के अहिलेकै नेतृत्वले मुलुकको कायापलट होला ?
यज्ञप्रसाद भट्टराई
असार ६, २०७९ सोमबार १८:३७:४७
६ असार, काठमाडौं । नेपालमा राजनीतिक परिवर्तनका लागि दर्जनौं आन्दोलनहरु भइसकेका छन् । आन्दोलनले ल्याएको परिवर्तनबाट देशले पटकपटक नयाँ नयाँ राजनीतिक व्यवस्थाको अनुभूतिसमेत गरिसकेको छ । नेपाली जनताको मुख्य आशा भनेकै देशको द्रुत विकास नै हो । त्यही आशा पुरा गराउन विभिन्न समयमा नेपाली जनताले विभिन्न ब्यवस्था र सो ब्यवस्थाका हिमायती नेतृत्वप्रति अगाद भरोसा पनि गरेका हुन । तर, जनताको आशा र भरोसामाथि खेल्न पल्किएका नेपालका राजनीतिक दलहरुका नेतृत्वकर्ताहरुले जनताको भावना र चाहनामा भने कहिल्यै पनि गम्भीर भएर सोच राखेको कही कतै पनि देख्न र सुन्न पाइएको छैन ।
नेपालको विकासको अध्ययन गर्दा २००७ साल अघिसम्मका राजनीतिक घटनाक्रमहरुको बिश्लेषण गरिरहनु आवश्यक देखिँदैन् । जहानियाँ राणाशासनमा जनताका आवाज बुलन्द हुने कुरा पनि थिएनन् । कही कतै कुनै आवाज उठिहाले पनि जनताका आवाजले त्यतिबेला त्यति ठूलो महत्व पनि दिएनन् । विकास भनेको के हो ? भन्ने कुराको आभास नभइकन जनताले देशको नेतृत्वकर्ताहरुलाई गाली गर्ने कुरा पनि भएन । देश विकासका लागि राज्य र जनता सँगसँगै हुनुपर्छ भन्ने कुरा राणाशासनमा हुने कुरै भएन ।
२००७ सालपछि भने देशमा राजनीतिक चहलपहल राम्ररी नै शुरु भएको देखिन्छ । राजनीतिले जनताको मन छुन थाले पछि, देश बिकासको आधार नै राजनीति हो भन्ने बुझ्न थालेपछि जनता र राजनीतिक नेतृत्वबीचको समदुरी नजिकिन थालेको देखिन्छ । देश विकासको आधार नै असल र सबल नेतृत्व नै हो भन्ने कुराहरुको उदाहरण हामी हाम्रो देशमा हैन अन्य विकसित मुलुकहरुको अवस्था अध्ययन गरेर थाहा पाउन सक्छौ । जहाँ हामीसँगै प्रजातन्त्रको लडाई लडेका या हामीभन्दा पछि लोकतन्त्रको प्रादुर्भाव भएका मुलुकहरुले विकासमा विश्व बजारलाई दिएको चुनौतिले देखाईसकेका छन् ।
तर हाम्रो देशको अहिलेको विकासक्रमलाई बिश्लेषण गर्ने हो भने नेपालमा क्रियाशील राजनीतिक दलहरुलाई स्याबासी दिने कुनै ठाउँ नै भेटिदैन् । दलीय ब्यवस्थाले जनताको आयस्तर यतिमाथि उठायो भनेर भन्नसक्ने अवस्था समेत नभएको वर्तमान अवस्थामा नेपाली जनताहरुको नेपालका राजनीतिक दलहरुप्रतिको समर्थन बिस्तारै घटदै जान थालेको देखिदैछ ।
नेपालको विकासको इतिहासलाई केलाउने हो भने २०१७ देखि २०२७ सालसम्मको समयलाई बिकासको स्वर्णिमकालका रुपमा लिन सकिन्छ । त्यो समयमा देशका सयौं उद्योगधन्धा, कलकारखाना, बाटोघाटो, कुलो, पाटी, पौवा, मठमन्दिर लगायतका बहुआयामिक क्षेत्रमा समूचित विकास भएको देखिन्छ । विकासवादी राजा महेन्द्रको एकल सपनालाई पुरा गराउन त्यसबखतका सीमित पञ्चहरुको अहोरात्रको परिश्रम र लगनशीलतालाई सिंगो ब्यवस्थाबिरुद्धको आधारका रुपमा हेरियो भने ठूलो भूल हुन सक्छ ।
