गठबन्धन रहर होइन, राष्ट्रिय आवश्यकता होः कांग्रेस नेता केसी

बिद्यार्थी राजनीतिबाट खारिएका नेता हुन् राजेन्द्रकुमार केसी (राजन) । काठमाडाैंका स्थायी बासिन्दा केसी नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य तथा निर्वतमान सांसद पनि हुन् । आवाजबिहीनहरुको आवाज बुलन्द गर्ने केसी हक्की स्वभावका नेता र स्पष्टवक्ताको रुपमा चिनिन्छन् ।

राजनीतिलाई पेशा नभई सेवा ठान्ने उनी असल नेता र समाजसेवी भनेर परिचित छन् । केसीले जसरी जनतासामू आफूलाई लोकप्रिय बनाएका छन् त्यसैगरी पार्टीभित्र पनि कुशल संगठन मानिन्छन् । उनै केसीसँग आमनिर्वाचनसँग केन्द्रित रहेर नेपालबहसका लागि कालिका महतले गरेको कुराकानीको सम्पादित अंशः

अब पार्टी र संसद दुवैबाट तपाईहरु फुर्सद हुनुभयो होइन ?

अब प्रत्यक्षतर्फकाे बाँकी छ नि । त्यसको लागि आगामी असोज २३ गते उम्मेदवारी दिने हो । यसमा गठबन्धनभित्र छलफल भइरहेको छ । अहिलेसम्म टुंगिइसकेको छैन । गठबन्धनभित्र के कति सीटमा चित्त बुझाउने भन्न कुराको टुंगो लागिसकेको छैन । असोज २३ अगाडि त्यो टुंग्याएर सबै दलले आ–आफ्नो दलले प्राप्त सीट र ठाउँबाट उम्मेदवारी दिने हो । त्यसको लागि शीर्ष नेताहरुबीच व्यापक रुपमा छलफल, परामर्श भइरहेको छ ।

गठबन्धनभित्र सीट बाँडफाडमा त ‘भ्यागुताको धार्नी’ भयो नि, कहिले टुंगिन्छ त ?

पार्टी एक्लै चुनाव लड्दा त धेरै साथीहरु आकांक्षी हुन्छन् । तिनलाई चित्त बुझाउन धेरै गाह्रो हुन्छ । यहाँ त विभिन्न विचार, सिद्धान्त भएका र संसद पनि नमान्नेसम्मका पार्टीहरुसँग सँगै जानुपर्ने कुरा छ । त्यसरी जाँदा विभिन्न मापदण्डहरु बनाइएको छ । त्यसको लागि २०७४ सालको आमनिर्वाचन र गत स्थानीय निर्वाचनलाई पनि आधार मान्ने कुरा छन् । माओवादी साथीहरुको २०७४ सालको निर्वाचनलाई आधार मान्नुपर्छ भन्ने कुरा छ ।

२०७४ सालमा एमालेले जितेका ठाउँमा एकीकृत समाजवादीले पाउनुपर्छ भन्ने पनि छ । मधेसवादी र राष्ट्रिय जनमोर्चाका पनि आ–आफ्नै भनाइहरु छन् । ती सबैलाई हेरेर कुन क्षेत्रमा कुन दल बलियो छ भनेर पनि गहिरो छलफल गर्नुपर्ने छ । त्यसकारण पनि अत्यन्तै सम्वेदनशील र जटिल प्रक्रिया हो यो गठबन्धनमा सीट बाँडफाँड । यी र यस्ता विषयलाई ध्यानमा राखेर छिट्टै टुंग्याउनुपर्छ । त्यसको लागि गठबन्धन दलका शीर्ष नेताहरु लागिपर्नुभएको छ ।

नागरिकता विधेयक त राष्ट्रपतिकोमा गएर फेरि अस्वीकृत भयोे नि ?

