प्रधानमन्त्री प्रचण्डः संवैधानिक पदमा सन्तुलन, कार्यकारीमा धरमर
केदार भट्टराई (काका)
चैत २, २०७९ बिहिबार १८:२६:५६
२ चैत, काठमाडौं । विपक्षीहरुले अस्थिर राजनीतिककर्मी र अविश्वासनीय नेताको रुपमा अर्थ्याइरहेका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ यतिबेला देशको कार्यकारी प्रमुखका रुपमा छन् । भोलि शुत्रबार उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन सम्पन्न भएपछि निर्वाचनबाट पदपुर्ति हुनुपर्ने सबै संवैधानिक निकायहरुले पुर्णता पाउने छन् । राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, सभामुख, उपसभामुख, राष्ट्रियसभाको अध्यक्ष र उपाध्यक्ष निर्वाचित पद हुन । यसमध्ये उपराष्ट्रपतिको निर्वाचन भोलि हुँदैछ भने राष्ट्रियसभाका अध्यक्षको कार्यकाल अझै एक वर्ष बाँकी रहेकाले अहिले निर्वाचन हुँदैन ।
गत मंसिर ४ मा सम्पन्न आम निर्वाचनबाट तेस्रो शक्तिका रुपमा नेकपा माओवादी आएपनि एकल सरकार बनाउने मत कुनै पनि दलले नपाएका कारण ठूला दलको रुपमा आएका नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेले सरकार बनाउन माओवादीको सहयोग अनिवार्य छ । यी दुई दललाई खेलाएर उनी यतिबेला नेपालको कार्यकारी प्रमुखको पदमा आसिन छन् । २०७४ को आम निर्वाचन अगाडी कांग्रेससँग गठबन्धन गरेर स्थानीय निर्वाचनमा गएका प्रचण्ड प्रदेश र प्रतिनिधिसभाको निर्वाचनमा एमालेसँग सहकार्य गर्न पुगेका थिए ।
माओवादीको नेतृत्व गरिरहेका प्रचण्ड र एमालेको नेतृत्व गरिरहेका केपी शर्मा ओलीबीच सहकार्य भएपछि दुई दल मिलेर नेकपा गठन भएको थियो । तर, आलोपालो प्रधानमन्त्रीको कुरा नमिलेपछि तीन वर्ष नपुग्दै नेकपा विभाजन भयो र प्रचण्ड फेरी कांग्रेससँग गठबन्धन गर्न आए ।एमालेबिरुद्ध बनेको गठबन्धन सरकारको नेतृत्व नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले गरे र यही सरकारले स्थानीय र आम निर्वाचन पनि गरायो । तर, प्रधानमन्त्रीको विषयमा सहमति नभएपछि प्रचण्ड कांग्रेस छाडेर पुष १० एमालेसँग गठबन्धन गर्दै प्रधानमन्त्री भए । अहिले त्यो एमालेसँगको गठबन्धन पनि छोडेर फेरी कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धनमा प्रचण्ड आइपुगेका छन् ।
एमालेसँग राष्ट्रपतिको विषयमा सहमति नभएपछि प्रचण्डको सरकार र उसलाई दिएको समर्थन फिर्ता लिएर एमाले सरकारबाट बाहिरएपछि प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई १० दलको साथ रहेपनि उनको सरकार कानुनी रुपमा अल्पमतमा छ र चैत १२ गतेभित्र फेरी विश्वासको मत लिनुपर्ने भएकाले उनी अहिले त्यसैको तयारीमा छन् । प्रधानमन्त्री प्रचण्डको यस्तो आउने र जाने प्रबृति अब सबैका लागि सामान्य जस्तै भइसकेको छ । कुन बेला कसलाई धोका दिएर कुन समूहमा जान्छन भन्ने ठेगान नभएकाले पनि नेपाली राजनीतिमा उनलाई अस्थिर राजनीतिककर्मी र विश्वासहीन नेताको रुपमा लिने गरिएको छ ।
