व्यापार घाटा १४ खर्ब ५४ अर्ब ५९ करोड पुग्दा २१ प्रतिशतले खुम्चियो निर्यात, सुन मै बाहिरियो ४५ अर्ब

८ साउन, काठमाडौं । गत आर्थिक वर्ष २०७९-८० मा मुलुकको व्यापार घाटा १४ खर्ब ५४ अर्ब ५९ करोड रूपैयाँ पुगेको छ । भन्सार विभागले सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कअनुसार सो व्यापार घाटा अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ को तुलनामा १५.४५ प्रतिशतले कमी हो । 

गत आर्थिक वर्ष कुल १६ खर्ब ११ अर्ब ७३ करोड रूपैयाँ बराबरको वस्तु आयात हुँदा मुलुकले कुल १ खर्ब ५७ अर्ब १४ करोड रूपैयाँ बराबरको वस्तु निर्यात गरेको छ । अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत आर्थिक वर्ष मुलुकको आयात १६.०८ प्रतिशतले कमी हो भने निर्यात २१.४४ प्रतिशतले कमी हो । गत आर्थिक वर्ष सरकारले केही वस्तुको आयातमा लगाएको प्रतिबन्धका कारण व्यापार घाटामा कमी देखिएको छ ।

गत आर्थिक वर्ष २०७९-८० मा नेपालको निर्यात २१.४४ प्रतिशतले खुम्चिएको छ । भन्सार विभागको तथ्याङ्कअनुसार गत आर्थिक वर्षको साउनदेखि असारसम्मको अवधिमा निर्यात खुम्चिएको हो । अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७८-*७९ मा नेपालबाट २ खर्ब रूपैयाँको निर्यात भएको थियो । जुन, गत आर्थिक वर्षमा जम्मा १ खर्ब ५७ अर्ब रूपैयाँको निर्यात भएको हो । यो अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा २१.४४ प्रतिशतले कम हो ।

यस्तै, यस अवधिमा नेपालले विदेशबाट १६ खर्ब ११ अर्बको आयात गरेको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा नेपालले १९ खर्ब २० अर्बको आयात गरेको थियो । आयात समेत १६ प्रतिशतले खुम्चिएको छ । यस्तो अवस्थामा नेपालले वैदेशिक व्यापारमा गत आर्थिक वर्ष १४ खर्ब ५४ अर्ब रूपैयाँ घाटा ब्यहोरेको छ । व्यापार घाटा समेत १५.४५ प्रतिशतले खुम्चिएको छ । अघिल्लो आर्थिक वर्षमा १७ खर्ब २० अर्ब रूपैयाँको व्यापार घाटा नेपालले ब्यहोरेको थियो ।

यसै गरी, नेपालको वैदेशिक व्यापार समेट घटेको छ । १६.५८ प्रतिशतले वैदेशिक व्यापार खुम्चिँदा गत आर्थिक वर्षमा जम्मा १७ खर्ब ६८ अर्ब रूपैयाँको वैदेशिक व्यापार भएको छ । जुन, अघिल्लो आर्थिक वर्षमा २१ खर्ब २० अर्बको वैदेशिक व्यापार भएको थियो ।  गत आर्थिक वर्ष २०७९-८० मा नेपालले सुन आयात गर्दा ४५ अर्ब सात करोड एक लाख २९ हजार रूपैयाँ देशबाट बाहिरिएको छ ।

भन्सार विभागका अनुसार २०७९ साउन १ गतेदेखि २०८० असार मसान्तसम्मको अवधिमा नेपालले तीन हजार ५४२.४१ केजी सुन आयात गर्दा उक्त रकम बाहिरिएको हो । गत आर्थिक वर्ष युनाइटेड अरब इमिरेट्स (यूएई)बाट मात्र नेपालले २४ अर्ब २१ करोड ९२ लाख ९८ हजार रूपैयाँको सुन आयात गरेको छ । यस्तै, सोही समयमा टर्कीबाट दुई अर्ब ७२ करोड ८१ लाख ७६ हजार रूपैयाँभन्दा बढीको सुन नेपालमा आएको छ ।

अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७८-७९ मा नेपालले विभिन्न देशबाट ४३ अर्ब ६७ करोड ८७ लाख ८८ हजार रूपैयाँको सुन आयात गरेको थियो । अघिल्लो आर्थिक वर्षभन्दा गत आर्थिक वर्ष एक अर्ब ३९ करोड १३ लाख ४१ हजार रुपैयाँ बढीको सुन आयात भएको विभागले सोमबार सार्वजनिक गरेको तथ्याङ्कले देखाउँछ ।

गत आर्थिक वर्ष २०७९-०८० मा चार हजार ५० वटा विद्युतीय गाडी (ईभी) नेपाल भित्रिएका छन् । एक वर्षमा करिब ११ अर्ब ८४ करोड मूल्यका विद्युतीय गाडी नेपाल भित्रिएका हुन् । यसबाट सरकारलाई करिब तीन अर्ब ३० करोड राजस्व उठेको छ ।
 
भन्सार विभागको तथ्यांक अनुसार गत आर्थिक वर्षमा सबै भन्दा बढी भित्रिनेमा ५० किलोवाटसम्म ईभी रहेका छन् । ५० किलोवाट क्षमतासम्मका ३,७५९ विद्युतीय गाडी एक वर्षको अवधिमा नेपाल भित्रिएका छन् । यस्तै, ५१ देखि १०० किलोवाट क्षमताका २७२ गाडी आयात भएका छन् ।

१०१ देखि २०० किलोवाट क्षमताका १५ र २०० देखि ३०० किलोवाट क्षमताका चार गाडी गत आवमा नेपाल भित्रिएका छन् । यो तथ्यांक त्यसभन्दा अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७८-०७९ को तुलनामा दुई गुणा भन्दा बढी हो । सो आर्थिक वर्ष २०७८-०७९ मा १,८०७ वटा विद्युतीय गाडी नेपाल भित्रिएका थिए । करिब पाँच अर्ब ३२ करोड मूल्य बराबरका यी गाडीबाट सरकारले करिब एक अर्ब ४३ करोड राजस्व उठाएको थियो ।