महिलाको ‘इज्जत ’ ?

डा.करुणा उप्रेती

८ मंसिर काठमाडौं । डा. करुणा उप्रेती सामाजिक सञ्जालमा बेलाबेलामा विभिन्न शिर्षकमा आफ्ना विचारहरुलाई स्टाटसको माध्यमबाट सार्वजनिक गर्दै आइरहेकी छिन् । केही दिन अगाडि मात्र महिलाको ‘इज्जत ’ ? शिर्षकमा पनि उनले महिलाको इज्जत उनका ‘दुई तिघ्रा’ को बीचमा लुकेको हुन्छ ।

त्यसैले जब पुरुषले बलात्कार गर्छ, महिलाको ‘इज्जत’ लुटिएको ठानिन्छ । तर जुन पुरुषले अपराध गर्छ, उसको ‘इज्जत’ चाहिँ सुरक्षित नै हुन्छ । बलात्कार गरेको पुरुषको ‘इज्जत गयो’ वा ‘इज्जत लुटियो’ भन्ने कहिल्यै सुनिँदैन  भनेर लेखेकी छिन् । उनले आफ्ना विचार लेख्दै भन्छिन्, महिलाको पवित्रता उनको योनीसंँग गाँसिन्छ । तर पुरुषको इज्जत उसको गुप्ताङ्गसंँग नगाँसिनु अचम्म होइन र ?

राज्यले महिलालाई भने जसरी भएपनि परिवार र समाजको ‘इज्जत’ बचाउन, आफ्नो योनीलाई पवित्र राख्नुपर्छ भन्ने सिकाइन्छ । त्यही योनीको पवित्रता जाँच्न रामले सीतालाई अग्निपरीक्षा दिन लगाए, कतै रावणले बलात्कार गरेको छ कि भनेर, अर्थात रावणले सीताको ‘इज्जत’लुट्यो कि भन्ने ठानेर राम चिन्तित थिए ।

महिला बलात्कृतहुनु पनि उनको दोष मानिने र पुरुषचाहिँ सजायको भागी नहुने चलन कहिलेसम्म रहने ? कुनै महिला बलात्कृत भइन् भने पक्कै पनि छोटो लुगा लगाएर वा हाँसेर पुरुषलाई बलात्कार गर्न प्रेरित गरिन् होलिन समेत भनिन्छ । ‘बलात्कृत’ पुरुषले अपराध गर्‍यो भन्नेचाहिँ ठानिँदैन ।

त्यसैले प्रहरीले ‘बलात्कृत’ को मुख छोपिदिन्छ, किनभने पुरुषको इज्जत त बच्नुपर्छ । महिलाचाहिँं जीवनभर ‘बलात्कृत’ को ‘ट्याग’ भिरेर हिँड्नुपर्छ यसरी महिलाको चरित्र, उनको योग्यता आदि सबै उनको योनीको ‘पवित्रता’ संँग जोडिने कहिलेसम्म होला ?

महिलाको शरीर भोगकै लागि मात्रै हो भन्ने भावनाले अभिभावकले छोरीको ‘कन्यादान’ गरिदिन्छन् । दान दिएको वस्तुमा त ‘मालिकको’ मात्र अधिकार हुन्छ । त्यसैले लोग्नेको घरबाट पिटिएर, हिंसा सहेर निकालिएकी छोरीको माइतमा स्थान हुँदैन ।जति हिंसा भोगे पनि आफू र आफ्नो ‘इज्जत’ बचाउन महिलाचुप लागि रहन्छिन् । लोग्नेको घरबाट निकालिएमा अक्षत योनी नभएकैले उनको विवाह सजिलै हुँदैन ।

उनको सामाजिक सञ्जाल फेसबुकमा लेखिएको स्टाटस जस्ताको तेस्तै:

सारमा, महिलालाई ‘बलात्कृत’ हुँदा उनी अपवित्र भइन् भनेर ‘छुवाछूत’ गर्ने, उनलाई र उनको परिवारलाई हेर्ने नजरले उनको ‘जिन्दगी खत्तम भयो’ भन्ने विचार समाजका विभिन्न तप्कामा रहिरह्यो भने महिलाको सम्मान कसरी हुन्छ ?

अहिले, सीताजस्तै पुरुषको लागि आफू ढुङ्गा बन्नुपर्ने, वनवास जानुपर्ने नेपाली महिलाको जीवन भइरह्यो भने समाज कसरी अगाडि बढ्ला ? महिलाको ‘इज्जत’ उनको ‘योनीको पवित्रतासंँग’ गाँसिएको छैन भन्ने आम बहस समाजमा कसले चलाईदेला ?