पछिल्लो समय प्रधानमन्त्री प्रचण्डले फेरेको गठबन्धनको एक फाइदा भने संवैधानिक पदहरुमा देखिएको छ । उनले पहिले भएको कांग्रेस नेतृत्वको गठबन्धन नछाडेका भए नेकपा एमालेले सभामुख पद नपाउने अवस्था थियो भने उनले एमाले नछाडेका भए कांग्रेसले राष्ट्रपति पद नपाउने अवस्था थियो । उनको आउजाउले यी दुई दलले नपाउने अवस्थामा पनि संवैधानिक पदमा हक जमाउन पाएका छन् । प्रधानमन्त्री प्रचण्डले संवैधानिक पदहरुमा आफ्नै कारण शक्ति सन्तुलन मिलेको भन्दै खुशी पनि जनाएका छन् । राष्ट्रपति, उपराष्ट्रपति, सभामुख, उपसभामुख, राष्ट्रियसभाका अध्यक्ष लगायतका संवैधानिक पदहरुमा फरकफरक राजनीतिक दलहरुको प्रतिनिधित्व हुनमा आफ्नो प्रमुख भूमिका रहेको उनको भनाइ छ ।
एक हिसाबले हेर्दा संवैधानिक पदहरुमा राजनीतिक सन्तुलन र चेक एण्ड ब्यालेन्स पनि मिलेकै देखिन्छ । यी पदहरुमा राजनीतिक सन्तुलन मिलेपनि उनी आफै भने अझै धरमरमा छन् । विश्वासको मत नपाउने अवस्था आएमा प्रधानमन्त्री प्रचण्डको राजनीतिक धरातलमै असरपर्ने अनुमान पनि गरिदैछ । राष्ट्रपतिको निर्वाचनपछि राजनीतिक परिस्थिति फेरिएकाले आफुले विश्वासको मत पाउन आस प्रचण्डलाई छ । सरकार बनाउँदा बनेको गठबन्धन भत्किएर पुनः चुनावी गठबन्धनमा रहेका र केही नयाँ दलहरूसमेतको गठबन्धन कायम भएकाले फेरी संसदमा विश्वास लिनुपर्ने नैतिक दवावमा रहेका प्रधानमन्त्री प्रचण्ड विश्वासको मत लिएर सरकारलाई पूर्णता दिने पक्षमा छन् ।
उनले पुष १० को सहमति तोडपछि उनलाई असफल बनाउन सबै भन्दा अगाडी एमाले लागेको छ । उसले प्रधानमन्त्री प्रचण्डलाई एजेन्डाहीन, दिशाहीन र गन्तव्यहीन भएको बताइरहेको छ । एमाले नेताहरुको भनाइमा उग्र वामपन्थी माओवादी र दक्षिणपन्थी कांग्रेसबीचको मिलाप दिगो नभएकाले यो गठबन्धन देशको हितमा छैन् । महिना महिनामा समीकरण बदल्ने प्रवृत्तिले जनतामा व्यवस्थाप्रति वितृष्णा उत्पन्न गराउने एमाले नेताहरुको भनाइ छ । गठबन्धनको न्यूनतम लक्ष्य र साझा कार्यक्रम छैन, जनतालाई आश्वस्त पार्न योजना छैन् । यस्तो एजेन्डाविहीन, दिशाविहीन र गन्तव्यविहीन गठबन्धनले मुलुकलाई प्रगति र उन्नतितिर लैजान सक्दैन भन्ने एमालेको बुझाई हो ।
