रोचक बन्दै पूर्व रक्षामन्त्री र पूर्व आईजीपीको चुनावी प्रतिस्पर्धा

२५ कात्तिक, काठमाडौं । पूर्व रक्षामन्त्री भीमसेनदास प्रधानले पूर्व आईजीपी सर्वेन्द्र खनालसँग चुनावी प्रतिस्पर्धा गर्नुपर्ला भनेर कहिल्यै सोचेका थिएनन् । तर नसोचेकै व्यक्तिसँग प्रधानले यसपटक मंसिर ४ गते हुने प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा काठमाडौ क्षेत्र –६ मा प्रतिस्पर्धा गर्नु परिरहेको छ । उनीहरु दुवैजना अहिले घरदैलो कार्यक्रममा व्यस्त रहेका छन् । उनीहरुबीच निकै रोचक प्रतिस्पर्धा हुँदैछ ।

परिणाम आफ्नो पक्षमा पार्न काठमाडौं–६ मा सत्ता र प्रतिपक्षी गठबन्धनका उम्मेदवारहरू आमनेसामने हुँदा प्रतिस्पर्धा रोचक हुँदै गएको हो । गठबन्धनको बलमा कांग्रेस नेता एवं पूर्वरक्षा भीमसेनदास प्रधान र पुर्ख्याैली घर तनहुँ भएपनि त्यही क्षेत्रमा बसेका पूर्व प्रहरी महानिरीक्षक सर्वेन्द्र खनालबीच रोचक प्रतिस्पर्धाले मतदातामा पनि उत्साह थपेको छ ।

दुवैजना आगामी परिणाम सहजै आफ्नो पक्षमा पार्ने रणनीतिमा छन् । नेपाल प्रहरीको जागीरे अवधिभर जन्मजात नेपाली कांग्रेस हुँ भन्दै आर्कषक सरुवा र बढुवा खाएका सर्वेन्द्र खनाल नेपाल प्रहरीको जागिरबाट अवकाशपछि रातारात एमालेबाट उम्मेदवार बनेका परिणाम उल्टाउने कसरतमा जुटेपछि प्रधानलाई पनि तेस्रो पटक जित्नै पर्ने दवाव परेको छ । उनीहरू दुवैलाई अन्य दुई दर्जन उम्मेदवारले चुनौती दिइरहेका छन् ।

दुईपटक यही क्षेत्रबाट जीत हासिल गरेका प्रधान उमेर र अनुभवले पाका भएपनि यसपटक नयाँ भन्ने एकप्रकारको चर्चा चलेपछि खनालले चुनौति दिइरहेका छन् । उमेरले प्रधान ६९ वर्षका भए । खनाल प्रधानभन्दा १३ वर्ष कान्छा हुन् । खनाल राजनीतिमा प्रवेश गरेपछि आक्रमक प्रचारमा छन् । पूर्वप्रहरी प्रमुख खनाल हालै मात्रै एमाले प्रवेश गरेर पार्टीको राजनीतिका सक्रिय देखिएपछि आक्रमक प्रचारमा लागेका हुन् । खनालले मतदातासँग नजिकको सम्बन्ध कायम गर्ने प्रयत्नमा छन् । आफू प्रहरीमा रहँदा काठमाडौलाई सुरक्षित बनाउन पहल गरेको आफ्नाे समयमा गुण्डागर्दी नियन्त्रण भएको जस्ता विषयलाई अघि सारेर खनाल चुनावी मैदानमा आएका छन् ।

तर सोही क्षेत्रका कुमार घैंटेको जनस्तरमा राम्रो सम्बन्ध हुनु र तिनै घैंटेलाई खनालले फेक इन्काउन्टरमा मार्नुने स्थानीय जनता भने खनालप्रति आक्रोशित छन् । कुमार घैंटेको छवि गुण्डागर्दीको भएपनि लैनचौर, पकनाजोल र सामाखुशी एरियाका स्थानीयबासीलाई घैंटेले सुरक्षित पार्ने र अपनत्व दिने काम गरेकाले पनि घेंटेप्रति जनस्तरमा ठूलो सहानुभूति छ । त्यसैले हाम्रो कुमार मार्ने यो पापी पुलिस हो भन्ने छाप सर्वेन्द्र खनालप्रति स्थानीयको रहेको छ ।