त्यसपछिको समय देशमा विभिन्न प्रकारका राजनीतिक उथलपुथलहरुका बीचमा गुज्रिएको देखिन्छ । जनमत संग्रह हुँदै २०४६ सालको प्रजातान्त्रिक आन्दोलनले देशमा निर्दलीयताको खारेज गर्दै बहुदलीय ब्यवस्थाको शुत्रपात गर्न सफल हुनुमा भूमिगत रुपमा राजनीतिक संगठन निर्माण र जनजीविकाका सवालमा आवाज उठाउँदै आएका राजनीतिक दलहरु मात्रै हैन नेपाली जनताको अत्यन्तै ठूलो साथ र समर्थन रहेको कुरालाई वर्तमानमा क्रियाशील राजनीतिक दलहरुले भुल्नु हुदैन ।
देशमा प्रजातन्त्रको पुर्नस्थापनापछि नेपाली जनताले केवल एउटै मात्र सपना सजाएका थिए त्यो हो द्रुततर रुपमा देशको बहुआयामिक विकास । तर, नेपाली जनताको बिडम्बना नै भन्नुपर्छ, पुर्वाधारदेखि उत्खननसम्मका विकासमा विश्वका बिकसित मुलुकहरुको दाजोमा पुग्न सकिने सपना देखाएर जनताको अभिमत लिएर राजधानी उक्लिएका दलका नेताहरु उतै हराए । कोही खोपी भित्र समातिए त कोही बार्दलीमा बसेर बाँसुरी बजाउन थाले, जनताका सपना पुरा हुने कुनै विश्वाशिलो आधार दलहरुले दिन नसकेपछि नेपाली जनताहरुले हिँसात्मक द्धन्दको बाटो समेत समाते । हिँसात्मक द्धन्दलेसमेत परिवर्तन गर्न नसक्ने देखेपछि बाटो बिराएर अर्कै बाटो समाउन गएका दलहरु समेत लोकतन्त्रको मूलप्रवाहमा समाहित हुन आए । सबैको सहभागितामा देशमा पुनः अर्को राजनीतिक परिवर्तन भयो, देशमा गणतन्त्रको स्थापना भयो, सयौं बर्षदेखि आस्थाको धरोहरका रुपमा नेपाली जनताका बीचमा रहेको राजसंस्था पनि सदाका लागि बिलिन भएर गयो ।
तर पनि देशले बिकासको मुहार देख्न पाएन । दलहरुमा देश विकासका लागि एकताबद्ध हुनुपर्छ भन्ने भावना यतिलामो समय बितिसक्दा पनि कहिल्यै आएन । आफ्नै घर भत्काएर परायका आँगनमा बास माग्न जाने गलत राजनीतिक अभ्यासले गणतन्त्र प्राप्ति पछिका दशौं बर्षहरु पनि त्यत्तिकै निकम्मा भएर गैसकेका छन् । दलहरुप्रतिको जनताको घटदो विश्वासका कारण बिस्तारै दलहरुका बिरुद्धमा नेपाली जनताहरु संगठित हुन थालिसकेका छन् । दलहरुको दम्भ र नेतृत्वमा रहेका ब्यक्तिहरुको अथाह द्रब्यमोहका कारण नेपाली जनताले अत्यन्तै ठूलो दुःख गरेर ल्याएको लोकतन्त्र, गणतन्त्र समेत गुम्ने खतरामा पुगेको छ । भर्खरै सम्पन्न स्थानीय निर्वाचनमा जनताले दल बहिस्कारको रुपमा स्वतन्त्र उम्मेद्धवारहरुको पक्षमा गरेको मतदानले यही संकेत गरिरहेको देखिन्छ ।