नागरिकता विधेयकको सन्दर्भमा भन्नुपर्दा पहिला नेकपा एमाले नेतृत्वकै सरकार हुँदा २०७२ सालमा अध्यादेशमार्फत जन्मसिद्धका आधारमा नागरिकता दिने भनेर ल्याइएको हो । त्यतिबेलाको सरकारले तराईमा जन्मसिद्धका आधारमा नागरिकता दिने भनेर अध्यादेशमार्फत विधेयक ल्याएको थियो । त्यसबेला केहीले जन्मसिद्धका आधारमा नागरिकता पाउने भनेर संविधानमै व्यवस्था गरेको छ । त्यसबेला उमेर नपुगेका ५, ६ हजार व्यक्तिहरु जो थिए तिनलाई संविधानमा व्यवस्था भएअनुसार दिने भनेर यो विधेयक ल्याइएको हो । त्यतिबेला केपी ओली नेतृत्वको सरकारले अध्यादेशमार्फत नागरिकता विधेयक ल्याएको थियो । नागरिकता जस्तो विषय अध्यादेशमार्फत पारित गर्नुहुँदैन संसदबाट निर्णय हुनुपर्छ भनिएको थियो ।

२०७२ सालको केपी ओली सरकारको पालामा भएको व्यवस्थालाई फलोअप गरेको मात्रै हो । नयाँ केही गरेको छैन यो संविधानमा जे उल्लेख छ त्यसै अनुरुप संसदले राष्ट्रपति कार्यालय पठाएको हो । त्यसमा राष्ट्रपतिजीले केही जिज्ञासा राख्न खोज्नुभयो । त्यसपछि फेरि संसदमा छलफल गरियो । संसदमा नागरिकता सम्बन्धी विधेयकमा ८४ जना सांसदले बोल्नुभयो । त्यसपछि राष्ट्रपतिकोमा पठाइयो । संविधानमै संसदले केही विधेयक राष्ट्रपति कार्यालय पठाउँदा उहाँलाई जिज्ञासा लागेमा संसदमा पठाउन सक्ने भनेर संविधानमै व्यवस्था छ ।

यसरी दोस्रो पटक संसदले पारित गरेर पठाएपछि संवैधानिक राष्टपतिका केही बाध्यताहरु छन् । संविधानलाई टेकेर जाँदा उहाँको चाहनाअनुसार नहुन सक्छ । तर, उहाँको चाहनाअनुसार संविधान बाझिएको छ । उहाँले आफ्ना केही जिज्ञासा भए यसो गरौं भन्न सकिने तर सार्वभौम अधिकार सम्पन्न संसदले गरेको निर्णय रोक्न मिल्दैनथ्यो तर राष्ट्रपतिले विधेयक अस्वीकृत गरेर असंवैधानिक काम गर्नुभयो । यसमा संविधानभन्दा ठूलो राष्ट्रपति, प्रधानमन्त्री, दल कोही पनि हुन सक्दैनन् ।

चुनावको मुखमा नागिकता विधेयक पास भएन अब तराईंमा आन्दोलन होला नि ?

यो त ओली सरकारको पालामै जन्मसिद्धका आधार जसका बाबु, आमाले नागरिकता पाएका छन् । उनीहरुका छोराछोरीले पाएका छैनन् । ठ्याक्कै बुझ्ने भाषामा भन्नुपर्दा जसले जन्मसिद्धको आधारमा नागरिकता दिने भन्ने अध्यादेश ल्याइयो । त्यसरी जन्मसिद्धको आधारमा नागरिकता दिने भनेर २०७२ सालमा ओली सरकारले अध्यादेश ल्यायो । त्यतिबेला ती व्यक्तिहरु १४, १५ वर्षका थिए १६ वर्ष नभइकन नागरिकता दिन मिलेन ।

त्यसबेला ६, ७ हजारले जन्मसिद्धका आधार नागरिकता लिए । त्यसमा नागरिकता जस्तो विषयमा अध्यादेशको भरमा दिनुहुँदैन भनेर कसैले सर्वोच्चमा उजुरी हाले । त्यसलाई नागरिकता जस्तो विषय अध्यादेशले पारित गर्न पाइँदैन । त्यसलाई संसद्मै छलफल हुनुपर्छ भनेर सर्वोच्च अदालतले निर्णय ग¥यो । त्यसपछि नागरिकता जस्तो संवेदनशील विषय अध्यादेशले पारित गरेर हुँदैन भनेपछि त्यो प्रक्रिया रोकियो । अहिलेको संसदले त्यहीं प्रक्रियालाई अगाडि बढाएको हो । यो कुनै नयाँ ढंगले अहिलेको सरकार र संसदले ल्याएको होइन ।

त्यसोभए यी विधेयकहरुले अल्झाउँदैन, समयमै चुनाव हुन्छ हो ?