दुईपटक जीत हालिस गरेका प्रधानले बौद्धिक र इमानदार नेताको छवि बनाएका छन् । उनी विवादमा पनि नआएका नेता हुन् तर उनलाई यसपटक स्वतन्त्रकाे माहाेलले धोका दिनसक्ने संभावना उत्तिकै रहेको छ । उनले २०७० सालको संविधान र २०७४ सालको प्रनिनिधिसभा निर्वाचनमा जीत हासिल गरेका थिए । यस अगाडिका निर्वाचनमा पनि यही क्षेत्रमा उम्मेदवार बनेका उनले पार्टीमा समेत एकल वर्चस्व कायम गरेका छन । २०७४ सालमा यो क्षेत्रबाट जितेपछि मतदातालाई सन्तुष्ट पार्न नसकेको र प्रतिबद्धताहरू तथा विकासका योजनाहरू औसत रूपमा अगाडि बढाउन नसक्दा यो क्षेत्र पछि परेको काँठ क्षेत्रका बासिन्दाको गुनासो छ ।

उम्मेदवारसँग नीति, योजना तथा व्यक्तित्वजस्ता पक्ष मतदाताले खोजिरहेका छन् । तर यो क्षेत्रमा नयाँ अनुहारको एजेन्डा हेरेर उम्मेदवार फेर्न चाहे पनि अवस्था भने सहज छैन्। भोट दिन खोजे पनि विश्वस्त भइहाल्ने अवस्था नरहेको यो क्षेत्रका मतदाताहरूले बताएका छन्। गठबन्धनले जसरी पनि आफ्ना उम्मेदवार जिताउन पुरै शक्ति प्रयोग गर्ने रणनीतिमा छ । स्वतन्त्रको आधार पनि बलियाे देखिएको छ । स्वतन्त्रहरूले दलको भोट काट्ने अवस्था रहे पनि टक्कर नै दिने अवस्था भने छैन । आधार नै कमजोर रहेकाले जीत निकाल्न सक्ने अवस्था देखिन्न। प्रतिस्पर्धी एमालेमा पनि स्थानीय उम्मेदवारभन्दा बाहिरको आउँदा एजेन्डामा मात्रै लोभिने अवस्था छैन ।

प्रधानले यो क्षेत्रमा विगतमा एमालेका लोकप्रिय र जनतासँग नजिक रहन चाहने नेतालाई समेत हराएको इतिहास छ । २०७० सालमा एमालेका प्रभावशाली नेता योगेश भट्टराईलाई उनले हराएका थिए । २०७४ सालमा वाम गठबन्धनका साझा उम्मेदवार झक्कुप्रसाद सुवेदीलाई उनले हराएका थिए । सुवेदीलाई १ हजार ३ सय मतले हराएका थिए । प्रधानले १६ हजार ७ सय ८५ मत ल्याएका थिए । सुवेदीले भने १५ हजार ४ सय ८५ मत पाएका थिए ।

विगतको इतिहासमा साहना प्रधान तथा पद्मरत्न तुलाधरजस्ता व्यक्ति यो क्षेत्रमा उम्मेदवार थिए । २०४९ सालमा पिएल सिंहले स्थानीय तहको निर्वाचनमा मेयर पदमा जित हासिल गरेका थिए । एमालेले यो क्षेत्रमा एउटै व्यक्ति नउठाउने हुँदा भीमसेन मतदातासँग टाढा छैनन् । कांग्रेस सचिव, उपसभापति, जिल्ला सभापति बनेर भूमिका निर्वाह गरिसकेका प्रधान चौथोपटक यो क्षेत्रमा भिड्दैछन् । काठमाडौंको काँठ क्षेत्रका नगरपालिकाका अधिकांश भूभाग समेटको यो क्षेत्रका आफ्नै विशेषता र समस्या छन् । कृषियोग्य जमिन नष्ट हुँदा यसमा आश्रितहरूको जीविकोपार्जनमा समस्या छ । व्यवस्थित नगरका लागि थुप्रै काम बाँकी छन । टोखा तथा तार्केश्वर नयाँ नगरपालिका विकास र पूर्वाधारमा पछि परेकाले यो क्षेत्रका जनप्रतिनिधिप्रति स्थानीयको असन्तुष्टि छ ।

