राष्ट्रपतिको निर्वाचनसम्म नपुग्दै कोर्ष करेक्सनको होमवर्क

१९ माघ, काठमाडौं । वर्तमान सत्ता गठबन्धनमा देखिएका असमझदारीले आगामी फगुन २५ गते हुने राष्ट्रपतिको निर्वाचनसम्म पुग्दा सत्ता समीकरणमा कोर्ष बदलिन सक्ने सम्भावना बढेर गएको छ । यसका लागि पुरानै बाम लोकतान्त्रिक समीकरणलाई व्युँताउने आन्तरिक गृहकार्य यतिबेला भित्रभित्रै तीव्र छ । दलका जिम्मेवार नेताहरुले सार्वजनिक रुपमै यो गठबन्धन धेरै अगाडि नजाने भनिसकेका छन् ।

नेताहरुका अनुसार नेपाली राजनीतिमा केही दिनयता पर्दा अगाडिकाभन्दा पर्दा पछाडिबाट भइरहेका खेलहरुले सत्ता समीकरणमा प्रभाव जमाइरहेको देखिन्छ । राजनीतिक विचार र संविधानका मुल मर्मसम्मत सत्ता समीकरण नभएकाले पनि यसमा खटपट आएको हो ।बुधबारको प्रतिनिधिसभा बैठकमा नेताहरुको प्रस्तुतिले पनि वर्तमान सत्ता गठबन्धनको आयु लामो नभएको संकेत गरिसकेको छ ।

नेकपा माओवादीका एक नेताको भनाइमा ‘सरकार गठन भएको एकमहिना पुग्दैछ । प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल प्रचण्डले यही गठबन्धनबाट सरकार चलाउने कुरा असहज भएको दलको बैठकमा भनिरहेका छन् । सत्ता साझेदार दलबाट पनि स्वार्थका विषयमा मात्र कुरा भइरहेका छन् । यही सरकारामा बसेर संविधानभन्दा बाहिरका हिन्दुराष्ट्र र संवैधानिक राजसंस्थाको वकालत भइरहेको छ । हामी गणतन्त्र र संघीयतालाई समय अनुकुल बनाउन खोजिरहेका छौँ । तर, यही सरकारमा यसको विरोधीहरुको बोलवाला चलिरहेको देखिन्छ ।

यस्तो अवस्थामा सँगै जान सकिने स्थिति नदेखिएकाले पहिलोको गठबन्धनमा कोर्ष करेक्सन गर्ने हो कि भन्ने विषयमा छलफल चलिरहेको छ ।’ स्रोतका अनुसार अहिले भइरहेका आन्तरिक र गोप्य छलफलहरुमा प्रधानमन्त्रीले पुरै मन्त्रिमण्डललाई पुनर्गठन गर्नेबारे पनि कुरा उठेको छ । प्रधानमन्त्रीबाहेक सबै मन्त्रीलाई हटाएर कांग्रेसलाई उपप्रधानमन्त्रीसहित दिएर नेकपा एकीकृत समाजवादी र जनता समाजावादीलाई लिएर नयाँ मन्त्रिमण्डल बनाएर जाने तयारी पनि छ । यसमा राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीलाई पनि सहभागी गराउने कुरा रहेपनि उससँग भने यो विषयमा छलफल भएको छैन् । जनमत पार्टी भने छलफलमै सहभागी छ ।

पहिलेको सत्ता गठबन्धनले सरकार बनाउने तयारी गरिरहँदा माओवादीका अध्यक्ष प्रचण्ड प्रधानमन्त्री बन्दा नेपाली कांग्रेसबाट उपप्रधानमन्त्रीसहित सरकारमा जाने कुरा थियो । उपसभापति पूर्णबहादुर खड्काले कांग्रेसबाट सरकारको नेतृत्व गर्ने कुरामा कांग्रेसबाटै विरोध भएपछि अघिल्लो गठबन्धन भत्किन पुगेको कांग्रेसका एक नेताले नेपालबहसलाई बताए । उनले भने देउवा पहिलो चरणमा प्रधानमन्त्री हुँदा डा. शेखर कोइराला र माओवादीबाट एकजनालाई उपप्रधानमन्त्री बनाउने कुरा थियो तर, सभापति देउवाले विश्वास गरेका डा.प्रकाशशरण महत र विमलेन्द्र निधिलगायतका नेताले विपरित रोल खेल्दा गठबन्धन भत्कियो ।