चुनाव नहुने कुरै छैन । अध्यावधिक निर्वाचन नै नहुने त कल्पनै गर्न सकिँदैन नि । आवधिक निर्वाचन के आधारमा खलबलिन्छ ? लोकतन्त्रको सुन्दर पक्ष भनेकै आवधिक निर्वाचन हो । नेपाली कांग्रेसले २०५४ सालदेखि हुन नसकेको स्थानीय चुनाव २०५४ सालमा गर्यो । त्यो शेरबहादुर देउवाकै नेतृत्वमा भएको हो । २०७४ सालमा पनि हामीले मंसिर १० र २१ मा चुनाव गर्यौं । त्यसपछि शेरबहादुर देउवाले स्थानीय चुनाव पनि गर्नुभयो । त्यसपछि जिल्ला विकासको पनि सबैतिर चुनाव भयो । अहिले प्रदेश र केन्द्रको चुनाव तोकेका छौं । निर्वाचन आयोगले तयारीमा छौं भनेर मतपत्र छापिसकेको छ । चुनावको लागि आवश्यक स्रोत, साधन र जनशक्तिको लागि पनि सरकार जुटिसकेको छ । जनताहरु मतदान गर्न आतुर छन् अनि चुनावै नहुनुपर्ने कारण के छ र ? आवधिक चुनावै रोकिनुपर्ने त्यस्तो खासै कारण छ जस्तो त मलाई लाग्दैन ।

अब संसद त अन्त्य हुने होइन र किन स्थगित मात्रै भनियो ?

अन्त्य नै भन्दा पनि हुन्थ्यो तर अहिलेलाई स्थगित भनिएको छ । अब यो असोज २३ गते उम्मेदवारी मनोनय भइसकेपछि स्वतः अन्त्य हुन्छ । तपार्इंले भनेजस्तो यसलाई अन्त्य नै भन्दा पनि हुन्थ्यो । कसैकसैले फेरि लौ पाँच वर्षे अवधि पुरा भएको छैन भनेर मुद्दामामिलातिर पनि जान सक्छन् । फागुन २१ गते मात्रै शपथ गराएकाले पाँच वर्ष पुगिसकेको छैन । त्यो अप्ठ्यारालाई मध्यनजर गरेर स्थगित भनिएको हो । शपथ गराएको अवधिलाई मान्दा साँढे चार वर्ष मात्रै हुन्छ । त्यसलाई हेरेर पनि स्थगित भनिएको हो । तर, अन्त्य जस्तै हो हामीहरु अब यहीं संसद बस्नेगरी जाँदैनाैं ।

नेपाली कांग्रेसमा आन्तरिक कहल देखिन्छ, त्यसले चुनाव जित्न गाह्रो पर्दैन ?

यो पुरानो लोकतान्त्रिक पार्टीमा धेरै साथीहरुले लोकतन्त्र प्राप्ति र पुनप्र्राप्तिका लागि लामो संघर्ष, बलिदानी र योगदान गर्नुभएको छ । पुराना योगदान गरेका नेतासँगै धेरै नयाँ साथीहरु पनि आउनुभएको छ । त्यसैगरी महिला, जनजाति, आदिवासी, अल्पसंख्या, मधेसी, मुस्लिम, थारु, उत्पीडित, पिछडालगायत साराले नेपाली कांग्रेसप्रति आशा र भरोसा राख्नुभएको छ ।

आफ्नो योगदानको आधारमा जनप्रतिनिधि भएर जनताको सेवा गर्छु भनेर इच्छा, आकांक्षा राख्नु आफैमा राम्रो कुरा हो । पार्टी पनि त्यहीं हिसाबले अगाडि बढेको हो । पुरानो र ठूलो पार्टी भएकाले इच्छा, आकांक्षासँग असन्तुष्टि पनि हुन्छन् । धेरै नेता, कार्यकर्ता भएको पार्टीमा सबै ठाउँमा चुनाव लड्दा त सीट पुग्दैन । फेरि गठबन्धन भएपछि सीटै कम हुन्छ । त्यसपछि असन्तुष्टि र असहमति त हुन्छन् । त्यसभित्रबाट मिलाएर जानुपर्ने अहिलेको बाध्यता छन् । त्यसमा साथीहरुले पनि बुझ्नुपर्छ ।

ठ्याक्कै कांग्रेसको चाहीं कति सीटमा कुरा मिल्ला त ?