गत स्थानीय निर्वाचनमा स्वतन्त्र उम्मेद्धवारहरुले प्राप्त गरेको मतलाई आधार मान्ने हो भने के अहिलेकै नेतृत्वले देशको कायापलट गर्न सक्ला त ? भन्ने गम्भीर प्रश्न समेत उब्जाएको छ । जनताको दलप्रतिको बितृष्णा यसरी नै बढदै जाने हो र दलहरुका भन्दा स्वतन्त्र उम्मेद्धवारहरु विश्वाशिला र जनताको नजरमा भरपर्दा देखिन थाले भने निकट भविष्यमा सम्पन्न हुन गैरहेका प्रदेश र संघीय निर्वाचनमा जनताले दल छोडेर स्वतन्त्र उम्मेद्धवारहरु रोज्ने संभावना अत्यधिक रुपमा बढदै गएको देखिदैछ । त्यसैले राजनीतिक दलहरुले एक आपसमा देखिएका कटुता र बैमनश्यतालाई त्यागेर केबल देशविकासको मुल अभियानलाई आफ्नो एकमात्र लक्ष लिएर अगाडि बढन अहिले नितान्त आवशयक भैसकेको देखिदैछ ।
यज्ञप्रसाद भट्टराई
यज्ञप्रसाद भट्टराई पूर्वको झापामा रहेर राजनीतिक, सामाजिक अभियानमा क्रियाशील छन् । सहकारी आन्दोलनमा समेत सरिक रहेका भट्टराईले पछिल्लो समय नेपालबहस डटकममा आबद्ध रहेर लेखन तथा पत्रकारिता गरिरहेका छन् ।
लेखकबाट थपराष्ट्रिय सम्पत्ति जलिरहेको छ, देशको वास्तविकता ख्याल नगरी कस्ता योजना आउने होलान् ?
बैशाख १५, २०८१ शनिबार
लोकतन्त्र दिवसको सान्दर्भिकता
बैशाख ११, २०८१ मंगलबार
लोकतन्त्रमा लोकको कल्याण होस्
बैशाख ११, २०८१ मंगलबार
गृहमन्त्रीको आलोचना गर्ने युवकमाथि प्रहरीको चरम यातना
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख १३, २०८१ बिहिबार
इलाम उपनिर्वाचनमा कांग्रेस
यज्ञप्रसाद भट्टराई
बैशाख १२, २०८१ बुधबार
तीनदिने अनुसन्धनात्मक लेखन कार्यशाला तथा तालिम सुरु
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख १४, २०८१ शुक्रबार
तीनदिने अनुसन्धनात्मक लेखन कार्यशाला तथा तालिम सुरु
बैशाख १४, २०८१ शुक्रबार
आफूलाई चोख्याउने गरी गृहमन्त्री रविको ठाडो प्रस्तावमा प्रधानमन्त्री र मुख्यसचिव किन भए चुप ?
बैशाख १४, २०८१ शुक्रबार
अमेरिकी रिपोर्टः नेपालमा सबै प्रकारका यौन तस्करीमा छुट, घुस बिना चल्दैनन् नेपालका अदालत
बैशाख १४, २०८१ शुक्रबार
उपनिर्वाचनको मतदान जारी, इलाममा १९ र बझाङमा ११ उम्मेदवार प्रतिस्पर्धामा
बैशाख १५, २०८१ शनिबार
सिमेन्टको बोरा बोक्दै महिलाहरू
बैशाख १५, २०८१ शनिबार
फेवातालमा पौडी प्रतिस्पर्धा
बैशाख १५, २०८१ शनिबार
प्राथमिक तहमा शिक्षक माग, सात प्रदेशमा गरी ४४६२ पद
बैशाख १५, २०८१ शनिबार
चुनाव जित्नेमा विश्वस्त छु : सुहाङ नेम्वाङ
बैशाख १५, २०८१ शनिबार
इलाम उपनिर्वाचन : कांग्रेस उम्मेदवार खड्काले गरे मतदान
बैशाख १५, २०८१ शनिबार