निर्माण गरिँदै गर्दा फेरि एकपछि अर्को गर्दै कारवाहीको डण्डा किन चलाएको भन्दै ओलीप्रति प्रतिप्रश्न गरेका छन् । ‘खुँदै वार्ता टोलीका शीर्ष सदस्यलाई समेत कारबाही किन गर्नु ? एकता चाहने हो भने बरु गरिएका कारवाहीहरुको फुकुवा गर्दै पो जानु पर्छ त ’

खनाल–नेपाल समूहका अन्य नेताहरू भने यसलाई ‘दोस्रो पुस्ता’को रहरको संज्ञा दिन्छन् । ‘उहाँहरू लागिराख्नु भएको छ । पार्टी एकता हुने अवस्था आयो भने त राम्रै हो । हामीले आधार पनि प्रस्तुत् गरेकै छौँ, जेठ २ मै फर्कने,’ नेपाल निकट एक नेताले नेपालबहससँग भने । उनका अनुसार एमाले विवाद उत्कर्षमा पुगिरहेका बेला दोस्रो तहका नेताहरुले पार्टी विभाजन रोक्ने प्रयास गरिरहेको तर ओलीले नै मिलाउने प्रयास नगरेकोले पार्टीमा अब बस्नुको औचित्य छैन । उनीहरुको प्रयासले बाहिर कुनै परिणाम ल्याउन सकेको छैन ।

दोस्रो तहका नेताहरुले सोमबार गरेको प्रयासबाट प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली २०७५ साल जेठ अगाडीको सांगठनिक संरचनामा फर्कन्छन वा त्यसो नगरिए माधवकुमार नेपाल र झलनाथ खनालले पार्टी विभाजन गरेर नयाँ दल गठन गर्छन भन्ने प्रश्नको उत्तर भने दोधारमै रहेको छ । विपक्षी दलका नेता शेरबहादुर देउवालाई प्रधानमन्त्री बनाउन माग गर्दै पूर्व प्रधानमन्त्री समेत रहेका एमाले नेता नेपाल–खनाल रिट दर्ता गर्न सर्वोच्च अदालतमा पुगेका थिए । त्यसपछि ओलीले खनाल–नेपालसहित ११ जनालाई पार्टीबाट निष्कासन नै गरिदिए ।

अहिले पनि दुवै नेताहरुबीच संवाद हुने वातावरण नबनेपनि ओलीले पार्टीको पुरानै संरचनामा फर्काउने उदघोष गरे आश्चर्य हुने ओली समूहका एक नेताले बताए । ‘माधव नेपाल र भीम रावलको गतिविधिबाट आक्रोशित भएका ओलीले पार्टीलाई पुरानै संरचनामा फर्काउछु भनेर वक्तब्य जारी गरे भने त्यो आश्चर्य हुनेछ’ ओली समूहका एक नेताले भने ।

पार्टीभित्र वार्ता चलिरहेको र विवाद निरुपण हुने संभावना बढिरहेका बेला नेपाल पक्षका नेता एवं अखिलका पूर्व अध्यक्ष राजेन्द्र राइले त्यसलाई मनोगत र व्यक्तिगत भएको बताएका छन् । उनले वार्ता चाहिएको, चाहेको हो भने वार्ता आरम्भ भएर सहमतिको खाका निर्माण गरिँदै गर्दा फेरि एकपछि अर्को गर्दै कारवाहीको डण्डा किन चलाएको भन्दै ओलीप्रति प्रतिप्रश्न गरेका छन् । ‘खुँदै वार्ता टोलीका शीर्ष सदस्यलाई समेत कारबाही किन गर्नु ? एकता चाहने हो भने बरु गरिएका कारवाहीहरुको फुकुवा गर्दै पो जानु पर्छ त ’, उनले भनेका छन् ।

