दक्षिणपूर्वी एशियालाई सीमा बिहिन बनाउँ !

 शुरेसकुमार पोखरेल

भित्तामा फोटो टाँस्दैमा न भारत अखण्ड हुन्छ न, उसको सपना पुरा हुन्छ । अखण्ड भारत, भारतद्वारा यो क्षेत्रमा लादिएको विचार र दिवा–स्वप्न मात्र हो । पश्चिमको इच्छामा यो क्षेत्रलाई झन–झन जर्जर बनाउने दिशामा भारत गइसकेको छ । भारत, चीन, नेपाल, बंलादेश,पाकिस्तानबीच सम्बन्ध झन तिक्ततामा परिणत हुँदै गएको छ । भारतले यो भौगोलिक क्षेत्रमा हिजोको विवादलाई झन झन बढाएको छ । यसले गर्दा अन्तरक्रियात्मक सम्बन्ध तहसनहस हुँदै गएको छ । यो अत्यन्त दुर्भाग्य हो ।

आधुनिक समयको एकता यो क्षेत्रका देशवासीको चेतना र भावनामा आएको परिवर्तनले हुनेछ । एक–आपसको सहमति र सहकार्यका आधारमा आधारमा हुनेछ । अवको समय चेतना उठाउने, निर्माण गर्ने र विकास गर्दै जाने समय भएतापनी यो क्षेत्रमा भारत अत्यन्त गलत दिशातिर हिडिरहेको छ । यो समय गरीवी, वेरोजगारी, पछ्यौटे पन, वैदेशीक हस्तक्षेप, गुलामीकाविरुद्ध जनस्तरवाटै आवाज बुलन्द गर्दै दिगो शान्ति र समृद्धिका लागि छरिएर रहेका पूवीएशियाका देश र देशवासीहरू एक हुने, एकिकृत हुने समय हो ।

समृद्धिविना शान्ती प्राप्ति सम्भव छैन । बुद्ध मार्फत यो क्षेत्रले शान्तिको सन्देश र ज्ञान पायो, तर समृद्धिको सन्देश यो क्षेत्रले पाएन । समृद्धिको सन्देश नपाएको र समृद्धि नभएकै कारण यो भौगोलिक क्षेत्र अहिले सम्म अशान्त छ र लामो समयसम्म समृद्धिकै खोजिमा अशान्त रहिरहने सम्भावनासमेत रहेको छ ।

अव उप्रान्त जे जती परिवर्तनको आकस्मिक स्वरूप यो क्षेत्रले पाउनेछ, ति सवै चेतनाको स्तर उठेका कारणले र गुमेको चेतना पुनःस्थापित भएका कारणले नै पाउनेछ । गुमेको चेतना नउठिकन र चेतनाको स्तरमा सकारात्मक परिवर्तन नआइकन यो क्षेत्रले चाहेजस्तो गतिमा समृद्धि पाउने वाला छैन ।

यो भौगोलिक क्षेत्रमा वस्ने वासिन्दाहरुले अव चेतनशील मानव हुनुको परिचय दिन आवश्यक छ । यो क्षेत्रकै जनताको संकिर्ण मानसिकतालाइ उठाउदै जान आवश्यक छ । यो भौगोलिक क्षेत्रमा हामी चेतना छरौं, चेतनाको स्तरलाई उठाऔ, यो क्षेत्रमा वन्धुत्व र भाइचाराको सम्बन्ध विकसित गर्दै भियतनाम, कम्बोडिया, लाओस, म्यानमार, भुटान, बंलादेश, नेपालसमेत मिलेर यो क्षेत्रका देशहरु सीमाविहिन बनाउँदै एकिकृत गर्ने दिशामा अघि बढौँ ।