सान्दर्भिकताको कसीमा ओली
इन्द्र रिजाल
भदौ २२, २०७७ सोमबार २२:४३:२१
सम्पादकीय
२२ भदौ, काठमाडौं । प्रधानमन्त्री केपी ओली फेरि पनि भन्दैछन्– “अब कुनै नेपालीले भोकभोकै मर्न पर्दैन ।” उनले यस्तो उद्घोष धेरै पटक गरे । “समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली” उनको थेगो नै हो । कोरोन कहरले थला परेका बेला मजदूरी गर्ने श्रमिक भोकभोकै मरेका छन् । सायद ओली अखबार पढ्दैनन् । नत्र राजधानीमा भरिया काम गर्ने शेरबहादुर तामाङ र तराईमा मलइ सदा खानै नपाएर मरेको जानकारी उनलाई भइसक्थ्यो । हिजै मात्र उद्योगी व्यवसायीलाई बालुवाटारमा भेला पारेर उनी भन्दैथिए– कुनैपनि नेपालीले भोकै बस्ने अवस्था रहने छैन । बालुवाटारमा उनको यस्तो उद्गार चलिरहँदा खानाको आशामा बसेका लाखौं दीनदुखी कलेंटी परेका ओठ लिएर बसिरहेका छन् ।
प्रधानमन्त्री ओली नेपालीले खानै नपाउने दिन अब गए भनिरहँदा हजारौं नेपालीको ताँती पश्चिम नेपालको सीमावर्ती क्षेत्रमा बग्रेल्ती देखिंदैछ । कोरोनाको त्रासले नेपाल फर्केका मजदूर दुईछाक खाने जोहो नभएपछि फेरि जोखिम मोलेरै भएपनि भारततिरै कामको खोजीमा लाइन लागेर जाँदैछन् । सरकारले खान पाउने अवसर दिलाएको भए उनीहरु अहिलेको महामारीका बेला पक्कै भारत छिर्ने थिएनन् । किनभने यतिखेर भारतमा झण्डै एक लाख मानिस दैनिक कोरोना संक्रमणको चपेटामा पर्न थालेको अवस्था छ ।
कोरोनाले संसारलाई नै तहसनहस पार्ने अवस्था आएपछि धेरै नेपाली स्वदेश फर्किएका थिए । त्यतिखेर ओलीले नेपाललाई नयाँ दिशा दिने बताएका थिए । नेपालमै पर्याप्त कृषि उपज उब्जाएर विदेश निर्यात गर्ने अवसरका रुपमा महामारीलाई उपयोग गर्ने उनले पटक पटक सुनाएका थिए । युवा शक्तिलाई नेपालमै अवसर उपलव्ध गराउने उनको गफ कसैले बिर्सिहालेको अवस्था पनि होइन । तर उनले फर्किएका युवा शक्तिलाई नेपालमै अवसर सिर्जना गर्ने कुनै कार्यक्रम दिएनन् ।बरु फेरि विदेश जाउन भन्ने नै आशय देखिएको छ । रेमिट्यान्सबाटै अर्थतन्त्र धान्ने ओलीको चाहनाले काम गरेको छ । युवालक्षित कुनै कार्यक्रम नआएपछि बाध्य भएर पेट पाल्नकै लागि भारतलगायत विदेशी भूमि जाने तरखरमा धेरै नेपाली छन् । युवाहरुलाई लाहुरे संस्कृतिमै हुर्काउने ओली डक्ट्रिन देखिन्छ ।
संकटका बेला नेतृत्वको पहिचान हुने हो । क्षमता र भिजन देखिने बेला पनि त्यही हो । उदाहरणका लागि हामी जापानलाई लिन सक्छौं । जापानी प्रधानमन्त्री सिन्जो आबेले आफ्नो कार्यकाल बाँकी रहँदै गत महिना पदबाट राजीनामा दिए । जापानकै इतिहासमा सबैभन्दा लामो समय प्रधानमन्त्री बन्न सफल आबेको लोकप्रियताको ग्राफ थोरै झरेको थाहा पाउनेवित्तिकै राजीनामा दिए । शारीरिक रुपमा अस्वस्थ भएको बहानामा उनले पदबाट राजीनामा दिएका हुन् । यद्यपि उनी ओच्छ्यान पर्ने गरी विरामी भएका हैनन् । पाचन प्रणाली अलि कमजोर भएकाले थोरै समस्या देखिएको हो । तर हाम्रा प्रधानमन्त्री ओलीको चाला हेर्दा लाग्छ– मिले आजीवन प्रधानमन्त्रीको कुर्सीमा टाँस्सिरहन पाए हुन्थ्यो ।