म सीट बाँडफाडको कमिटीमा छैन, त्यसैले ठ्याक्कै यति नै सीट भन्ने मलाई थाहा छैन । म केन्द्रीय सदस्य चाहीं हुँ तर सीट बाँडफाडमा छुइन । साथीभाइसँग कुरा बुझ्दा ९० को हाराहारीमा मिल्छ जस्तो लाग्छ । ९०, १००, ११० मा कुरा मिल्दा पनि कांग्रेसको लागि राम्रो होइन । एमाले र माओवादीलाई २०७४ सालमा जनताले दुईतिहाई हाराहारी बहुमत दिएर पाँच वर्षको लागि पठाएका थिए । उसले अशान्ति, भ्रष्टाचार, अन्याय, अत्याचारमा लिप्त भएर साढे तीन वर्ष हाराहारीमै विस्थापित भयो । दुई–दुई पटकसम्म प्रतिनिधिसभालाई भंग गर्यो । संसारमा एउटै सरकारले दुई–दुई पटकसम्म प्रतिनिधिसभालाई भंग गरेको उदाहरण छैन । तत्कालीन प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गर्नुभयो ।

त्यसकारण अहिलेको अवस्थामा कसैको स्पष्ट बहुमत नआउने र सरकार बनाउनको लागि कसै न कसैसँग मिल्नै पर्ने भएकाले चुनाव अगाडि गर्ने पनि पछाडि भन्ने भयो । आखिरी सरकार गठन गर्न गठबन्धनको आवश्यकता छ भने चुनाव अगाडि नै गरेर जाऔं भनेर गठबन्धन गरिएको हो । सरकार निर्माण गर्न बहुमत चाहियो । त्यसको लागि चुनाव अगाडि नै किन गठबन्धन गर्ने भन्ने भएपछि सभापतिजीले सबै साथीहरुसँग सरसल्लाह गरेर गठबन्धनमै जाने टुंगो भएको हो ।

कतिपय ठाउँमा कांग्रेसका एक्कै लड्ने भनेर कस्सिएका छन्, गठबन्धनका कारण असन्तुष्टि व्यापक छ, मिलाएर चुनाव जित्न धेरै गाह्रो हुँदैन ?

अहिलेको अवस्थामा साथीहरुलाई चित्त बुझाएर चुनाव जित्न धेरै गाह्रो छ । गठबन्धनका कारण धेरै साथीहरु अवसरबाट वञ्चित हुने अवस्था छ । त्यसले असन्तुष्टि ह्वात्तै बढ्ने देखिन्छ । लामो समयदेखि जनताको सेवा गर्दै आउनुभएको, जनतामाझ आफ्नो धरातल बनाउनुभएको, पार्टी संगठनमा लाग्नुभएको साथीहरुले टिकट नपाउँदा धेरै ठाउँमा असन्तुष्टि हुन्छ । तर, यो गठबन्धन ओली प्रवृत्तिको विरुद्धमा गरिएको राष्ट्रिय आवश्यकता हो ।

केपी ओलीले त कांग्रेस नेकपा एमालेसँग एक्लै चुनाव लड्न डराएर गठबन्धनको शरणमा पुगेको भनेका छन् नि, त्यसलाई के भन्नुहुन्छ ?

उहाँले चाहीं २०७४ सालमा माओवादी, जनमोर्चादेखि राप्रपा कमल थापासम्म गठबन्धन गरेर जाँदा डराको नहुने । अनि कांग्रेसले गठबन्धन गर्दा चाहीं एमालेसँग डराएको हुन्छ ? अहिलेको चुनावी प्रणालीले नै तालमेलको आवश्यकता महसुस गर्दछ । सरकार गठनका लागि जसरी पनि तालमेल गर्नैपर्ने हुन्छ । त्यसको लागि पछाडि गर्ने की अगाडि भन्ने हो । किन पछाडि गर्नु बरु अगाडि नै गरौं भनेर गठबन्धन गरिएको हो । कसैसँग डराएर पनि होइन त्यो चुनावी परिणामले देखिन्छ ।