पछिल्लो समय माओवादीको बैठकमा पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई काम गर्न नेकपा एमालेका अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीसँग भन्दा कांग्रेस सभापति देउवासँग सहज हुने कुरा उठेको थियो । तर, तत्कालै सरकार बन्ने वित्तिकै के गर्ने भन्ने कुरा पनि आयो,ती नेताले भने, ‘पार्टीका केही साथीहरु लागिरहनुभएको छ । कांग्रेसले पनि निर्णय दिएको छैन । अरु दलसँगको छलफलमा के हुन्छ त्यो अनुसार प्रधानमन्त्री अगाडी बढ्नुहुन्छ ।’ एमालेले राष्ट्रपति पनि लाग्यो भने देशको राजनीतिले नै अर्कै मोड लिने माओवादी नेताहरुको बुझाइ छ ।

कोर्ष करेक्सन गरेर नयाँ समीकरण बन्दा एमाले र राप्रपाबाहेकाको बन्न सक्ने नेताहरुको भनाइ छ । सरकार स्थिर राख्नका लागि कांग्रेस, माओवादी, नेकपा एस र जसपा भए पुग्छ । उनीहरु पहिले पनि सँगै थिए । अहिले पनि उनीहरुबीच निरन्तर वार्ता भइरहेको नेकपा एसका एक नेताको भनाइ छ । उनले भने,‘ ‘विगतमा एउटै पार्टीको प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपति हुँदा हामीले निकै क्षति बेहोरिसकेका छौं । सात दलीय गठबन्धनको सहमतिअनुसार अढाई वर्षपछि फेरि एउटै पार्टीको प्रधानमन्त्री र राष्ट्रपति हुँदा के अवस्था हुन्छ भन्ने कुरामा हामीले बेलैमा सोच्नुपर्ने अवस्था छ ।’

उनले आफ्नो पार्टी यही सरकारमा जानेभन्दा पनि हिजोकै वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धनको सरकार बनाउनुपर्ने पक्षमा रहेको बताए । पहिले के कारणले हाम्रो गठबन्धन टुट्यो भन्नेतिर नगइ अब फेरि वाम लोकतान्त्रिक गठबन्धन बन्नुपर्छ, हिजोको गल्ती अब सच्चिनुपर्छ भनेर प्रयास भइरहेको उनले बताए । तर, कोर्ष करेक्सन गर्ने छलफल कुन स्थानमा र कसरी भइरहेको छ भन्ने कुरा भने नेताहरूले खोलेका छैनन् । नेपाली कांग्रेसका नेता डा. शेखर कोइरालाले विराटनगर पुगेर कांग्रेस चाँडै सरकारमा जाँदैछ भनेका थिए ।

शहिद सम्मान कार्यक्रममा सहभागी हुन तनहुँ पुगेका अर्का कांग्रेस नेता रामचन्द्र पौडेलले पनि प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई एमाले नेतृत्वको गठबन्धनबाट निकालेर कांग्रेसमा ल्याउने प्रयास भइरहेको र यो प्रयास अन्तिम चरणमा रहेको बताएका थिए । उनको यो भनाइ आएको भोलिपल्ट नै प्रचण्डलाई भेट्न ओली बालुवाटार पुगेका थिए । प्रधानमन्त्री माथि स्वार्थकन्द्रित विषयमा दवाव बढाइरहेका ओली पनि पछिल्लो समय यो गठबन्धनलाई राष्ट्रपतिको निर्वाचनसम्म कसरी पुर्याउने भन्ने खेलमा लागेका छन् । यो गठबन्धन दिगो नजानेमा उनी पनि ढुक्क छन् ।