उनले वार्ता आरम्भपछि आफ्ना शीर्ष नेताहरूसहित अनेक दवावसँग जुधेर अति कठिन परिस्थितिमा आफ्ना पछि लागेका सांसदहरुलाई र खुद वार्ता टोलीका एक शीर्ष नेतालाई पार्टीको साधारण सदस्य समेत नरहने गरी कारवाही गरिएपछि कुन मुख लिएर वार्ता गर्ने भन्दै प्रश्न गरेका छन् । ‘कारवाही गर्ने नियतले वार्ता टोलीका अन्य सदस्यलाई स्पष्टीकरण सोध्ने र विभिन्न प्रदेशका सांसदहरूलाई कारबाही प्रक्रिया आरम्भ गरिएको अवस्थामा कुन मुख लिएर वार्ता गर्न सकिन्छ ?’

उनले भने ‘यस्तो अवस्थामा वार्ता अनाधिकृत वा व्यक्तिगत मात्र हो र यो वार्ता निर्लज्ज प्रकृतिको हो ! साँच्चै आधिकारिक वार्ता गर्ने हो भने नयाँ परिस्थिति निर्माण गरी नयाँ सहमति (वार्ताकै लागि पनि) जरुरी छ ।’ तर नेतृत्वका लागि तयार भैसकेका भूषाल, पाण्डे, विष्ट र भट्टराई नयाँ दल खोल्न बाधक बनिरहँदा उनीहरुलाई ओलीसँगै बस्ने बाध्यता हो कि रहर हो भन्ने प्रश्न उनकै समूहले उठाएका छन् ।

उनीहरुले भने निरन्तर ओली समूहका नेताहरुसँग वार्ता गरिरहेका छन् । अघिल्लो पटक भीम रावलले कुरा विगारेको भन्दै रावलसँग आक्रोशित भएका युवा पुस्ताका नेताहरुले सबैलाई मनाएर अघि बढ्ने बताइरहँदा एक दुई दिनमै ब्रेक थ्रु हुने जनाएका छन् । एमालेलाई फुटबाट रोक्न ओली पक्षबाट एमाले नेताहरु सुवास नेम्वाङ, विष्णु पौडेल र प्रदीप ज्ञवाली लागि परेका छन् ।

त्यस्तै, माधव नेपाल पक्षबाट गोकर्ण विष्ट, सुरेन्द्र पाण्डे, घनश्याम भुसाल र योगेश भट्टराई पनि त्यसैगरी जुटिरहेका छन् । दुबै पक्षका ६ जना नेताहरुले होटल याक एण्ड यतिमा जेठ ९ गते चार घण्टा लामो अन्तिम गृहकार्य गरेका थिए । उनीहरुबीच साँझ साढे ५ बजेदेखि ११ बजेसम्म भएको छलफल र गृहकार्यमा अध्यक्ष ओलीले के गर्ने र माधव नेपाल पक्षले के गर्ने भन्ने मोटामोटी ड्राफ्ट नै तयार भएको थियो । तर, १० गते आइपुग्दा उक्त ड्राफ्ट कामै नलाग्ने अवस्थामा पुग्यो ।

९ गते रातिसम्मको यो प्रयास असफल भएसँगै अध्यक्ष ओलीले १० गते माधव नेपाल पक्षका ११ जना नेताहरुलाई पार्टीको साधारण सदस्यसमेत नरहने गरी निष्काशन गरे । बाँकी १२ जनलाई पनि २४ घण्टे स्पष्टीकरण सोधेका थिए । त्यसपछि विथोलिएको वातावरण सहज बन्न सकेको थिएन । अहिले पनि दुवै नेताहरुबीच संवाद हुने वातावरण नबनेपनि ओलीले पार्टीको पुरानै संरचनामा फर्काउने उदघोष गरे आश्चर्य हुने ओली समूहका एक नेताले बताए । ‘माधव नेपाल र भीम रावलको गतिविधिबाट आक्रोशित भएका ओलीले पार्टीलाई पुरानै संरचनामा फर्काउछु भनेर वक्तब्य जारी गरे भने त्यो आश्चर्य हुनेछ’ ओली समूहका एक नेताले भने ।