देशको प्रधानमन्त्री पदमा आसिन ओलीको स्वास्थ्य अवस्था नाजुक छ, यो लोकलाई राम्रो थाहा छ । तर ओली आफ्नो स्वास्थ्य बारे कसैले टिप्पणी ग¥यो भने सहन सक्दैनन् । करिब तीन साताअघि राष्ट्रिय समाजवादी जनता पार्टीले प्रधानमन्त्री ओलीको स्वास्थ्यस्थितिबारे चासो राख्दै एउटा वक्तव्य निकाल्यो । जसमा भनिएको थियो– प्रधानमन्त्री ओलीको “शारीरिक र मानसिक स्वास्थ्य” राज्य सञ्चालनका लागि पूर्ण सक्रिय हुन नसक्ने अवस्थामा रहेकाले मार्ग प्रशस्त गर्नु बाञ्छनीय हुनेछ । तर यो विज्ञप्ति ओलीका लागि ज्यादै अप्रिय रह्यो । ओलीको सचिवालयले तत्कालै प्रतिकार गर्दै अर्काे विज्ञप्ति निकाल्यो । र भन्यो– अमानवीय । केपी ओली व्यक्तिप्रति लक्षित गरेर त्यसो भनिएको भए साँच्चै अमानवीय भन्न मिल्थ्यो ।
तर प्रधानमन्त्री भनेको व्यक्ति विशेष होइन, संस्था हो । संस्थाबारे सार्वजनिक टिप्पणी गर्न पाइने कुराको ख्याल गरिएन । ओली सार्वजनिक पद धारण गरेका व्यक्ति हुन् । उनको स्वास्थ्यबारे चासो राख्ने हकअधिकार सबै नागरिकलाई हुनेछ । साथै, राजनीति तहबाट राखिने धारणाको हैसियत पनि त्यस्तै हुन्छ । तर ओलीले यहाँ आफूलाई सामान्य व्यक्तिका रुपमा मात्र प्रस्तुत गर्न चाहे । उनले आफू राजकीय हैसियतप्राप्त पदाधिकारी हुँ भन्ने यथार्थ बिर्सन खोजे । हुनपनि ओली महिनौं अस्पताल बसेर शासन सत्ता चलाउने अनुवभबाट यहाँसम्म आइपुगेका व्यक्ति हुन् । उनको स्वास्थ्यबारे चिन्ता गर्ने वा चासो राख्ने नैसर्गिक हक हरेक नागरिकको हो ।
अहिले कोरोनाका कारण स्वास्थ्य जोखिम सर्वत्र बढेको छ । प्रधानमन्त्री ओलीको स्वास्थ्य त्यसैपनि दुरुह र कमजोर छ । दुई दुई पटक मृगौला प्रत्यारोपण गरेको बुढो शरीरले कोरोना संक्रमणसँग जोरी खोज्न सक्दैन । त्यसैले अहिले ओलीका लागि आराम नै अच्छा ओखती हो । दौडधूप र धपेडी उनका लागि उपयुक्त हुन सक्दैन । तर ओलीलाई यस्तो सुझाव दिने मानिस संसारकै सबैभन्दा ठूलो सत्रू लाग्छ । अहिले प्रधानमन्त्रीले सबैभन्दा बढी सक्रिय भएर खट्ने बेला हो । तर ओलीको स्वास्थ्य प्रतिकुलताले त्यो संभव छैन । यसको अर्थ सरकारले निर्वाह गर्नुपर्ने दायित्व पूरा गर्न सक्दैन । परिणाम भनेको नेपाली जनताले पर्याप्त सेवासुविधाबाट बञ्चित हुनुपर्ने छ ।