जनताले पाँच वर्षको लागि दिएको जनमत थेग्न नसकेर तिनै वर्षमा कांग्रेसलाई सुम्पिनुभयो । हिजोका दिनमा केपीजीले संविधानमै नभएको कुरा ल्याएर दुई–दुईपटक संसद भंग गर्नुभयो । जुन कुरा संविधानमा सरकार बन्ने सम्भावना हुँदाहुँदै हाउस डिजल्भ गर्न पाइँदैन भनेर स्पष्ट लेखिएको छ । उहाँले लोकतन्त्र र संविधानलाई नै धरापमा पार्न खोज्नुभयो । भ्रष्टाचार, अनियमितता र अत्याचारका जुन हतखण्डा अपनाउनुभयो । त्यसकाविरुद्ध यो गठबन्धन हो ।

यो मुलुकमा कांग्रेसबिना लोकतन्त्र र लोकतान्त्रिक संविधान जीवित रहँदैन, हो ?

हो । संविधानको रक्षाका लागि, लोकतन्त्रको रक्षाका लागि, केपी ओलीद्वारा मच्चाइएको भ्रष्टाचार र लुटतन्त्रबाट मुलुकलाई जोगाउनको लागि, स्थिर सरकार निर्माण गर्नका लागि, मुलुकमा समृद्धि र सुशासन कायम गर्नका लागि अहिलेको आवश्यकता हो यो गठबन्धन । त्यसकारण असन्तुष्टिका बीच पनि ‘मुटुमाथि ढुंगा राखी हास्नुप¥या’छ’ भन्ने नारायण गोपालको गीत अहिले कांग्रेसमा त्यही भएको छ । नेता, कार्यकर्ता खुशी नहँदानहुँदै पनि राष्ट्रिय आश्यकतालाई हेरेर गठबन्धनमा जानुपरेको हो ।

काठमाडौं १० बाट तपाईं सर्वसम्मत सिफारिस हुनुभयो, हो ?

मेरो क्षेत्रबाट साथीहरुले मलाई एकल सिफारिस गरेर पठाउनुभएको छ । पार्टीले पनि सिफारिस गरेको छ । एकल सिफारिस भएकाले अस्वस्थ प्रतिस्पर्धा पनि छैन । क्षेत्र र प्रदेशका साथीहरुले पनि सर्वसम्मत ढंगले सिफारिस गर्नुभएको छ । त्यसकारण पनि मलाई नेपाली कांग्रेसले न्याय गरेर टिकट दिन्छ भन्नेमा ढुक्क छु ।

काठमाडौं १० का जनताले तपाईंलाई नै भोट दिनुपर्ने कारण के ?

मलाई भोट दिनुपर्ने आधार त अब यस क्षेत्रका जनतासँग मेरो ३० औं, ४० औं वर्षको सामिप्यता छ । यस क्षेत्रमा तीनवटा फरक महत्व बोकेका नगरपालिकाहरु छन् । कीर्तिपुर नगरपालिका जहाँ नेवार जातिको बसोबास छ । यसले नेवार समुदायको भेष, भुषा, संस्कार, संस्कृति र परम्परालाई झल्काउने काम गरेको छु । मठमन्दिरले भरिभराउ यस नगरपालिका प्राकृतिक सौन्दर्यले पनि भरिपूर्ण मानिन्छ । उहाँहरुको त्यो भाषा, संस्कार, संस्कृतिको जगेर्नाको लागि मैले धेरै काम गरेको छु । त्यसैगरी दक्षिणकाली धार्मिक नगरपालिका पनि हो । देशैभरिका भक्तजनहरु दक्षिणकाली माताको दर्शन आउँछन् । पर्यटकीय दृष्टिले पनि यो नगरपालिका महत्वपूर्ण मानिन्छन् । यहाँका मठमन्दिर, संस्कार, संस्कृति र प्राकृतिक सुन्दरताले भरिपूर्ण छ । त्यसको निर्माण, पुनःनिर्माण र विकासको लागि धेरै काम गरेको छु । अर्को चन्द्रागिरी नगपालिकाले छुट्टै महत्व बोकेको छ । यहाँको ऐतिहासिक, धार्मिक, सांस्कृतिक र प्राकृतिक रुपले धनी मानिन्छ । पर्यटकीय दृष्टिले चन्द्रागिरी अझ उपत्यकाकै महत्वपूर्ण स्थल कहलिएको छ । त्यहाँबाट उपत्यकाको दृष्यावलोकन छुट्टै स्थान ओगटेको छ । त्यसको वृत्तिविकास र पर्यटन पवद्र्धनका लागि पनि मैले धेरै काम गरेको छु ।

