निगमको बदमासीले बिहीबार ८० प्रतिशत तेल बिकेन, कति भयो घाटा ?

१५ मंसिर, काठमाडौं । मूल्य घट्ने सूचना बाहिरिएपछि बिहीबार बिहानै देखि सूचना पाएका पेट्रोलपम्पहरू नेपाल आयल निगमको डिपोबाट तेल भरेनन् । बिहीबार देशभरीका पम्पहरुमाथि करिब २० प्रतिशत मात्रै तेल गएको छ । इन्डियन आयल कर्पोरेसनबाट पेट्रोलियम पदार्थ खरिदको नयाँ सूची आउने सबैले अनुमान गरिरहेका बेला निगमबाटै पेट्रोलपम्पहरूमा आज मूल्य घट्दैछ भन्ने सूचना पुगिसकेको थियो ।  

यसैले अधिकांश पेट्रोलपम्पहरूले बिहीबार तेल भरेनन् । दिनभरीमा करिब २० प्रतिशत मात्र तेल आयल निगमको डिपोबाट गयो । ८० प्रतिशत तेल नउठेकाले निगम घाटामा गयो । निगमले पम्प व्यवसायीलाई प्रत्येक दिन बिहान खरिद गर्न चाहेको पेट्रोल–डिजेलको परिमाण बराबरको रकम भुक्तानी गर्न लगाएर मात्र तेल दिन्छ । जसकारण बिहान पैसा बुझाएका पम्प व्यवसायीले दिउँसो तेल पाउँछन् । 

बिहीबार भने बिहानदेखि नै मूल्य घट्ने आकलन गरी उनीहरूले तेल उठाएनन् । व्यवसायीको अनुमानअनुसार नै दिउँसो आइओसीले नयाँ मूल्य सूची पठाउँदा पेट्रोल २.१२ रुपैयाँ र डिजेल ४.०९ रूपैयाँ प्रति लिटर घटेर आयो । यसपछि सञ्चालक समितिको बैठक बसेर तेलको मूल्य घटाउने निर्णय गर्दा अबेर भइसकेको थियो । आज शुक्रबार बिहानैबाट पम्पहरुले तेल भर्न सुरु गरेका छन् ।  
 
नेपाल आयल निगम लिमिटेडले पेट्रोल दुई रूपैयाँ र डिजेल तथा मट्टीतेल समान चार रूपैयाँ प्रति लिटरका दरले मूल्य घटाएको छ । निगम सञ्चालक समितिको बिहीबार साँझ बसेको बैठकले मूल्य घटाउने निर्णय गरेको हो । मूल्य घटेपछि काठमाडौंमा पेट्रोल एक सय ७० रूपैयाँ र डिजेल तथा मट्टीतेल एक सय ६० रूपैयाँ प्रति लिटर कायम भएको छ ।

मंगलबारदेखि आयल निगम ऋण र बक्यौतालगायतका सबै दायित्वबाट मुक्त भएकाले यसपटक थोरै दरमा नाफा राखेर ठूलो अन्तरले मूल्य घटाउनुपर्ने दबाब थियो । निगमले ३१ असारदेखि लागू गरेको पेट्रोलियम पदार्थ तथा ग्यासको स्वचालित मूल्य प्रणाली कार्यविधि, ०८० अनुसार पेट्रोलमा २.५ प्रतिशत र डिजेलमा २ प्रतिशत नाफा राख्ने व्यवस्था छ । निगमले ग्यासमा भने प्रति सिलिन्डर तीन सय रूपैयाँ नोक्सान खेपिरहेको छ ।
 
पछिल्लो १५ दिनमा अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा कच्चा तेलको भाउ घटेका कारण आइओसीले ३० तारिख (बिहीबार)मा पठाउने मूल्य घटेर आउने पम्प व्यवसायीहरू जानकार थिए । त्यसैले उनीहरूले सामान्य अवस्थाको भन्दा न्यून तेल उठाएको आयल निगमका प्रवक्ता मनोज ठाकुरले बताए । निगमका अनुसार बिहीबार देशभर मागको तुलनामा मुस्किलले २० प्रतिशत मात्रै पेट्रोलियम व्यवसायीले खरिद गरेका छन् ।
 
काठमाडौंमा पेट्रोल–डिजेल वितरण गर्ने आयल निगमको थानकोटस्थित बागमती प्रादेशिक कार्यालयबाट  बिहीबार एक सय ८७ किलो लिटर पेट्रोल र एक सय ७५ किलो लिटर डिजेल मात्रै बिक्री भएको छ । जबकि, सामान्य अवस्थामा काठमाडौंमा दैनिक पेट्रोल सात सय किलो लिटर र डिजेल आठ सय किलो लिटर खपत हुँदै आएको थियो । 

मूल्य घट्ने अनुमानका आधारमा देशको सबैभन्दा ठूलो डिपो मधेश प्रादेशिक कार्यालय, अमलेखगन्जमा पनि व्यवसायीले न्यून परिमाणमा तेल खरिद गर । अमलेखगन्ज डिपोबाट बिहीबार पेट्रोल ७५ किलो लिटर र डिजेल तीन सय ८० किलो लिटर वितरण भएको छ । जबकि, सामान्य अवस्थामा पेट्रोल तीन सय र डिजेल नौ सय किलो लिटरसम्म बिक्री हुने गरेको थियो । 

कोशीका व्यवसायीले पनि बिहीबार कुल मागको २५ प्रतिशत मात्रै इन्धन खरिद गरे निगमको कोशी प्रादेशिक कार्यालय, विराटनगरबाट  बिहीबार पेट्रोल ५२ किलो लिटर र डिजेल एक सय ७२ किलो लिटर वितरण भएको छ । पूर्वमा दैनिक औसतमा दुई सय किलो लिटर पेट्रोल र पाँच सय किलो लिटर डिजेलको माग हुने गरेको थियो । 

लुम्बिनी प्रदेशका पेट्रोलपम्प व्यवसायीले भने बिहीबार एक लिटर पनि पेट्रोल खरिद गरेनन् । । डिजेल भने एक सय ९६ किलो लिटर खरिद गरेको आयल निगमको लुम्बिनी प्रादेशिक कार्यालयले जनाएको छ । डिपोबाट सामान्य अवस्थामा दैनिक औसतमा साढे चार सय किलो लिटर पेट्रोल र आठ सय किलो लिटर डिजेलको माग हुने गरेको थियो ।  यसबाट सामान्य रुपमा हेर्दा पनि बिहीबार नबिकेर स्टक बसेको तेलमा घटाएको मूल्य बराबरको रकम निगमलाई घाटा भएको छ ।