त्यसैले बाध्य भएर एउटा कुरा भन्नैपर्छ– यो देशमा अब ओलीहरुको कुनै सन्दर्भ र औचित्य छैन । “समृद्ध नेपाल, सुखी नेपाली” भन्ने नारालाई मूर्तता दिने ल्याकत ओलीको छैन । उनीलगायत धेरै नेताहरुले आफूलाई अभिभावकमा रुपान्तरण गरे हुन्छ । ओलीको अनुभव पछिल्ला पुस्तालाई काम लाग्न सक्छ । तर पटक पटक अवसर पाउँदासमेत केही गर्न नसक्ने क्षमतालाई अब धेरै परीक्षण नगरौं । करिब दुई तिहाईको समर्थन प्राप्त कार्यकारी प्रमुख हुँदासमेत केही लछारपाटो लगाउन नसक्ने ओली समसामयिक राजनीतिकका कुरुप पात्रका रुपमा दरिएका छन् । सत्ता टिकाउन साम,दाम,दण्ड, भेद सबै अपनाउन माहिर खेलाडी ओलीको अबको बसाई जति लम्बियो त्यसले नेपालको राजनीतिलाई अझै प्रदूषित तुल्याइरहने हो ।
इतिहासले ओलीलाई गज्जबको अवसर प्रदान गरेको थियो । तर मौकाको सदुपयोग उनले गर्न चाहेनन् वा सकेनन् उनै जानुन् । बीपी कोइरालापछि सर्वशक्तिमान सरकारको नेतृत्व गर्न पाएका ओलीले देश र जनताका लागि केही गर्ने छेकछन्दै देखाएनन् । बरु राजनीतिक बिचौलियाको भरिया बनिदिए । आज नेपाली राजनीतिक क्षितिजमा बिचौलियाको बिगबिगी छ । इमान्दार र निष्ठावान नेता कार्यकर्ता पाखा परेका छन् । सरकार चलाउने काम बिचौलियाले गरेका छन् । ओली त केवल बिचौलियाको बुख्याँचा बनेका छन् । उनले चाहेरपनि केही गर्न सक्दैनन् । सबै काम तिनै बिचौलियाको इच्छामा निर्भर गर्छ । त्यसैले भावी पुस्ताले स्मरण गरुन् भन्ने चाहना राख्ने हो भने ओलीले अब देशलाई निकाश दिन सके राम्रो ।
इन्द्र रिजाल
इन्द्र रिजाल नेपालबहस डटकमका प्रधान सम्पादक हुन् । अर्थ राजनीतिक धारमा कलम चलाउने वरिष्ठ पत्रकार रिजालले आर्थिक, राजनीतिक तथा सामाजिक परिवेशका विषयवस्तुको यर्थाथमुखी चित्रण गर्छन् ।
लेखकबाट थपदेउवा–रवी गोप्य भेटघाटः टिओआर खुकुलो बनाउने प्रस्तावप्रति ठाडै अस्वीकार
जेठ ७, २०८१ सोमबार
संसदीय इतिहासमा कलंकित दिन, २०८१ साल जेठ ७ गते
जेठ ७, २०८१ सोमबार
देउवा–रवी गोप्य भेटघाटः टिओआर खुकुलो बनाउने प्रस्तावप्रति ठाडै अस्वीकार
जेठ ७, २०८१ सोमबार
पशुपतिनाथको भेटी चोर्ने आठ जना पक्राउ
जेठ ७, २०८१ सोमबार
रविको ‘रिभेन्ज’ अभिव्यक्ति र भ्रष्टाचारको सौदाबाजी !
जेठ ८, २०८१ मंगलबार
उपेन्द्र यादवको रिटमाथिको सुनुवाई आज हेर्दा हेर्दैमा
जेठ ८, २०८१ मंगलबार
उपप्रधानमन्त्री रघुवीर महासेठको सम्पत्ति दुई वटा घरसहित २ करोड नगद, ४३ तोला सुन
जेठ ८, २०८१ मंगलबार
मन्त्रिपरिषदका कुन सदस्यको कति सम्पति ?
जेठ ८, २०८१ मंगलबार
काठमाडौंका एक लाख २५ हजार बालबालिकालाई ‘आईपीभी’ खोप लगाइने
जेठ ८, २०८१ मंगलबार
गण्डकीको सरुवा रोग अस्पताल भवन निर्माण सुस्त
जेठ ८, २०८१ मंगलबार