शल्यक्रियामार्फत छावा निकाल्न सफल चिकित्सक भन्छन्- ‘फिल्म हेरेजस्तो भयो’

२५ फागुन, चितवन । चितवन राष्ट्रिय निकुञ्जको हात्ती प्रजनन् केन्द्र खोरसोरमा रहेकी २५ वर्षे गण्डकीकलीको अपरेसन (शल्यक्रिया) गरेर सुरक्षित रूपमा छावा निकालिएको छ ।

मंगलबार बिहानैबाटै व्यथा लागेको गर्भवती ढोई (पोथी हात्ती) गण्डकीकलीले व्यथा लागेको लामो समयसम्म पनि बच्चा जन्माउन नसकेपछि उसको अपरेसनमार्फत छावा निकालिएको हो । हात्तीको स्वास्थ्य जाँच गराउन पशु चिकित्सक तथा प्राविधिकहरू खोरसोर पुगेका थिए ।

निकुञ्जका वरिष्ठ वन्यजन्तु चिकित्सक डाक्टर विजयकुमार श्रेष्ठका अनुसार गण्डकीकलीको पेटमा रहेको बच्चा बाहिर निस्कनुपर्ने भागभन्दा तल्लो भागतिर पोको परेर बसेको पाइएको थियो । उनीहरूले हात्तीलाई सुत्केरी गराउन केही प्रयासहरू गरेपनि सामान्यतरवमा सुत्केरी गराउन सकेननन् त्यसपछि माउ र बच्चाकै ज्यान जानसक्ने खतरा देखिएपछि शल्यक्रिया गरेर गण्डकीकलीको पेटमा रहेको बच्चा झिकेका हु्न् ।

नेपाली चिकित्सक टोलीसँग रहेका विदेशी डाक्टर निक मास्टरसहित निकुञ्ज, राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण कोषका डाक्टर र प्राविधिकको सामूहिक प्रयासमा गरिएको शल्यक्रियापश्चाउ मउ र बच्चा (छावा)लाई सुरक्षित रुपमा अलग पार्न सफल भएको हो ।

डाक्टर श्रेष्ठ नेतृत्वको टोलीले बुधबार गण्डकीकलीको पछाडिको भाग करिब एक फिट चिरेर पेटभित्रको बच्चा निकालेको थियो । उनकाअनुसार नेपालमा यसरी शल्यक्रिया गरेर वन्यजन्तुलाई सुत्केरी गराइएको सम्भवत: यो पहिलोपटक हो ।

करिब दुई घन्टा लगाएर गण्डकीकली (माउ)को पेटमा रहेको भाले छावा निकालेका थिए । सुरूमा छावाले कुनै हलचल नगरेको तर कृत्रिम श्वास दिएपछि ३ मिनेटजतिमा होसमा आएको थियो ।

डाक्टर श्रेष्ठले भने, ‘छावा चल्न थालेपछि हाम्रो खुसीको सीमाना रहेन । हामी अब माउ बच्चा दुवैलाई बचाउन सक्यौं । गण्डकीकलीको गर्भवती अवस्थामा शल्यक्रिया गरेर पेटबाट निकालिएको बच्चाको अवस्था र मउ सुरक्षित गराउन सकेको देख्दा कुनै फिल्म हेरेको जस्तो लागिरहेको छ ।’

श्वास फेर्न थाले पनि उठ्न नसकेको छावा बिहीबार बिहान आफैं उठेर हिँडडुल गर्न थालेको उनले बताए । छावालाइ राति स्लाइन चढाइएको थियो भने बिहानदेखि पाउडर दूध खुवाइएको छ । तर आफ्नो शरीर चिरेर निकालिएको बच्चासँग माउ डराइरहेको उनले बताए । माउलाई सञ्चो हुन केही महिना लाग्नसक्ने उनले बताए ।