भीमसेनसँग प्रतिस्पर्धामा उत्रिएका सर्वेन्द्र खनाल एजेन्डामार्फत मतदाता रिझाउने कोसिसमा छन्। आफूले उठाएका विषयहरू पूरा गर्न उनले प्रतिबद्धता पनि जनाइरहेका छन । सामुदायिक विद्यालयको गुणस्तर कायम गर्ने, खोला र करिडोरका अतिक्रमित सार्वजनिक जग्गा फिर्ता गराएर पार्क निर्माण गर्ने, नगरभित्र ज्येष्ठ नागरिक पार्क बनाउने, ५५ वर्ष माथिका नागरिकलाई ५ सय रूपैयाँमै नियमित स्वास्थ्य जाँच गर्ने, ठमेल पर्यटकीय क्षेत्रको पूर्वाधार निर्माण तथा ट्राफिक व्यवस्थापनका समस्या समाधान गर्ने, युवाहरूको सीप विकास तथा रोजगारीका विषयमा बाहिरका अवसर खोजी गरी विदेश पलायनबाट रोक्दै स्वदेशमै स्वनिर्भर बनाउनेजस्ता आकर्षक एजेन्डा जनतामाझ लगिरहेका छन् ।

प्रधान र खनाल दुवैका एजेन्डा उस्तै छन । एमाले पार्टीले उम्मेदवार फेर्ने र यो क्षेत्रलाई परीक्षण गर्ने स्थल बनाइरहेको छ । एमालेले झक्कु सुवेदीदेखि योगेश भट्टराईलाई उम्मेदवार बनाएको थियो । दुई प्रतिस्पर्धीले आआफ्नै रणनीति बनाएर नतिजा आफ्नो पक्षमा पार्ने दाउ गरिरहेका छन् । स्वतन्त्रको अवस्था कमजोर भएपनि प्रचारशैली आक्रामक रहेकाे छ ।

स्थानीय तहको मत परिणामका आधारमा तार्केश्वर नगरपालिकामा एमाले ४ हजार मतले हारेको थियो । कांग्रेसले ११ मध्ये १० वटा वडामा मेयर–उपमेयर जितेको छ । २०७४ सालमा कांग्रेस जम्मा दुईवटा वडामा सीमित थियो । यस निर्वाचन क्षेत्रभित्र पर्ने टोखा नगरपालिको पाँचमध्ये चारवटा वडामा एमाले र एउटामा मात्रै कांग्रेस विजयी भएका थिए । वडाध्यक्षले प्राप्त मतका आधारमा यो क्षेत्रमा कांग्रेसले १७ हजार २ सय ७७, माओवादीले २ हजार ४ सय ६२ नेकपा एकीकृत समाजवादीले १ हजार ८ सय ५९ र गठबन्धनको पक्षमा २० हजार ५ सय ८९ मत पाएको थियो र एमालेले १४ हजार ३ सय ३ मत पाएको थियो।

काठमाडौं–६ मा जम्मा ६२ हजार ६ सय २ मतदाता छन् । कांग्रेसलाई आफ्ना मतदाता र सत्ता गठबन्धन दलको मत थपिदा जित्ने अपेक्षा गरेको छ भने एमालेले आफूले नयाँ उम्मेदवार पठाएको र नयाँलाई जनताले साथ दिने भन्दै आफ्नो अभियानलाई अघि बढाउदा जित निकाल्ने जनाएको छ ।