यता, माओवादीका नेताहरु भने प्रधानमन्त्री प्रचण्ड कांग्रेसले नेतृत्व गर्ने गठबन्धनमा आएपछि बलियो भएका छन् । उनले अब यसै अनुसारको मन्त्रिपरिषद विस्तार गर्नेछन् । मन्त्रिपरिषद विस्तारमा प्रधानमन्त्रीको हात बलियो बनाउन कांग्रेस पनि तयार रहेको उनीहरुको बुझाइ छ ।प्रधानमन्त्रीले आफु बलियो हुने गरी मन्त्रिमण्डल बनाउन अन्य पार्टीले पनि त्यही अनुसारका मन्त्रीहरु पठाउनु पर्ने उनीहरु बताउँछन् । अब हुने मन्त्रिपरिषद विस्तारमा राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीको सहभागिता नरहने भएको छ ।
रवि लामिछाने नेतृत्वको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीलाई भने सरकारमा सहभागी गराउने प्रधानमन्त्रीका राजनीतिक सल्लाहकार हरिबोल गजुरेलले नेपालबहससँग भने,‘ अब प्रधानमन्त्री बलियो रुपमा अगाडी जानुहुन्छ । त्यही अनुसारको मन्त्रिपरिषद पनि बन्छ । जनताको आशा र विश्वासलाई कायम राखेर अब अर्थतन्त्रमा सुधार नगरी हामीले अरु काम गर्न सक्दैनौं । जनतालाई समृद्धिको खाका दिनैपर्छ । शान्तिप्रक्रिया टुंगो लगाउनै पर्छ । त्यसका लागि संसदमा विश्वासको मत प्राप्त भएपछि मन्त्रिपरिषद विस्तार हुन्छ र स्थिर खालको सरकार बन्छ । जनता प्रतिक्षामा छन् । अब जनतालाई निराश हुन दिनु हुन्न । सरकारको काम जनताको निराशालाई आशामा बदल्ने गरी अगाडी बढ्ने हो ।’
केदार भट्टराई (काका)
नेपालबहस डटकमका कार्यकारी सम्पादक केदार भट्टराई दुई दशकदेखि नेपाली पत्रकारितामा क्रियाशील छन् । भूगोल साप्ताहिकबाट पत्रकारिता शुरु गरेका पत्रकार भट्टराईले साप्ताहिक विमर्श, देशान्तर, रेडियो नेपाल वाणी नेटवर्कमा काम गरिसकेका छन् । भट्टराईले आर्थिक, राजनीतिक, भ्रष्टाचार एवं विकृति र विसंगतिका विरुद्ध तीखो कलम चलाउँदै आएका छन् ।
लेखकबाट थपयस वर्ष पनि एनएमबी बैंकका शेयरधनीको हात खाली, वितरण योग्य मुनाफा ऋणात्मक
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
वर्षासँगै काठमाडौंको प्रदूषण कम हुँदै, ५० औँ स्थानमा सूचीकृत
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
उडिरहेको विमानमा एयर होस्टेसलाई यात्रुले दुर्व्यवहार गरेपछि...
नेपालबहस संवाददाता
बैशाख ३०, २०८१ आइतबार
आज सुनको मूल्य घट्यो, कतिमा हुँदै छ कारोबार ?
जेठ १, २०८१ मंगलबार
क्रिकेटर सन्दीप लामिछानेको मुद्दा हेर्दाहेर्दैमा
जेठ १, २०८१ मंगलबार
वार्ता र कूटनीतिबाट भारतसँगका समस्या समाधान गर्नुपर्छ : परराष्ट्रमन्त्री
जेठ २, २०८१ बुधबार
संस्कृति संरक्षणका निम्ति मादल बजाउने तालिम
जेठ २, २०८१ बुधबार
थाइल्याण्डमा राजतन्त्रको अपमानको आरोपमा हिरासतमा रहेकी अभियन्ताको मृत्यु
जेठ २, २०८१ बुधबार
विनवार्ड्सविरूद्धको पहिलो अभ्यासमा नेपाल ४ विकेटले विजयी
जेठ २, २०८१ बुधबार
सुदूरपश्चिमका मुख्यमन्त्री सोडारीले भोलि विश्वासको मत लिने
जेठ २, २०८१ बुधबार