यी तिनै नगरपालिका विभिन्न मठमन्दिर र धार्मिक तीर्थस्थलसँगै कृषिको अथाह सम्भावना भएका ठाउँहरु हुन् । यहाँका नासपाती खेतीदेखि अन्य तरकारी, फलफूल र कृषि उत्पादनमा महत्वपूर्ण रहेको छ । कृषिको अथाह सम्भावना भएकाले वैज्ञानिक कृषि उत्पादनलाई अगाडि बढाएको छु । त्यसैगरी चन्द्रागिरी नगरपालिका क्षेत्रफलका हिसावले पनि ठूलो र रमणीय नगरपालिकामा गनिन्छ । त्यहाँ केवल कारदेखि अन्य उद्योगधन्दाहरु सञ्चालित छन् । यहाँ पुरापूर्वकालदेखि बसोबास गर्दै आएकादेखि बाहिरबाट आएर बसोबास गर्ने धेरै मतदाताहरुको घर–घरमा पुगेर आवश्यकता पहिचान गरी काम गर्ने जमर्को गरेको छु । त्यसैगरी भौतिक पूर्वाधार विकासमा पनि अहोरात्र खटेर काम गरेको छु । त्यसैले पनि मलाई यहाँका नागरिकहरुले मत दिनुहुन्छ भन्ने विश्वास छ । खासगरी भ्रष्टाचारसहित सुशासनयुक्त समाज निर्माणको लागि अगाडि बढेको छु । म भ्रष्ट्राचार गर्दिन, यदि त्यसो गरेको थाहा पाउनुभयो भने जे–जस्तो कारबाही गरेपनि भोग्न तयार हुने प्रतिवद्धता जाहेर गर्दछु ।

विदेशिने युवा शक्तिलाई देशमै रोक्न के गर्नुपर्ला ?

नेपालका युवा जनशक्तिलाई स्वरोजगारमुलक व्यवसायिक सीपयुक्त शिक्षाको खाँचो छ । त्यसको लागि प्राविधिक ज्ञान, सीप र क्षमताको विकास गर्नुपर्छ । त्यसका लागि हाम्रो मुलुकमा कलकारखानाहरु कम छन् । कृषि उत्पादनलाई जोड दिनुपर्छ । वैज्ञानिक कृषि उत्पादनको अवधारणाले युवा जनशक्तिलाई रोजगारी सिर्जना हुन्छ । जति पनि युवाहरु विदेशिएका छन् उनीहरु बाध्यताबस गएका हुन् । कसैलाई पनि आफ्नो देश, घर छोडेर विदेश जाने रहर हुँदैन । त्यसको लागि कृषि र पशुपालन महत्वपूर्ण कडी हो । त्यसमा राज्यले ध्यान दिनुपर्छ । त्यसको लागि आवश्यकता र भूगोलको सम्भावना हेरेर नयाँ कृषि योजना ल्याउन जरुरी छ ।

युवाहरु जबसम्म जाग्दैनन् तबसम्म देश विकास हुँदैन । युवाहरुलाई रोजगारी दिलाउन आफ्नै स्रोत र साधनको प्रयोग गरेर अगाडि बढ्नुपर्छ । मैले पहिला पनि भन्दै आएको छु, ‘स्रोतमा आधारित अर्थतन्त्र, कच्चा पद्र्धाथमा आधारित उद्योग यी दुईवटालाई अगाडि बढाउनुपर्छ । पर्यटनको अथाह सम्भावना छ भने त्यहाँ कृषिको कुरा गरेर हुँदैन पर्यटनको कुरा गर्नुपर्छ । कृषि उत्पादन हुने ठाउँमा पर्यटनको कुरा गरेर हुँदैन त्यहाँ उत्पादनलाई जोड दिनुपर्छ । अर्को जडिबुटीको सम्भावना भएको ठाउँमा खेतीको कुरा गरेर हुँदैन । त्यसरी ठाउँ, भूगोल र सम्भावना पहिचान गरेर अगाडि बढ्दा युवा वर्गलाई स्वरोजगारमुलक बनाउन सकिन्छ । आउँदा दिनमा त्यसको लागि लागिपर्ने छु ।